زندگینامه آکیو موریتا – یکی از بنیانگذاران شرکت سونی و اندیشه‌های او
آکیو موریتا (زاده 26 ژانویه 1921 – درگذشته 3 اکتبر 1999) یک تاجر ژاپنی و یکی از بنیانگذاران شرکت چند ملیتی الکترونیک سونی بود.
موریتا در ناگویا، ژاپن به دنیا آمد و در خانواده‌ای از آبجوسازان بزرگ شد. پس از تحصیل در رشته فیزیک در دانشگاه امپراتوری اوزاکا، در طول جنگ جهانی دوم به نیروی دریایی امپراتوری ژاپن پیوست. او در سال 1946 شرکت مهندسی مخابرات توکیو را تأسیس کرد که بعداً به شرکت سونی تبدیل شد.
موریتا در توسعه چندین محصول پیشگامانه از جمله اولین رادیو ترانزیستوری قابل حمل در سال 1955 و سونی واکمن که صنعت موسیقی را در دهه 1980 متحول کرد، نقش اساسی داشت. او همچنین به خاطر سبک رهبری رویایی و توانایی‌اش در پیش‌بینی و پاسخگویی به تغییرات بازار شهرت داشت.
موریتا در طول زندگی خود جوایز و افتخارات متعددی از جمله نشان گنج مقدس از دولت ژاپن، مدال افتخار ملی از دولت ایالات متحده و لژیون افتخار از دولت فرانسه دریافت کرد. وی در سال 1378 در سن 78 سالگی دار فانی را وداع گفت.
موریتا علاوه بر کارش در سونی، حامی برجسته تجارت و همکاری بین‌المللی نیز بود. او به عنوان رئیس گروه روابط اقتصادی ژاپن و ایالات متحده و عضوی از کمیسیون سه جانبه، یک سازمان غیردولتی که همکاری بین آمریکای شمالی، اروپا و آسیا را ترویج می‌کند، خدمت کرد.
موریتا همچنین به دلیل تلاش‌هایش برای بهبود روابط بین ژاپن و ایالات متحده شناخته شده بود. او در سال 1989 بنیاد موریتا را تأسیس کرد که بودجه برنامه‌های تبادل فرهنگی و آموزشی بین دو کشور را تأمین می‌کند.
موریتا در طول زندگی خود چندین کتاب نوشت، از جمله “ساخت ژاپن” که هم در ژاپن و هم در ایالات متحده پرفروش بود. موریتا در این کتاب فلسفه کسب و کار خود و اهمیت نوآوری و خدمات مشتری را مورد بحث قرار داد.
موریتا از حامیان جدی آموزش بود و بنیاد آموزش و فرهنگ سونی را در سال 1979 تأسیس کرد. این بنیاد بورسیه تحصیلی و سایر اشکال حمایتی را برای دانشجویان و محققان در ژاپن و سراسر جهان فراهم می‌کند.
موریتا علاوه بر افتخارات و جوایز فراوان، در سال 2000، یک سال پس از مرگش، به تالار مشاهیر لوازم الکترونیک مصرفی نیز راه یافت.
به طور کلی، آکیو موریتا یک رهبر و مبتکر رویایی بود که نقش کلیدی در توسعه صنعت الکترونیک و اقتصاد جهانی داشت. میراث او همچنان الهام بخش کارآفرینان و رهبران تجاری در سراسر جهان است.
پدر موریتا یک آبجوسازی ثروتمند بود و خانواده قادر به پرداخت هزینه تحصیل به سبک غربی برای او بودند. موریتا یکی از معدود دانش‌آموزان ژاپنی بود که می‌توانست انگلیسی را روان صحبت کند و همین امر به او در معاملات تجاری خود با غرب کمک کرد.
موریتا در طول مدت حضورش در نیروی دریایی ژاپن به عنوان افسر ارتباطات خدمت می‌کرد و مسئول رمزگشایی پیام‌ها بود. او در این دوران با الکترونیک و فناوری ارتباطات آشنا شد که بعداً بر کار او در سونی تأثیر گذاشت.
شراکت موریتا با ماسارو ایبوکا، که شرکت سونی را با او تأسیس کرد، عامل مهمی در موفقیت این شرکت بود. ایبوکا یک مهندس باهوش بود که مسئول بسیاری از نوآوری‌های فنی در سونی بود، در حالی که موریتا کارشناس بازاریابی و فروش بود که به ساخت برند و گسترش دامنه فعالیت شرکت کمک کرد.
