اصلا چرا انسان‌های دندان عقل دارند که بعدا باعث دردسرشان بشود؟!

دندان‌های عقل سومین دسته از دندان‌های آسیاب هستند که در انتهای دهان قرار دارند. آن‌ها دقیقاً شبیه دندان‌های آسیاب اول و دوم هستند، اما گاهی اوقات می‌توانند کمی کوچکتر باشند.

آن‌ها را معمولاً دندان عقل می نامند، زیرا آن‌ها آخرین دندان از ۳۲ دندان دائمی هستند که ظاهر می‌شوند و بین ۱۷ تا ۲۵ سالگی ظهور پیدا می‌کنند، زمانی که آدم‌ها بزرگتر و عاقل‌تر پنداشته می‌شوندو

شاید بدانید که همه افراد چهار دندان عقل را رشد نمی‌دهند. همچنین ممکن است بدانید که بسیاری از افراد آن‌ها را می‌کشند. بنابراین منصفانه است که تعجب کنیم – اصلا چرا انسان‌ها آن‌ها را دارند؟

پاسخ به گذشته‌های دور ارتباط زیادی دارد.

فک‌های قوی‌تر

انسان‌ها ویژگی‌هایی مشترک با خانواده بزرگ خود – نخستی‌ها -دارند. میمون‌ها، گوریل‌ها و شامپانزه‌ها همگی دندان عقل دارند.

چند میلیون سال پیش، اجداد اولیه انسان، آرواره‌ها و دندان‌های بزرگتری نسبت به انسان‌های امروزی داشتند. به عنوان مثال، شواهدی که از گونه‌ای به نام Australopithecus afarensis، که به نام مستعار گونه لوسی از روی یک نمونه فسیل به دست آمده، نشان می دهد که این گونه تقریباً ۳ تا ۴ میلیون سال پیش می‌زیسته است.

فک و دندان‌های یک فرد Australopithecus afarensis کمی بزرگتر و ضخیم‌تر از فک انسان‌های امروزی بود. آن‌ها سه دندان مولر یا آسیاب بزرگ با مینای ضخیم داشتند. جمجمه‌های فسیلی برخی از این انسان‌های اولیه نیز شواهدی از ماهیچه‌های جویدنی قدرتمند را نشان می‌دهد.

تغییرات در رژیم غذایی

دانشمندان فکر می‌کنند درگدشته انسان‌ها به به آرواره‌ها و دندان‌های قوی‌تری نیاز داشتند زیرا غذا‌هایی که اجداد اولیه انسان می‌خوردند، مانند گوشت خام و گیاهان، بسیار به نیروی بیشتری برای خرد شدن نیاز داشتند.

محققان به چیز‌هایی مانند علائم و الگو‌های سایش میکروسکوپی روی دندان‌های فسیل شده نگاه می‌کنند تا دریابند که اجداد منقرض شده ممکن است چه چیزی خورده باشند.

غذا‌های امروزی به دلیل عوامل زیادی از جمله کشاورزی، پخت و پز و نگهداری مواد غذایی، بسیار نرم‌تر از گذشته هستند. غذای نرم‌تر و جویدنی آسان‌تر به این معنی است که دندان‌ها کار چالش برانگیزی دارند.

در نتیجه، آرواره‌های انسان امروزی کوچک‌تر و صورت‌ها صاف‌تر از اجداد منقرض شده‌مان شده‌اند، زیرا وعده‌های غذایی ما به دندان‌های بزرگ و تیز آن‌ها نیاز ندارد.

با توجه به این تغییرات، که در طی میلیون‌ها سال بسیار آهسته اتفاق افتاد، دندان‌های آسیاب سوم – دندان عقل – ممکن است به اندازه گذشته اهمیت نداشته باشند.

از دست دادن دندان عقل

حدود ۲۵ درصد از مردم امروز حداقل یک دندان عقل را به طور کامل از دست داده‌اند، به این معنی که هرگز تشکیل نمی‌شود.

دانشمندان مطمئن نیستند که چرا چنین است، اما ممکن است مربوط به ژن‌هایی باشد که از والدین خود به ارث برده‌اید. برخی از دانشمندان استدلال کرده‌اند که فقدان دندان عقل یک مزیت برای انسان‌های مدرن و فک‌های کوچکتر است. مطمئناً قرار دادن دندان‌های کمتر در یک فک کوچک‌تر آسان‌تر است.

گاهی اوقات، به دلیل کمبود فضا، دندان عقل ممکن است در داخل استخوان فک گیر کند و هرگز به طور کامل بالا نیاید – یا فقط تا حدی بیرون بیاید.

دندان عقل به اصطلاح نهفته بیشتر در فک پایین اتفاق می‌افتد تا در فک بالا. در مواردی که دندان عقل فقط تا حدی بالا رفته است، گاهی اوقات افراد ممکن است درد، پوسیدگی دندان یا التهاب لثه را تجربه کنند، به همین دلیل است که آن‌ها را توسط دندانپزشک بکشند.

اما اگر دندان عقل به طور کامل در دهان بیرون بیاید و به درستی و سالم قرار بگیرد، معمولاً نیازی به برداشتن نیست.

دندانپزشکان می‌توانند دهان شما را معاینه کنند تا ببینند آیا دندان عقل شما وجود دارد یا خیر، یا اگر آخرین دندان‌های آسیاب هنوز بیرون نیامده‌اند و مشکوک هستید که ممکن است نهفته باشند، عکس‌های اشعه ایکس از فک درخواست می‌کنند.

همچنین دندانپزشکان می‌توانند به شما توصیه کنند که آیا درمان یا برداشتن دندان عقل لازم است یا خیر.

آریادنه لترا، پروفسور دندانپزشکی دانشگاه پیتسبورگ و ست‌ام. واینبرگ، استاد علوم دهان و جمجمه صورت و ژنتیک انسانی، دانشگاه پیتسبورگ

منبع: The Conversation