دستگاه اکسیژن‌ساز چگونه عمل می‌کند و خرید کدام یک از آنها مناسب‌تر است؟
دستگاه اکسیژن ساز یک دستگاه پزشکی است که به بیمار اکسیژن اضافی می‌دهد. در صورت داشتن بیماری‌ای که باعث کاهش بیش از حد سطح اکسیژن بدن شود، پزشک ممکن است یک دستگاه اکسیژن‌ساز را به شما تجویز کند.
دستگاه اکسیژن‌ساز به برخی از افرادی که به دلیل شرایط زیر دچار مشکل تنفسی هستند کمک کند:
- آسم
- سرطان ریه
- COPD
- آنفولانزا
- کووید-۱۹
تاریخچه دستگاه‌های اکسیژن‌ساز
اکسیژن‌سازهای پزشکی خانگی در اوایل دهه 1970 اختراع شدند و تولید این دستگاه ها در اواخر دهه 1970 افزایش یافت. Union Carbide Corporation و Bendix Corporation هر دو شرکت‌های تولیدکنندگان اولیه بودند. قبل از آن دوران، اکسیژن درمانی خانگی نیاز به استفاده از سیلندرهای اکسیژن پرفشار سنگین یا سیستم‌های اکسیژن مایع برودتی کوچک داشت. هر دوی این سیستم‌های اکسیژن‌ساز نیاز به تعمیر و پشتیبانی سازندگان و فروشندگان داشتند.
در ایالات متحده، Medicare در اواسط دهه 1980هزینه ثابت ماهانه برای اکسیژن درمانی خانگیمی‌گرفت و باعث شد صنعت تجهیزات پزشکی بادوام (DME) به رونق بگیرد. این تغییر بازپرداخت به‌طور چشمگیری تعداد سیستم‌های اولیه فشار بالا و اکسیژن مایع را که در آن زمان در خانه‌ها در ایالات متحده استفاده می‌شد، کاهش داد.
دستگاه‌های اکسیژن‌ساز به بهترین و رایج ترین وسیله برای رساندن اکسیژن به خانه تبدیل شدند. تعداد تولیدکنندگانی که وارد بازار تغلیظ کننده اکسیژن شدند در نتیجه این تغییر بسیار افزایش یافت.
شرکت یونیون کاربید غربال مولکولی را در دهه 1950 اختراع کرد. همچنین اولین سیستم اکسیژن مایع پزشکی خانگی برودتی را در دهه 1960 اختراع کرد.
دستگاه‌های اکسیژن‌ساز با استفاده از فناوری جذب نوسان فشار (PSA) به طور گسترده برای تامین اکسیژن در برنامه های مراقبت های بهداشتی استفاده می‌شوند و برای خانه و کلینیک‌های کوچک مناسبند. برای اهداف دیگر، اکسیژن‌سازهایی نیز بر اساس فناوری غشای جداسازی نیتروژن وجود دارد.
یک تغلیظ کننده اکسیژن هوا را می گیرد و نیتروژن را از آن خارج می‌کند و یک گاز غنی شده با اکسیژن را برای استفاده در افرادی که به دلیل سطوح پایین اکسیژن در خونشان به اکسیژن پزشکی نیاز دارند، باقی می گذارد.
از اوایل دهه 2000، بسیاری از شرکت ها دستگاه های اکسیژن‌ساز قابل حمل تولید کردند. به طور معمول، این دستگاه‌ها معادل یک تا پنج لیتر در دقیقه جریان اکسیژن مداوم تولید می‌کنند و از نوعی جریان پالس یا «جریان تقاضا» متوجه می‌شوند که چه میزان اکسیژن باید تحویل بدهند.
FAA استفاده از دستگاه‌های اکسیژن‌ساز قابل حمل در خطوط هوایی تجاری را هم تایید کرده است. با این حال، کاربران این دستگاه‌ها باید از قبل بررسی کنند که آیا یک برند یا مدل خاص در یک شرکت هواپیمایی خاص مجاز است یا خیر.