توسعه واکمن، که موریتا از آن دفاع می‌کرد، نقطه عطفی برای سونی بود. پخش کاست قابل حمل موفقیت بزرگی بود و به تثبیت سونی به عنوان یک پخش‌کننده پیشرو در بازار لوازم الکترونیکی مصرفی کمک کرد.
موریتا همچنین در ساخت سونی پلی استیشن شرکت داشت که به یکی از موفق‌ترین کنسول‌های بازی ویدیویی در تمام دوران تبدیل شد.
موریتا علاوه بر کارش در سونی، در فعالیت‌های بشردوستانه نیز شرکت داشت. او در سال 1988 بنیاد بورسیه آکیو موریتا را برای حمایت از محققان و دانشمندان جوان تأسیس کرد و همچنین برای حمایت از حفظ آثار فرهنگی ژاپن کمک مالی کرد.
موریتا به دلیل سبک رهبری نامتعارف و تمایل به ریسک کردن مشهور بود. او یک بار گفت: “ما نمی‌توانیم از تغییر بترسیم. ممکن است در برکه‌ای که در آن هستید احساس امنیت کنید، اما اگر هرگز از آن خارج نشوید، هرگز نخواهید فهمید که چیزی به نام اقیانوس، دریا وجود دارد. ”
موریتا مدافع پرشور هنر و فرهنگ بود. او در ایجاد برچسب کلاسیک سونی، که بر ضبط موسیقی کلاسیک متمرکز بود، مشارکت داشت و همچنین از ایجاد مرکز هنر‌های نمایشی سونی در تورنتو، کانادا حمایت کرد.
موریتا در زمینه مسئولیت اجتماعی شرکت پیشگام بود. او معتقد بود که شرکت‌ها موظف به کمک به رفاه جامعه و محیط زیست هستند. تحت رهبری او، سونی در سال 1970 دپارتمان امور محیط زیست را تأسیس کرد که یکی از اولین‌ها در نوع خود در ژاپن بود.
موریتا همچنین طرفدار همکاری و تفاهم بین‌المللی بود. او معتقد بود که فناوری می‌تواند به پر کردن شکاف‌های فرهنگی و ترویج صلح کمک کند. او در سال 1986 انجمن جهانی تکنوپولیس را تأسیس کرد که دانشمندان، مهندسان و سیاست‌گذاران را از سراسر جهان گرد هم می‌آورد تا توسعه فناوری و همکاری‌های بین‌المللی را ارتقا دهند.
سبک رهبری موریتا با توانایی او در الهام بخشیدن و ایجاد انگیزه در کارکنانش مشخص می‌شد. او یک بار گفت: “همه ما افراد منحصر به فردی با سوابق، تحصیلات و تجربه‌های مختلف هستیم. این وظیفه رهبر است که بهترین‌ها را در هر فرد نشان دهد و از آن نقاط قوت برای رسیدن به اهداف سازمان استفاده کند.”
موریتا همچنین ناظر دقیق رفتار مصرف‌کننده و روند بازار بود. او یک بار گفت: “ما باید همیشه به حرف‌های مشتری گوش دهیم و به دنبال راه‌هایی برای فراتر از انتظارات آن‌ها باشیم. این تنها راه برای ماندن در بازار رقابتی است.”
موریتا علاوه بر تجارت و فعالیت‌های بشردوستانه، یک مرد خانواده نیز بود. او با یوشیکو آکیموتو ازدواج کرد و صاحب دو فرزند شدند. دختر موریتا، آکیکو، اکنون رئیس بنیاد آموزش و فرهنگ سونی است.
موریتا به خاطر تمرکزش بر نوآوری و پیشرفت تکنولوژی شهرت داشت. او زمانی گفت: “نوآوری کلید موفقیت در تجارت است. ما باید دائماً به دنبال راه‌های جدیدی برای بهبود محصولات و خدمات خود و ایجاد ارزش برای مشتریان خود باشیم.”
موریتا همچنین متعهد به ترویج تنوع و برابری در محل کار بود. او معتقد بود که شرکت‌ها باید برای مهارت‌ها و دیدگاه‌های منحصربه‌فرد کارکنان خود، صرف نظر از پیشینه یا جنسیت، ارزش قائل شوند. تحت رهبری او، سونی یکی از اولین شرکت‌های ژاپنی بود که زنان را در پست‌های مدیریتی منصوب کرد.
