اولم، یکی از عجیبترین جانداران روی زمین – شبیه جنین نارس یا موجودات سری فیلمهای بیگانگان

جانداری به نام Proteus anguinus که همچنین به عنوان اولم olm شناخته میشود، گونهای سمندر است که بومی آبهای زیرزمینی آلپ در جنوب شرقی اروپا است. این جاندار از معدود مهرهداران غارنشین است و به دلیل شکل سر و دستها رنگ سفید مایل به صورتی و بدن دراز و شبیه مارماهی، اغلب به عنوان “ماهی انسانی” شناخته میشود.
اولم تا 30 سانتیمتر طول دارد و تا 100 سال عمر میکند. آنها کاملاً آبزی هستند و با زندگی در آبهای زیرزمینی تاریک و فاقد مواد مغذی زیستگاه سازگار شدهاند.
اولمها چشمهای کوچکی دارند که توسط لایهای از پوست پوشانده شده است و برای حرکت در محیط و یافتن شکار که عمدتاً از سختپوستان کوچک، حشرات و حلزونها تشکیل میشود، به حس بویایی و شنوایی قوی متکی هستند.
اولمها همچنین به دلیل استراتژی منحصر به فرد تولیدمثلی خود تا حدی متفاوت هستند: تخمگذاری مادهها بر روی سنگهای زیر آب و محافظت نرها از تخمها تا زمانی که از تخم بیرون بیایند.
لاروها دارای آبششهای بیرونی هستند که در نهایت با بالغ شدن آنها به بزرگسالان توسط ریهها جایگزین میشوند.
اولمها به دلیل از بین رفتن زیستگاه و تخریب زیستگاه و همچنین آلودگی و بهرهبرداری بیش از حد در فهرست گونههای آسیبپذیر قرار دارد. در حال حاضر تلاشهای حفاظتی برای حفاظت از الم و زیستگاه آن در حال انجام است.
اولمها به دلیل سرعت متابولیسم آهسته و توانایی زندگی با غذای بسیار کم میتوانند تا یک دهه بدون غذا زنده بمانند.
اولم قادر به تشخیص طعمه با استفاده از دریافت الکتریکی است که به او امکان میدهد میدانهای الکتریکی ایجاد شده توسط ماهیچههای طعمه خود را تشخیص دهد.
اولم همچنین قادر به بازسازی قسمتهای از دست رفته بدن از جمله اندامها و اندامهای داخلی است که در بین مهرهداران توانایی کمیاب است.
اولم یک سیستم گوارشی بسیار تخصصی دارد که با رژیم غذایی کم مغذی آن سازگار است. رودهای دراز دارد و معدهاش میتواند برای پذیرایی از وعدههای غذایی بزرگ منبسط شود.
اولمها به دلیل ظاهر غیر معمول و سازگاریهای منحصر به فردشان در آکواریومها محبوب هستند. با این حال، نگهداری آنها در اسارت دشوار است و برای رشد به شرایط خاصی نیاز دارند.
اولمها میتوانند شرایط شدید مانند سطوح پایین اکسیژن و دمای سرد را تحمل کنند که باعث میشود به خوبی با زیستگاه زیرزمینی خود سازگار شوند.
اولمها دارای یک سیستم گردش خون منحصر به فرد است، با رگهای خونی که شبکهای را در زیر پوست تشکیل میدهند و به آن اجازه تبادل گازها و جذب مواد مغذی را به طور مستقیم از طریق پوست میدهند.
اولمها سازگاری رفتاری منحصر به فردی دارند که در آن از بدن بلند و باریک خود برای فشار دادن به دیوارهای شکافهای باریک محیط خود استفاده میکنند. این رفتار به آنها اجازه میدهد تا سطح خود را کاهش دهند و انرژی خود را حفظ کنند، که به ویژه در دورههای کمبود غذا مهم است.
نوعی نئومورف در فیلم Alien: Covenant که من با دیدن اولم یادش افتادم. (البته از نظر بیچشمی و ظاهر سفید)
اولم بخش مهمی از فولکلور محلی در مناطقی است که در آن یافت میشود و با اسطورهها و افسانههای مختلفی همراه بوده است. به عنوان مثال، در اسلوونی، اولم را فرزندان یک اژدها و یک نیمف آبی میدانند.
اولم به دلیل سازگاریهای منحصر به فرد و کاربردهای بالقوه زیست پزشکی سالها موضوع تحقیقات علمی بوده است. به عنوان مثال، دانشمندان در حال مطالعه توانایی اولم برای بازسازی بافتها و اندامهای خود هستند به این امید که درمانهای جدیدی برای بیماریها و آسیبهای انسانی ایجاد کنند.
اولم دارای سرعت رشد بسیار پایینی است و رسیدن به بلوغ جنسی 14 سال طول میکشد. پس از جفتگیری، مادهها میتوانند تا 70 تخم بگذارند که چند ماه طول میکشد تا جوجه کشی کنند.
