بیل گیتس میگوید «کاملاً مزخرف» است که کاشت درخت میتواند تغییرات آب و هوایی را حل کند. اما چرا ما باید به هر حال انجام دهیم؟!

«من درخت نمیکارم.» بیل گیتس در اجلاس اخیر آب و هوای نیویورک تایمز این اظهار نظر شخصی را بیان کرد. او افزود که «کاملاً مزخرف» است که فکر کنیم کاشت درخت میتواند تغییرات اقلیمی را حل کند، و درباره احساسش در مورد این مفهوم دشوار کوتاهی نکرد: «آیا ما اهل علم هستیم یا احمق؟»
دیگران، مانند مارک بنیوف، مدیرعامل Salesforce، از این ایده دفاع کردهاند که کاشت و حفظ یک تریلیون درخت میتواند نقش مهمی در جذب انتشار گازهای گلخانهای و رسیدن به اهداف خالص داشته باشد. صدها شرکت به تلاش او برای کاشت و حفاظت از درختان زیادی تا پایان دهه پیوستند. این یکی از اقدامات اقلیمی است که حتی جمهوری خواهان از آن حمایت میکنند.
اما بیل گیتس چرا تصور میکند که در حال حاضر کاشتن درخت نمیتواند تغییر قابل ملاحظهای ایجاد کند؟
بدیهی است که درختان در حین رشد، دی اکسید کربن را جذب میکنند و کاشت آنها ارزانتر از ساخت فناوری حذف کربن مانند ماشینهای غول پیکر جذب مستقیم هوا است.
“آقای.شان دیویت، مدیر ابتکار بازسازی جهانی در موسسه غیرانتفاعی منابع جهانی، میگوید گیتس از فنآوریهای اثباتشده و مبتنی بر علم صحبت میکند: درختان دقیقاً همین هستند. درختان نه تنها دی اکسید کربن را از اتمسفر با سرعتی بسیار فراتر از راه حلهای «فناوری» موجود میمکند، بلکه بسیار مقرون به صرفهتر هستند و برای عملکرد چرخه آب و مواد مغذی ما کلیدی هستند، چرا که بدون آنها نمیتوانیم غذا به دست آوریم.”
با این حال، بر اساس یک تحلیل از موسسه غیرانتفاعی Climate Interactive، کاشتن یک تریلیون درخت جدید ممکن است تا سال 2100 تنها از 0.15 درجه سانتیگراد جلوگیری کند. این تجزیه و تحلیل نشان میدهد حتی اگر کاشت درختان جدید محقق شود، تنها جلوی انتشار مقدار نسبتا کمی از انتشار گازهای گلخانهای را که باید تا اواسط قرن جبران شود، میگیرند.
اندرو جونز، مدیر اجرایی میگوید: «حتی اگر بتوانید یک تریلیون درخت بکارید – که هرگز اتفاق نمیافتد، گفتن شاید یک دهم آن واقع بینانهتر است – درختان تنها 6 درصد از آنچه را که باید تا سال 2050 حذف کنید، از میان خواهند برد. Climate Interactive، که از یک پلتفرم مدلسازی آب و هوا استفاده میکند که با همکاری موسسه فناوری ماساچوست به نام En-ROADS ساخته شده است.
با این حال، این محاسبه ممکن است قابل بحث باشد. جونز میگوید که دههها طول میکشد تا درختان بتوانند مقدار قابل توجهی CO2 را حذف کنند. اما دویت میگوید که حذف قابلتوجه کربن میتواند ظرف چند سال در مناطق استوایی اتفاق بیفتد و او معتقد است که تخمین این پلتفرم ممکن است محافظهکارانه باشد. دویت همچنین میگوید که ممکن است زمینهای بیشتری نسبت به آنچه در مدل فرض شدهبرای کاشت در دسترس باشد، مثلا زمینهای برخی مزارع.
حتی اگر اعداد درست باشند، دویت استدلال میکند که جداسازی «تنها» 6 درصد از CO2 تا سال 2050 معنیدار است و برابر است با جذب 37 گیگاتن CO2.
در بدترین سناریو، کاشت درختان میتواند ما را میتواند از برنامه کاهش مصرف سوخت فسیلی منحرف کند. جونز آن را با یک فرد سیگاری در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه که به پزشک مراجعه میکند، مقایسه میکند و پزشک رژیم غذایی و ورزش بهتری را پیشنهاد میکند اما او سیگار را ترک نمیکند. در زمانی که ما در حال حاضر اثرات مخرب تغییرات آب و هوایی را میبینیم، باید روی راه حلهایی متمرکز شویم که میتوانند بیشترین تأثیر را داشته باشند.
سوزاندن زغال سنگ، نفت و گاز و انتشار متان. این یک تراژدی وحشتناک است که ما در وسط آن هستیم. پس ما نباید در مورد چیزهایی صحبت کنیم که کمک زیادی به حل مشکل نمیکند، زیرا اکوسیستمها در حال حاضر در حال سقوط هستند و مردم با مرگ مواجه خواهند شد.
پس کسانی که از راهبرد کاشت درخت حمایت نمیکنند، کاشت درحت را در ذات خود بد نمیدانند فقط تصور میکنند که ممکن است زیاد موثر نباشد یا فقط یک چیز تزئینی برای کاهش احساس گناه شرکت بزرگ آلاینده باشد.
اما در مقابل، اینکه کاشت درخت نمیتواند معجزه کند و همه اشتباهات انسانها را جبران کند به معنی این نیست که باید به کلی از آن صرفنظر شود:
در شهرها، کاشت درختان میتواند برای مقابله با گرمای شدید حیاتی باشد، کاشت آنها هم راحت است و هم نیاز به تهویه را کمتر میکنند. درختان میتوانند به فیلتر آلودگی هوا کمک کنند. آنها میتوانند به مدیریت طوفان کمک کنند. قرار گرفتن در کنار درختان میتواند سلامت روان را بهبود بخشد. حتی میتواند به بهبود نمرات آزمون دانشآموزان کمک کند و باعث شود بزرگسالان سالها جوانتر شوند!
در مزارع، افزودن درختان به مراتع میتواند به جلوگیری از فرسایش و بهبود کیفیت آب کمک کند. درختان همچنین زیستگاه حیاتی را، هم در شهرها و هم در جنگلها، در زمانی که یک میلیون گونه در معرض خطر انقراض قرار دارند، فراهم میکنند.
پس کلا تأمین بودجه برای کاشت درخت، همچنان حیاتی است. اگر شرکتها شروع به حذف بودجه برای احیای جنگل از برنامههای آب و هوایی خود کنند، میتواند به این معنی باشد که برخی از پروژههای احیا آسیب میبینند. اگر بگوییم کاشت درخت تاثیر دراماتیک ندارد، مثلا ممکن است با یکی از رهبران محیط زیست در ساحل عاج، بودجهاش قطع بشود.
کاشت درخت همچنان باید به دلیل پتانسیل اقلیمی آن، همراه با حفظ جنگلهای موجود حمایت شود شود. او میگوید: «هرگز ادعا نشده است که رشد درختان بیشتر به خودی خود بحران آب و هوا را حل میکند. با این حال، احیای و حفاظت از جنگلهای برای مبارزه با تغییرات آبوهوایی و اطمینان از اینکه سیاره ما قابل زندگی باقی میماند، ضروری است.»