چه زمانی دستگاه‌های اکسیژن‌ساز استفاده می‌شود؟
معمولاً بیماران هنگام خواب از دستگاه‌های اکسیژن ساز مبتنی بر تولید بر اساس «تقاضا» یا جریان پالس استفاده نمی کنند. پس دستگاه‌های اکسیژن‌ساز حالت جریان پیوسته برای استفاده در شب همراه با دستگاه CPAP ایمن‌ترند.
قبل از خرید یا خرید یک دستگاه‌های اکسیژن‌ساز، باید از پزشک خود بپرسید که چه دستگاهی برایش مناسب‌تر است. استفاده از دستگاه‌های اکسیژن‌ساز بدون راهنمایی یا نسخه پزشک می تواند خطرناک باشد.
دستگاه‌های اکسیژن‌ساز چگونه کار می کند؟
یک دستگاه‌های اکسیژن‌ساز با یک مخزن اکسیژن که اکسیژن مایع یا گاز را تحویل می دهد یکسان نیست. در عوض، متمرکز کننده دستگاهی است که هوای اطراف شما را می کشد و نیتروژن را فیلتر می‌کند.
یک لوله نازک از دستگاه از طریق یک لوله و دو شاخک در سوراخ های بینی، اکسیژن تصفیه شده را به بیمار می دهد. برخی از افراد برای دریافت غلظت و جریان اکسیژن بیشتر از ماسک صورت استفاده می کنند.
دو نوع دستگاه‌های اکسیژن‌ساز وجود دارد: یک مدل بزرگتر که می توانید در خانه استفاده کنید و یک مدل سبک تر و قابل حمل که می توانید در حال حرکت استفاده کنید.
چگونه از یک دستگاه‌های اکسیژن‌ساز استفاده کنم؟
دستورالعمل های دستگاه‌های اکسیژن‌ساز را در مورد نحوه استفاده و نگهداری آن حتما بخوانید. پزشک به شما خواهد گفت که میزان جریان اکسیژن را روی چه سطحی تنظیم کنید یعنی دستگاه روی چند لیتر در دقیقه تنظیم شود. میزان تجویز شده توسط پزشک را تغییر ندهید مگر اینکه خودش به شما بگوید.
این تنظیمات می تواند به تمرکزگر کمک کند تا برای شما بهتر کار کند:
یک مرطوب کننده اضافه کنید. اگر اکسیژن اضافی که دریافت می‌کنید بینی شما را خشک می‌کند، ممکن است بتوانید یک بطری مرطوب کننده را به دستگاه وصل کنید. آن را با آب مقطر پر کنید و اکسیژنی را که تنفس می کنید مرطوب کند.
لوله را می‌توانید اندکی طولانی کنید. می‌توانید لوله‌ای را که از دستگاه به سمت بینی شما می‌رود تا 50 فوت گسترش دهید. اگر این کار را انجام می دهید، مراقب باشید در حین راه رفتن روی شلنگ ضربه نخورید.
چگونه دستگاه‌های اکسیژن‌ساز خود را تمیز کنیم
شما باید تجهیزات متمرکز کننده خود را به طور منظم تمیز کنید.
لوله یا ماسک صورت رت هفته‌ای یکبار با آب گرم و صابون ظرفشویی ملایم بشویید. اگر مریض شدید آن را بیشتر تمیز کنید. بگذارید در هوا خشک شود و اجازه ندهید آب وارد لوله شود. اگر لوله آسیب دیده به نظر می رسد، جایگزینش کنید.
بطری رطوبت ساز. اگر از آن استفاده می کنید، هر 3 روز یکبار آن را با آب گرم و صابون ظرفشویی ملایم تمیز کنید. آن را با آب داغ بشویید. همچنین می‌توانید آن را در مخلوطی از سرکه و آب برای چند دقیقه خیس کنید تا باکتری‌های باقی مانده از بین برود. بطری را با یک دستمال کاغذی خشک کنید، سپس آن را با هوا خشک کنید.