اولمها کاملاً نابینا هستند، آنها چشمهای کوچک رشد نیافتهای دارند که توسط لایهای از پوست پوشیده شده است. با این حال، آنها قادر به تشخیص نور و تاریکی با استفاده از سلولهای حساس به نور روی پوست خود هستند.
پوست اولم به لمس بسیار حساس است و از سلولهای حسی پوشیده شده است که میتوانند تغییرات فشار و حرکت آب را تشخیص دهند.
ظاهر غیرمعمول اولم الهام بخش بسیاری از افسانهها و افسانهها است، از جمله این باور که قدرت شفابخشی دارد. در اسلوونی اعتقاد بر این است که مالیدن اولم روی زخم میتواند باعث بهبودی شود.
به دلیل سازگاریهای غیرمعمول و زیستگاه منحصر به فرد، اولمها با اشکال حیات فرازمینی مقایسه شدهاند.
نام علمی اولم، Proteus anguinus، از خدای یونانی پروتئوس گرفته شده است که میتوانست شکل خود را به میل خود تغییر دهد و همچنین از کلمه لاتین مار، anguis، که به بدن بلند و باریک اولم اشاره دارد.
هنرمندان، نویسندگان و فیلمسازان از اولم الهام و اقتباسهای قابل توجهی کردهاند. به عنوان مثال، اولم الهام بخش موجودی در فیلم “نزول” The Descentبوده و موضوع چندین نقاشی و مجسمه بوده است.
اولم یک گونه شب زنده داری است و بیشترین فعالیت را در شب هنگام بیرون آمدن از مخفیگاه خود برای شکار طعمه دارد.
دمای بدن اولم توسط دمای آبی که در آن زندگی میکند تنظیم میشود و میتواند در آبی با دمای ۴ درجه سانتیگراد (۳۹ درجه فارنهایت) زنده بماند.
بدن دراز اولم فقط برای شنا نیست، بلکه به عنوان مکانیزمی برای حفظ گرما عمل میکند. پوست اولم بسیار پرعروق است و به آن اجازه میدهد گرما را با آب اطراف مبادله کند.
پراکندگی اولم محدود به آبهای زیرزمینی رشته کوههای آلپ دیناریک است که گمان میرود در دوره میوسن (حدود 23 تا 5 میلیون سال پیش) شکل گرفتهاند.
رنگ سفید مایل به صورتی اولم به خاطر نبود رنگدانه است که نتیجه زندگی در محیطی تاریک است که نیازی به استتار نیست.
در گذشته، اولم را برای پوستش شکار میکردند که از آن برای ساختن دستکش و سایر کالاهای چرمی استفاده میشد.
حس بویایی اولم بسیار توسعه یافته است و از این حس برای یافتن طعمه در محیط زیرزمینی خود استفاده میکند.
پوست اولم نسبت به مواد شیمیایی و آلایندهها بسیار حساس است و به خوبی نشانگر کیفیت آب است.
اولم دندانهای بسیار کوچکی دارد که برای گرفتن و نگه داشتن طعمه استفاده میشود.
پوست اولم سرشار از غدد مخاطی است که ماده چسبندهای تولید میکند که به محافظت از پوست حیوان کمک میکند و به حرکت در فضاهای باریک کمک میکند.
بدن دراز و اندامهای کوچک اولم این جاندار را به شناگر و خزندهای عالی تبدیل میکند و به او اجازه میدهد از طریق آب و گذرگاههای باریک در محیط زیرزمینی خود حرکت کند.
رژیم غذایی اولم عمدتاً از بی مهرگان کوچک تشکیل شده است، اما مشخص شده که گاهی اوقات ماهیهای کوچک یا دوزیستان میخورد.
اولم یک نماد محبوب در اسلوونی است، جایی که به عنوان یک گنج ملی در نظر گرفته میشود و بر روی تمبرهای پستی، سکهها و سایر اقلام نشان داده شده است.
پوست سنجد مادهای با خواص ضد باکتریایی ترشح میکند که ممکن است به محافظت از حیوان در برابر عفونت در محیط خشن کمک کند.
پوست سنجد بسیار نفوذپذیر است و به آن اجازه میدهد تا اکسیژن و سایر مواد را مستقیماً از آب جذب کند.
اولم یک فسیل زنده است، به این معنی که بسیاری از صفات اولیه را که در طول زمان در گونههای دیگر از بین رفتهاند، حفظ کرده است.
پوست اولم سرشار از کلاژن است که پروتئینی است که استحکام و قابلیت ارتجاعی پوست و سایر بافتها را فراهم میکند.
علیرغم ظاهر غیرمعمول، اولمها نسبت به انسانها رفتار تهاجمی ندارند و هیچ تهدیدی برای ایمنی انسان ایجاد نمیکنند.