موریتا حامی جدی آموزش بود و معتقد بود که ادامه یادگیری در طول زندگی برای افراد ضروری است. او یک بار گفت: “آموزش چیزی نیست که با ترک مدرسه تمام شود. این یک روند مادام العمر است که تا روز مرگ ادامه دارد.”
موریتا همچنین سخنران و نویسنده‌ای پرکار بود. او در سراسر جهان در مورد موضوعات مختلف از استراتژی تجاری گرفته تا روابط بین‌الملل سخنرانی و سخنرانی کرد. او همچنین چندین کتاب نوشت، از جمله “ژاپنی که می‌تواند نه بگوید” که با همکاری سیاستمدار شینتارو ایشیهارا نوشته است.
رهبری و نوآوری موریتا تأثیر ماندگاری بر صنعت الکترونیک و در کل جهان داشته است. میراث او همچنان به کارآفرینان و رهبران کسب‌وکار الهام می‌بخشد تا مرز‌های ممکن را پشت سر بگذارند و تأثیر مثبتی بر جامعه بگذارند.
موریتا برای قدردانی از کمک‌های فراوانش، در طول زندگی‌اش افتخارات و جوایز متعددی دریافت کرد. این‌ها شامل حصار بزرگ فرمان خورشید طلوع، فرمان امپراتوری بریتانیا، و جایزه ایندیرا گاندی برای صلح، خلع سلاح و توسعه بود.
موریتا از طرفداران پرشور تجارت آزاد بود و برای گسترش عملیات سونی به بازار‌های جدید در سراسر جهان تلاش می‌کرد. او یک بار گفت: “هرچه بیشتر تجارت خود را گسترش دهیم، افراد بیشتری را می‌توانیم استخدام کنیم، محصولات بیشتری تولید می‌کنیم و بیشتر می‌توانیم به اقتصاد جهانی کمک کنیم.”
موریتا همچنین به پایداری زیست محیطی متعهد بود و معتقد بود که شرکت‌ها مسئولیت دارند تا تأثیر خود را بر محیط زیست به حداقل برسانند. تحت رهبری او، سونی طیف وسیعی از محصولات سازگار با محیط زیست را توسعه داد و ابتکاراتی را برای کاهش ضایعات و مصرف انرژی اجرا کرد.
موریتا علاوه بر کارش در سونی، در چندین کار تجاری دیگر نیز شرکت داشت. او یک سرمایه‌گذاری مشترک با IBM برای توسعه نوع جدیدی از کامپیوتر تاسیس کرد و همچنین شرکتی به نام AIWA تاسیس کرد که محصولات الکترونیکی مصرفی مانند پخش‌کننده‌های سی دی و سیستم‌های استریو را تولید می‌کرد.
موریتا به قدرت ارتباطات و فناوری برای گرد هم آوردن مردم اعتقاد راسخ داشت. او یک بار گفت: “ارتباطات جوهره زندگی انسان است. این چیزی است که ما را از حیوانات جدا می‌کند و به ما امکان می‌دهد جوامع و تمدن بسازیم.”
سبک رهبری موریتا با فروتنی و تمایل او به یادگیری از دیگران مشخص می‌شد. او یک بار گفت: “مهم نیست چقدر موفق باشیم، همیشه چیز جدیدی برای یادگیری وجود دارد. ما باید همیشه پذیرای ایده‌ها و دیدگاه‌های جدید باشیم و مایل باشیم تا در صورت نیاز خود را تطبیق دهیم و تغییر دهیم.”
کمک‌های موریتا در صنعت الکترونیک توسط سازمان‌ها و موسسات متعددی به رسمیت شناخته شده است. او در سال 1987 وارد تالار مشاهیر مخترعان ملی ایالات متحده شد و در سال 1992 مدال بنیانگذاران IEEE را دریافت کرد.
تأثیر موریتا بر فرهنگ تجارت ژاپن و اقتصاد جهانی تا به امروز محسوس است. از او به عنوان یک رهبر بصیر و پیشگام در نوآوری و همکاری بین‌المللی یاد می‌شود.
موریتا به دلیل استراتژی‌های بازاریابی خلاقانه و توانایی‌اش در ایجاد وفاداری قوی به برند معروف بود. او یک بار گفت: “ما باید محصولاتی را ایجاد کنیم که مردم آن را دوست دارند و سپس برندی را حول آن محصولات بسازیم. این کلید موفقیت بلندمدت در تجارت است.”
