سندروم ناتوانی در آروغ زدن (R-CPD): وقتی بدن نمی‌تواند آروغ بزند چه اتفاقی می‌افتد؟
شاید هیچ‌وقت به این فکر نکرده باشید که اگر نمی‌توانستید آروغ بزنید چه اتفاقی می‌افتاد. آروغ زدن یکی از عملکردهای طبیعی بدن است که معمولاً بعد از خوردن غذا یا نوشیدنی‌های گازدار اتفاق می‌افتد. هرچند آروغ زدن در بیشتر فرهنگ‌ها رفتاری خوشایند نیست، اما برای سلامت بدن ضروری است. برای گروهی از افراد که به سندروم عدم توانایی در آروغ زدن دچار هستند، نبود این عملکرد طبیعی با علائم ناخوشایندی همراه است. تا سال ۲۰۱۹ این وضعیت حتی نام علمی نداشت، اما اکنون این اختلال با نام به عنوان اختلال «دیس‌فانکسیون کریکوفارنژیال رتروگراد» (Retrograde Cricopharyngeal Dysfunction یا R-CPD) شناخته می‌شود. پزشکان به تازگی راه‌حلی مؤثر برای درمان این بیماری یافته‌اند.
آروغ نزدن و عملکرد مری
برای درک بهتر این اختلال، باید ابتدا بدانیم که چگونه مری (esophagus) کار می‌کند. در قسمت حلق، عضله‌ای حلقوی به نام کریکوفارنژیوس (cricopharyngeus) قرار دارد که بیشتر اوقات منقبض است. این انقباض به گونه‌ای است که شما متوجه آن نمی‌شوید، اما زمانی که غذا یا نوشیدنی بلعیده می‌شود، این عضله برای لحظه‌ای شل می‌شود تا محتوا به راحتی از گلو به سمت مری حرکت کند. وقتی بدن نیاز دارد گاز را از طریق آروغ خارج کند، همین عضله دوباره شل می‌شود تا گاز به راحتی از معده خارج شود. اما در افرادی که به اختلال R-CPD مبتلا هستند، این عضله به درستی عمل نمی‌کند و گازهای موجود در معده نمی‌توانند از طریق آروغ خارج شوند.
علائم و مشکلات ناشی از R-CPD
تجمع گاز در معده بخشی طبیعی از فرآیند هضم است، اما زمانی که عضله کریکوفارنژیوس باز نشود، گاز نمی‌تواند به‌طور طبیعی خارج شود. این مسئله منجر به بروز علائمی مانند نفخ شدید شکم، صدای غرغر در گلو یا قفسه سینه و افزایش تولید گاز معده می‌شود. از همه عجیب‌تر اینکه بسیاری از افرادی که به این سندروم مبتلا هستند، به یاد نمی‌آورند که تاکنون قادر به آروغ زدن بوده باشند.
کاربران سایت‌های اجتماعی مانند Reddit با اشتراک‌گذاری تجربیات خود درباره‌ی این علائم توانستند به یکدیگر کمک کنند تا مشکل خود را شناسایی کنند. دکتر مایکل پیتمن (Michael Pitman)، رئیس بخش لارینگولوژی (laryngology) در کالج پزشکی Vagelos دانشگاه کلمبیا، درباره این وضعیت می‌گوید: «جوانان از طریق رسانه‌های اجتماعی درباره این موضوع صحبت کردند و به یکدیگر کمک کردند تا بفهمند که همه دچار یک مشکل مشابه هستند و در نهایت به درمان رسیدند.»
تشخیص و اشتباهات رایج
بسیاری از افراد مبتلا به R-CPD سال‌ها با علائم این اختلال زندگی می‌کردند بدون آنکه تشخیصی برای آن داشته باشند. حتی به اشتباه تشخیص داده شده بود که برخی از این افراد بیماری‌هایی مانند سندروم روده تحریک‌پذیر (irritable bowel syndrome) دارند. اما به گفته دکتر پیتمن، تشخیص این اختلال بسیار ساده است. او می‌گوید: «علائم این بیماری آنقدر شدید هستند و تشخیص آن چنان واضح است که به راحتی قابل شناسایی است.»
درمان با بوتاکس: راه‌حل مؤثر برای R-CPD
اولین توصیف علمی از اختلال R-CPD در سال ۱۹۸۷ انجام شد، اما پس از آن مدت زیادی خبری از پژوهش‌های علمی درباره این اختلال نبود. تا اینکه در سال ۲۰۱۹، تحقیقی روی ۵۱ بیمار منتشر شد که به طور رسمی نام R-CPD را برای این اختلال معرفی کرد و از اثربخشی یک روش درمانی بالقوه صحبت کرد. این پژوهش نشان داد که تزریق بوتاکس (Botulinum toxin) به عضله‌ی کریکوفارنژیوس به همه ۵۱ بیمار کمک کرد تا توانایی آروغ زدن را بازآموزی کنند. جالب است بدانید که این روش درمانی ممکن است تأثیر دائمی داشته باشد.
بوتاکس معمولاً به عنوان یک درمان زیبایی برای کاهش چین و چروک‌ها شناخته می‌شود، اما در عین حال برای درمان بسیاری از اختلالات عضلانی نیز استفاده می‌شود. به دلیل استفاده گسترده از این دارو، اطلاعات زیادی درباره ایمنی و اثربخشی آن وجود داشت قبل از اینکه برای درمان R-CPD استفاده شود. دکتر پیتمن می‌گوید: «بوتاکس معمولاً برای اختلالات حلقی استفاده می‌شود. فقط کاربردش برای این سندروم جدید است.»
افزایش آگاهی درباره R-CPD
یکی از مشکلات اصلی در درمان این اختلال، نبود آگاهی عمومی است. افزایش آگاهی درباره این مشکل می‌تواند به طور چشمگیری کیفیت زندگی افراد مبتلا را بهبود ببخشد.
ممکن است آروغ زدن بعد از غذا از دید اجتماعی رفتار مناسبی نباشد، اما اگر بتوانید این کار را انجام دهید، خوشحال باشید که عضله کریکوفارنژیوس شما به درستی کار می‌کند!