آخرین کافه‌های اینترنتی جهان

هنگامی که اولین کافه اینترنتی جهان، کافه سایبریا، برای اولین بار در‌های خود را در وست‌اند لندن در سپتامبر 1994 باز کرد، بنیانگذاران آن هرگز نمی‌توانستند تصور کنند که چه چیزی به راه انداخته‌اند.

کافی‌نت‌ها – مکان‌های ارزان و در دسترسی بودند که تقریباً هر کسی می‌توانست فضای مجازی را در ابتدای راه کشف کند. کافه‌های اینترنتی یا کافی نت‌ها در ابتدا به آرامی در سراسر جهان گسترش یافتند و سپس به محبوبیت رسیدند. در بهار سال 1996، سریلانکا دو کافه اینترنتی اول خود را افتتاح کرد: کافه سایبر و Surf Board. چند ماه بعد، اولین کافی نت کویت با 16 رایانه راه‌اندازی شد. در سال 1999، یک راهنمای سفر به خوانندگانش فهرستی از 2000 کافه در 113 کشور را داد.

برآورد می‌شود که در عرض چند سال،  بیش از 100 کافی نت تنها در غنا به وجود آمد. BusyInternet بزرگترین کافی نت را در آکرا با 100 پی سی افتتاح کرد. تا سال 2002، بیش از 200هزار  کافه اینترنتی دارای مجوز در چین وجود داشت و تازه تعدادی از آنها زیرزمینی کار می‌کردند.

کافی نت‌ها چیزی بیش از مکان‌هایی برای وب‌گردی بودند. آن‌ها در سال‌های پایانی قرن بیستم ظهور کردند – لحظه‌ای که پس از جنگ سرد پر از خوش‌بینی فنی بود. مارگارت اومارا، مورخ و نویسنده می‌گوید اشتراک‌گذاری‌های اینترنتی قرار بود افراد مختلف را در فرهنگ‌های مختلف با درک متقابل گرد هم بیاورد. این دورانی بود که در آن، هم از نظر فیزیکی و هم دیجیتالی، مردم از مرز‌هایی عبور می‌کردند که قبلاً عبور از آن‌ها بسیار سخت و اگر نگوییم غیرممکن بود.

برای بسیاری، کافی‌نت‌ها نمایانگر ورود به آینده بودند. یک دانشجوی دانشگاه در آکرا می‌گید: «روز اولی که وارد شدم، باور نمی‌کردم که در غنا باشم.»

نوجوانان برای فرار از نظارت والدین در کافی نت‌ها ملاقات کردند. دانش‌آموزان از آن‌ها به عنوان سالن مطالعه استفاده می‌کردند. روابط چه دیجیتال و چه IRL در داخل کافی نت‌ها جان گرفت. کلاهبرداران آن‌ها را به مقر شبکه‌های جنایت بین‌المللی تبدیل کردند. مسافران و مهاجران برای ارتباط مجدد با خانواده‌ها و دوستان  واردشان می‌شدند. در این میان افراد بسیار کمی در کافی نت‌ها واقعا در »کافی» نت، قهوه می‌خوردند.

با این حال، در دهه 2010، مشخص بود که کافی نت‌ها رو به افول هستند. در واقع در سال 2004، مقاله‌ای در گاردین پیش‌بینی کرد که راه‌اندازی 3G به این معنی است که کافه‌های اینترنتی رنگ ببازند. عرضه گوشی‌های هوشمند و ظهور داده‌های ارزان قیمت دو میخ دیگر در تابوت کافی‌نت‌ها بود.

در پاسخ، برخی از کافه‌های اینترنتی، به ویژه در آسیا، کافی‌گیم شدند. مشتریان ساعت‌ها – حتی روز‌ها – در لانه‌هایی با نور نئون غلیط، بازی‌های سرگرم‌کننده مانند World of Warcraft ساعت‌ها جوانان را مشغول می‌کرد. گزارش‌های نگران‌کننده ظاهر شد: در تایوان، یک مرد پس از سه روز متوالی بازی جان خود را از دست داد. در ژاپن، هزاران به اصطلاح «پناهنده کافه‌های اینترنتی» هر شب به کافه‌های 24 می‌رفتند. یک زن در چین در دستشویی یک کافی نت زایمان کرد. دولت کره جنوبی در سال 2010 با محدودیت‌های جدید کافی‌گیم‌ها را سرکوب کرد. دولت چین به طور منظم هزاران عدد از آنها را تعطیل می‌کند.