تعهد موریتا به نوآوری فراتر از فناوری و به قلمرو شیوه‌های مدیریت گسترش یافت. او تعدادی از سیاست‌های نوآورانه را در سونی معرفی کرد، مانند سیاست در‌های باز که به کارکنان اجازه می‌داد مستقیماً با مدیریت ارتباط برقرار کنند، و سیستم تقسیم سود که کارکنان را تشویق می‌کرد تا سخت‌تر کار کنند و به موفقیت شرکت کمک کنند.
موریتا همچنین در تعدادی از فعالیت‌های بشردوستانه شرکت داشت. او بنیاد آکیو موریتا را تأسیس کرد که از طیف وسیعی از اهداف خیریه در ژاپن و سراسر جهان حمایت می‌کند، و همچنین برای حمایت از ساخت بیمارستان‌ها و سایر امکانات پزشکی کمک مالی کرد.
موریتا به اهمیت کار تیمی و همکاری معتقد بود. او یک بار گفت: “هیچ فردی به تنهایی نمی‌تواند کار‌های بزرگی انجام دهد. ما باید به عنوان یک تیم با هم کار کنیم و برای کمک‌های یکدیگر ارزش قائل باشیم.”
موفقیت موریتا در سونی بدون چالش نبود. او به دلیل استراتژی‌های توسعه تهاجمی خود و عدم نگرانی او نسبت به تأثیر محصولات سونی بر محیط‌زیست از سوی برخی اقشار مورد انتقاد قرار گرفت.
با وجود این چالش‌ها، میراث موریتا به عنوان پیشگام صنعت الکترونیک و قهرمان نوآوری و همکاری بین‌المللی همچنان قوی است. از او به عنوان یک رهبر رویایی یاد می‌شود که به شکل دادن به جهانی که امروز در آن زندگی می‌کنیم کمک کرد.
موریتا یک یادگیرنده مادام العمر بود و به اهمیت آموزش مداوم اعتقاد داشت. او یک بار گفت: “ما باید همیشه در حال یادگیری باشیم و همیشه به دنبال دانش جدید باشیم. این تنها راه برای ماندن در دنیایی است که به سرعت در حال تغییر است.”
سبک رهبری موریتا با حس بینایی قوی و توانایی او در الهام بخشیدن و ایجاد انگیزه در کارکنانش مشخص می‌شد. او یک بار گفت: “یک رهبر واقعی کسی است که بتواند چشم انداز روشنی از آینده ترسیم کند و سپس دیگران را برانگیزد و انگیزه دهد تا در جهت این چشم انداز کار کنند.”
موریتا به قدرت فناوری برای بهبود زندگی مردم اعتقاد زیادی داشت. او یک بار گفت: “تکنولوژی فقط تولید محصولات نیست، بلکه در مورد بهبود کیفیت زندگی مردم در سراسر جهان است.”
کار موریتا در سونی تأثیر عمیقی بر صنعت موسیقی گذاشت. معرفی واکمن و سایر دستگاه‌های موسیقی قابل حمل انقلابی در نحوه گوش دادن به موسیقی ایجاد کرد و به موسیقی کمک کرد تا تجربه شخصی و صمیمی‌تر شود.
موریتا همچنین در ایجاد فرمت لوح فشرده (CD) مشارکت داشت که در دهه‌های 1980 و 1990 به رسانه موسیقی غالب تبدیل شد. این سی دی با همکاری فیلیپس، یکی دیگر از شرکت‌های الکترونیکی ساخته شد و از نظر کیفیت و دوام صدا، پیشرفت تکنولوژیکی بزرگی بود.
کمک‌های موریتا به اقتصاد جهانی توسط سازمان‌ها و مؤسسات متعددی به رسمیت شناخته شد. به او مدارک افتخاری از تعدادی از دانشگاه‌ها از جمله هاروارد، آکسفورد و واسدا اعطا شد.
میراث موریتا همچنان الهام بخش کارآفرینان و رهبران تجاری در سراسر جهان است. از او به عنوان یک متفکر رویایی یاد می‌شود که قادر به پیش‌بینی و پاسخگویی به نیاز‌های متغیر مصرف‌کنندگان و بازار بود.