فیلتر متمرکز کننده. ماهی یکبار آن را تمیز کنید. آن را بیرون بیاورید و در ظرف تمیزی که پر از آب و صابون ظرفشویی ملایم است فرو کنید. برای از بین بردن هر گونه آلودگی یا گرد و غبار، آن را با یک دستمال شستشو دهید، سپس آن را زیر آب بشویید تا باقی مانده صابون پاک شود. فیلتر را روی یک حوله خشک و تمیز قرار دهید و قبل از اینکه آن را در غلیظ کننده قرار دهید، اجازه دهید کاملاً در هوا خشک شود.
چگونه از یک دستگاه اکسیژن‌ساز قابل حمل استفاده کنم؟
این اکسیژه‌سازها کوچکتر شبیه به نسخه خانگی کار می‌کند، اما چنان کوچک طراحی شده‌اند که در خارج خانه و در ماشین می‌توانید خود استفاده کنید و با باتری قابل شارژ کار می کند. این دستگاه در بسته‌ای قرار می‌گیرد که با یک دسته یا با قلابی که از روی شانه شما قرار میٰ‌گیرد، می‌توانید حملش کنید.
دستگاه‌های اکسیژن‌ساز قابل حمل با «دوز پالس» به شما اکسیژن می‌دهند، به این معنی که هر بار که استنشاق می‌کنید، اکسیژن بیرون می‌دهند اما برخی از مدل ها می توانند اکسیژن را با سرعت جریان ثابت به شما بدهند. با پزشک خود صحبت کنید تا مطمئن شوید که مقدار مناسبی از اکسیژن را از هر کدام از تنظیمات دریافت می کنید.
تمام دستورالعمل‌های پزشک و دستورالعمل‌های همراه دستگاهتان را دنبال کنید. شما همچنین در نظر بگیرد کهع:
-یک باتری اضافی همراه داشته باشید. حتی اگر پنل نمایشگر دستگاه شما باید به شما بگوید که چقدر عمر باتری باقی مانده است، در صورتی که برای مدتی به خانه باز نگردید، یک یدک همراه خود داشته باشید.
-وسایل خود را مرتباً تمیز کنید. لوله یا ماسک صورت را هفته ای یکبار با آب گرم و صابون ظرفشویی ملایم بشویید. اگر مریض شدید آنها را بیشتر تمیز کنید. اجازه دهید در هوا خشک شوند و اجازه ندهید آب وارد لوله شود. اگر لوله آسیب دیده به نظر می رسد، جایگزینی را از تامین کننده اکسیژن خود دریافت کنید.
چه اقدامات ایمنی باید انجام دهم؟
برای ایمن نگه داشتن شما و عزیزانتان هنگام استفاده از دستگاه‌های اکسیژن‌ساز:
- هرگز از هر نوع دستگاه اکسیژن در نزدیکی شعله باز یا هنگام سیگار کشیدن استفاده نکنید.
- دستگاه را در فضای باز نگه دارید. این باعث می شود که احتمال شکستن یا داغ شدن آن کمتر شود.
- هیچ دریچه ای را روی متمرکز کننده مسدود نکنید.
- اگر دستگاه شما زنگ هشدار یا آلارم می‌دهد، دفترچه راهنمای دستورالعمل را بررسی کنید. ممکن است به این معنی باشد که چیزی اشتباه است و شما باید مطمئن شوید که مقدار مناسبی از اکسیژن را دریافت می کنید.
همچنین هرگز یک دستگاه اکسیژن ساز که بدون نسخه به فروش می رسد نخرید. این موارد توسط FDA تایید نشده اند. استفاده از یک غلیظ کننده بدون نسخه یا راهنمایی پزشک می تواند منجر به مشکلات سلامتی خطرناکی شود، مانند دریافت اکسیژن بسیار کم یا آسیب به ریه ها از اکسیژن زیاد. همچنین این کار می‌تواند درمان بیماری‌هایی مانند COVID-19 را به تعویق بیندازد.