امپراطوری‌های کافی نت به سرعت از بین رفت. در سال 2013، یک صاحب کافه رواندا گزارش داد که تعداد مشتریان روزانه او به طور ناگهانی از 200 به 10 نفر کاهش یافته است. هند بیش از نیمی از 200000 کافه اینترنتی خود را بین سال‌های 2005 تا 2016 از دست داد. پس از همه اینها همه‌گیری کووید-19 آمد، کافه‌های موجود را هم از بین برد.

آنچه از دست رفت، فضای دنج برای گردهم‌آیی و پاتوق‌های حضوری بود. جاهایی که حتی رویاها به اشتراک گذاشته می‌شد.

البته همه کافه‌ها از بین نرفته‌اند. در سرتاسر جهان، عده‌ای معدود به کار خود ادامه می‌دهند و خدمات اینترنتی ارائه می‌دهند، بیشتر برای کسانی که تجهیزات کامل ندارند یا دانش کافی ندارند.

تاریخچه کافه‌های اینترنتی مترادف با تاریخچه دسترسی به اینترنت در اوگاندا است. اوگاندا در سال 1999 کمتر از 5000 کاربر اینترنت داشت. این تقریباً زمانی بود که اولین کافی‌نت‌های این کشور به وجود آمدند که بیشتر به گردشگران و محققان خدمت‌رسانی می‌کردند. برای اکثر اوگاندایی‌هایی که در دهه 2000 و اوایل دهه 2010 از اینترنت استفاده می‌کردند، این کافه‌ها نشان‌دهنده اولین تجربه آنلاین شدن آن‌ها بود.

در اوایل دهه 2000، رایانه‌ها در اوگاندا بسیار نادر بودند و کافی نت‌ها به منزله فرصت‌ی برای یادگیری نحوه استفاده از آن‌ها بودند. کلیسای بوکنیا با مشارکت کافه اینترنت Zion، یکی از اولین و برجسته‌ترین کافه‌های اینترنتی در اوگاندا، که در منطقه تجاری مرکزی کامپالا واقع شده، در کلاس‌های رایگان کامپیوتر آموزش می‌داد. آفیس و سپس برخی از زبان‌های برنامه‌نویسی مانند PHP در آن آموزش می‌داد و با قی اوقات کاربران وبگردی می‌کردند و در چت روم‌های یاهو وقت می‌گذارندند.

در سال 2014،  اوگاندا حدود 10 میلیون کاربر اینترنت داشتکه تقریباً یک سوم جمعیت این کشور را تشکیل می داد.

آن زمان فیس‌بوک بهترین شبکه اجتماعی بود. جوانان می‌توانستند ساعت‌ها را صرف چت کردن و ملاقات با دوستان کنند. سپس گوگل نیز جای پای خود را به دست آورده بود، بنابراین مشتریان ساعت‌ها جستجو می‌کردند. یوتیوب ممنوع بود زیرا پهنای باند زیادی مصرف می‌کرد و به هر حال سرعت اینترنت عالی نبود.

اما این صنعت در سال 2016 در اوگاندا تغییر کرد. تلفن‌های هوشمند ارزان چینی به طور ناگهانی در سراسر اوگاندا سر و کله‌شان پیدا شد.به طور ناگهانی، می‌شد یک گوشی هوشمند خوب با کمتر از 500000 شیلینگ (170 دلار) تهیه کرد. در پی آن‌ها، ارائه‌دهندگان مخابراتی اینترنت ارزان قیمت و بسته‌های داده را راه‌اندازی کردند.

بوکنیا که تنها کافی نت را در زمان ظهور کووید-19، داشت،  اکنون بیشترین درآمد را از فروش فیلم و ارائه خدمات چاپ، فتوکپی و اسکن به دست می‌آورد.

بوکنیا اذعان می‌کند که بخش اینترنتی کافه او دیگر کاربران را جذب نمی‌کند. بعضی روز‌ها، هیچ کس اصلاً از رایانه استفاده نمی‌کند.  «چاپ، اسکن، و فتوکپی اسناد فعلاً شغل او را حفظ کرده است.»

منبع