کار موریتا در سونی فراتر از صنعت الکترونیک بود. او همچنین در ایجاد بخش سرگرمی سونی پیکچرز که تولید و توزیع‌کننده فیلم و برنامه‌های تلویزیونی است، مشارکت داشت.
موریتا مدافع قوی همکاری و تفاهم بین‌المللی بود. او معتقد بود که می‌توان از فناوری برای پر کردن شکاف‌های فرهنگی و ترویج صلح استفاده کرد. تحت رهبری او، سونی تعدادی سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت‌هایی در کشور‌های دیگر از جمله ایالات متحده و اروپا تاسیس کرد.
تعهد موریتا به نوآوری فراتر از توسعه محصول و به قلمرو فرهنگ شرکت گسترش یافت. او تعدادی از سیاست‌ها را در سونی معرفی کرد که برای تقویت خلاقیت و نوآوری طراحی شده بودند، مانند سیستم ساعات کاری انعطاف‌پذیر و سیاست تبلیغ از درون شرکت.
موریتا به اهمیت خدمات به مشتریان اعتقاد زیادی داشت. او یک بار گفت: “ما همیشه باید مشتری را در اولویت قرار دهیم و مایل باشیم که برای اطمینان از رضایت آن‌ها تلاش بیشتری کنیم.”
موریتا چه در زمان حیاتش و چه پس از مرگش در تعدادی از فعالیت‌های بشردوستانه شرکت داشت. بنیاد بورسیه آکیو موریتا، که او در سال 1988 تأسیس کرد، از محققان و دانشمندان جوان حمایت می‌کند. این بنیاد همچنین از طیف وسیعی از اهداف خیریه در ژاپن و سراسر جهان حمایت می‌کند.
رهبری و نوآوری موریتا تأثیر ماندگاری بر صنعت الکترونیک و در کل جهان داشته است. از او به عنوان یک متفکر رویا و پیشگام تجارت جهانی یاد می‌شود.
کمک‌های موریتا به اقتصاد جهانی توسط تعدادی از جوایز و افتخارات معتبر شناخته شد. او در سال 1998 به تالار مشاهیر بازرگانی ژاپن راه یافت و پس از مرگ او نشان بزرگ نشان گل‌های پائولونیا، یکی از بالاترین افتخارات ژاپن را دریافت کرد.
موریتا حامی جدی آموزش بود و معتقد بود که داشتن طیف وسیعی از دانش و مهارت برای افراد ضروری است. او زمانی گفت: “تحصیل پایه و اساس یک زندگی موفق و پربار است. ما باید همیشه در حال یادگیری باشیم و همیشه به دنبال دانش جدید باشیم.”
موریتا مدافع پرشور هنر و فرهنگ بود. او معتقد بود که موسیقی، ادبیات و دیگر اشکال هنر این قدرت را دارند که زندگی مردم را غنی کنند و تفاهم بین فرهنگ‌های مختلف را ارتقا دهند. تحت رهبری او، سونی ابتکارات متعددی را برای ترویج تبادل فرهنگی، مانند جوایز جهانی عکاسی سونی، ایجاد کرد.
سبک رهبری موریتا با توانایی او در توانمندسازی و ایجاد انگیزه در کارکنانش مشخص می‌شد. او یک بار گفت: “مهمترین کاری که یک رهبر می‌تواند انجام دهد ایجاد محیطی است که افراد بتوانند در آن شکوفا شوند و رشد کنند. ما باید حمایت‌کننده، تشویق‌کننده و همیشه مایل به شنیدن باشیم.”
کار موریتا در سونی تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد جهانی داشت. این شرکت به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان لوازم الکترونیکی مصرفی در جهان تبدیل شد و به ایجاد نوآوری و رشد در طیف وسیعی از صنایع دیگر کمک کرد.
کمک‌های موریتا در زمینه الکترونیک با جوایز و افتخارات متعدد شناخته شد. او در سال 1999 وارد تالار مشاهیر تجاری ایالات متحده شد و در سال 1986 مدال ادیسون را توسط موسسه مهندسین برق و الکترونیک دریافت کرد.
میراث موریتا همچنان الهام بخش کارآفرینان و رهبران تجاری در سراسر جهان است. از او به عنوان یک متفکر رویایی یاد می‌شود که قادر به پیش‌بینی و پاسخگویی به نیاز‌های متغیر مصرف‌کنندگان و بازار بود.
