سرانجام دانش زنی را که به قتل 4 فرزندنش محکوم شده بود، بعد 20 سال از زندان آزاد کرد!

محققان و کارشناسان حقوقی در یک همکاری مشترک و مستقل در تحقیقات قضایی استرالیا، شواهدی یافتند که منجر به عفو و آزادی زنی شد که 20 سال پیش به زندان فرستاده شده بود.

کاتلین فولبیگ که در سال 2003 به خاطر مرگ چهار فرزند خردسالش زندانی شد، در 5 ژوئن پس از تحقیقات آزاد شد با این نتیجه‌گیری که «تردید منطقی در مورد گناهکار بودن خانم فولبیگ برای هر یک از جرایمی که در ابتدا به خاطر آن‌ها محاکمه شده بود، وجود دارد.»

دانشمندان درگیر در این تحقیق اکنون خواستار اصلاحات قانونی هستند تا روندی رسمی در استرالیا برای ارائه شواهد علمی که بعدا به سبب توسعه دانش به دست می‌آید، ایجاد شود.

مایکل تافت اورگارد، دانشمند پروتئین در دانشگاه آلبورگ دانمارک که شاهد متخصص در این تحقیق بود، می‌گوید: «در این مورد صدای دانش شنیده شد. “کل این پرونده برای ما به عنوان دانشمندان که بخشی از آن باشیم کمی سورئال بوده است.”

شواهد ژنتیکی که در زمان محکومیت فولبیگ در دسترس نبود، نشان داد که جهش‌های نادر در پروتئین کالمودولین calmodulin می‌توانست باعث مرگ دو دختر او شود و یک اختلال عصبی ژنتیکی می‌توانست به مرگ یکی از پسرانش منجر شود. کالمودولین غلظت کلسیم را در سلول‌ها کنترل می‌کند و در نتیجه منجر به تنظیم انقباضات قلب می‌شود.

کارولا وینوسا، متخصص ژنتیک در موسسه فرانسیس کریک در لندن، در مورد عفو او، می‌گوید: “من برای او بسیار خوشحالم.” وکلای فولبیگ در سال 2018 با وینوسا تماس گرفتند تا ژنوم فولبیگ و ژنوم فرزندان متوفی او را توالی‌یابی کنند تا ببینند آیا توضیح ژنتیکی برای مرگ ناگهانی آن‌ها که بین سال‌های 1989 تا 1999 اتفاق افتاد وجود دارد یا خیر.

وینوسا جهش‌هایی را در ژنی به نام کالمودولین ۲ در ژنوم فولبیگ و همچنین در ژنوم دو دخترش شناسایی کرد که می‌توانست مرگ دختران را توضیح دهد. اما این شواهد برای متقاعد کردن کمیسر تحقیق اول که محکومیت فولبیگ را تایید کرد کافی نبود. بنابراین در سال 2019، وینوسا با آکادمی علوم استرالیا تماس گرفت، آکادمی استرالیا بنا درخواست از فرماندار نیو ساوت ولز برای عفو فولبیگ، بر اساس کار بعدی اورگارد و دیگران که نشان داد چگونه جهش‌ها عملکرد پروتئین را مختل می‌کند و برای این روند حمایت جمع‌آوری کرد.

در آن مرحله، تمام راه‌های قانونی دیگر تمام شده بود. فرماندار دستور داد تا تحقیقات جدیدی انجام شود و کمیسر تحقیق، قاضی سابق ایالت توماس باترست، آکادمی را به عنوان مشاور علمی منصوب کرد.

آکادمی شاهدان متخصص علمی را توصیه کرد. آکادمی حدود 30 محقق را معرفی کرد که حدود نیمی از آن‌ها شواهدی را در این تحقیق ارائه کردند. سایر کارشناسان نیز توسط تیم‌های بازپرسی و دفاعی فراخوانده شدند. مدیر اجرایی آکادمی، آنا ماریا عربیا، می‌گوید که در این تحقیق “به روزترین دانش از واجد شرایط‌ترین دانشمندان، در هر کجای جهان که بودند” شنیده شد. آنا ماریا می‌گوید که شاهدان متخصص هم از دادستانی و هم از دفاع مستقل بودند و برای بازجویی همه طرف‌ها در دسترس بودند.

پیتر شوارتز، متخصص قلب در موسسه اکسولوژی ایتالیایی در میلان ایتالیا و یکی از متخصصان جهانی جهش‌های کالمودولین که باعث مرگ ناگهانی می‌شود، یکی از شاهدان متخصص بود. او که در مورد نزدیک به 40 پرونده پزشکی-حقوقی، عمدتاً در ایالات متحده، مشاوره داده بود و می‌گوید که داشتن مشاوره مستقل از آکادمی به جای تکیه بر یک یا دو کارشناس محلی، به اطمینان از ارائه شواهد پیشرو جهانی توسط کارشناسان مربوطه به تحقیق کمک کرده. او می‌گوید: «به‌یاد نمی‌آورم که هرگز چنین محاکمه‌ای را دیده باشم، و این به اعتبار سیستم قضایی استرالیاست.»

اورگارد می‌گوید که به او و دیگر کارشناسان زمان داده شد تا زمینه لازم را فراهم کنند تا وکلا به طور کامل دانش را درک کنند. در یک مورد، او بیش از پنج ساعت را صرف توضیح داد که چگونه جهش در پروتئین کالمودولین می‌تواند عملکرد آن را مختل کند. او می‌گوید: این تحقیق همچنین در یک مرحله به حالت تعلیق درآمد تا اورگارد و تیمش بتوانند شواهد خود را با نتایج آزمایش‌های بیشتری که برای پاسخگویی به سؤالات متخصص دیگر انجام داده‌اند، به‌روزرسانی کنند.

زمان اصلاحات است

جیسون چین، یک استاد حقوق در دانشگاه ملی استرالیا در کانبرا، می‌گوید که می‌توان از یک مشاور علمی مستقل بیشتر استفاده کرد، به‌ویژه در تحقیقات قضایی که دارای اختیارات بیشتری در فرآیند هستند.

آنا ماریا می‌گوید که این پرونده نشان می‌دهد که چگونه علم و نظام‌های قضایی می‌توانند با هم کار کنند و باید اصلاحات قانون را برای ایجاد یک «نظام حقوقی متمایل‌تر به دانش» ترغیب کرد. او و دیگران خواستار ایجاد یک کمیسیون بررسی پرونده‌های جنایی هستند، مشابه کمیسیون مشابه در بریتانیا، که می‌تواند در صورت پیشرفت در علم و آشکار شدن شواهد جدید، پرونده‌ها را دوباره بررسی کند.

اما علیرغم تمجید از این فرآیند، محققان هشدار می‌دهند که دانش لزوماً موردی را سیاه و سفید نمی‌کند. «این واقعاً به ارزیابی قانونی مربوط است که این عدم قطعیت باقیمانده شما را بخ بی‌گناهی یا گناهکار بودن یا صرفا عدم وجود شواهد کافی برساند.»

منبع: نیچر