واکسن جدید ویروس اپشتین بار ممکن است از بیماری ام اس MS پیشگیری کند
محققان واکسنی نو ساخته‌اند که دو نوع ایمنی در برابر ویروس اپشتین بار ایجاد می‌کند. تقریباً همه ما حامل ویروس اپشتین بار هستیم و مشخص شده که این ویروس یکی از عوامل اصلی بیماری‌هایی مانند ملتیپل اسکلروزیس یا همان MS و برخی سرطان‌ها است.
پس از یک پژوهش که در سال گذشته منتشر شد و نشان داد که خطر ابتلا به مالتیپل اسکلروزیس (MS) پس از ابتلا به ویروس Epstein-Barr (EBV) حدود 32 برابر شده ، محققان موسسه تحقیقات پزشکی QIMR Berghofer تصمیم به ساخت واکسنی علیه این ویروس کردند.
EBV که عضوی از خانواده ویروس‌های تبخال است، در حدود 95 درصد جمعیت حالت ناقل دراد. بیشتر ما در دوران کودکی آلوده به این ویروس می‌شویم و پس از آن ویروس به حالت خفته می‌رود. اما عفونت در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی می‌تواند باعث مونونوکلئوز عفونی، شود که یک عامل خطر اصلی در ایجاد بیماری‌های مرتبط با EBV از جمله ام‌اس در نظر گرفته می‌شود. علاوه بر این، EBV با انواع مختلفی از لنفوم و سرطان نازوفارنکس (بینی و گلو) مرتبط است.
آنتی‌بادی‌های از قبل موجود تولید شده توسط سلول‌های B به عنوان دفاعی در برابر عفونت حاد ویروسی (ایمنی هومورال) شناخته می‌شوند، تحقیقات نشان داده است که کنترل طولانی‌مدت موثر به ایمنی سلولی ایجاد شده توسط سلول‌های T کشنده اشخاص که مسئول تخریب هستند بستگی دارد.
بنابراین، محققان واکسن جدید را طوری طراحی کردند که هر دو بازوی سیستم ایمنی را هدف را علیه ویروس فعال کند.
راجیو خانا، یکی از پژوهشگران این واکسن، گفت: «سایر تلاش‌های تولید واکسن بر القای آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده ویروس متمرکز شده ، که عفونت سلول‌های B ایمنی را در طول عفونت حاد اولیهکنترل می‌کنند.».اما EBV در حالت نهفته خود در داخل سلول‌های B پنهان می‌شود و آن‌ها را به کارخانه‌های کوچک ویروسی تبدیل می‌کند که آماده تقسیم و انتشار در زمان ضعیف شدن زمانسیستم ایمنی بدن ما می‌کند. این سلول‌های T کشنده ما هستند که این سلول‌های B آلوده را شناسایی و کنترل می‌کنند.
محققان با آزمایش واکسن خود با تزریق آن به غدد لنفاوی موش‌ها، یعنی جایی که پاسخ ایمنی آغاز می‌شود، دریافتند که ایمنی هومورال و سلولی قوی در طول عفونت اولیه و نهفته با EBV در اثر واکسن می‌توانند ایجاد می‌کند که بیش از هفت ماه ادامه داشت. پاسخ ایمنی تولید شده توسط واکسن نیز رشد سلول‌های تومور لنفوم مثبت EBV را در مدل‌های آزمایشگاهی حذف کرد یا به تاخیر انداخت.
محققان می‌گویند واکسن آن‌ها به عنوان وسیله‌ای برای ایجاد ایمنی در برابر EBV و بیماری‌های ناشی از آن می‌تواند عمل کند و امیدوارکننده است.
راجیو خانا می‌گوید: «ما فکر می‌کنیم که در افراد مستعد، سلول‌های B آلوده به EBV به مغز می‌روند و باعث التهاب و آسیب می‌شوند. اگر بتوانیم در مراحل اولیه عفونت از این امر جلوگیری کنیم، سلول‌های B آلوده نمی‌توانند باعث ایجاد بیماری ثانویه مانند ام اس شوند.»
علاوه بر درمان علت ام اس، این واکسن به طور بالقوه می‌تواند برای پیشگیری از سرطان‌های مرتبط با EBV و درمان گیرندگان پیوند اعضا با نقص ایمنی که عفونت EBV می‌تواند تهدید‌کننده زندگی‌شان باشد، استفاده شود.
مرحله بعدی آزمایش‌های انسانی است.
این مطالعه در مجله Nature Communications منتشر شده.
این نوشته‌ها را هم بخوانید
