چین در حال ساخت یک ایستگاه اعماق دریا برای کاوش در بستر دریای جنوبی چین است
چین در حال اجرای یکی از بلندپروازانه‌ترین پروژه‌های تحقیقاتی دریایی است و قصد دارد یک ایستگاه پیشرفته در اعماق دریای جنوبی چین بسازد که تیمی از دانشمندان به‌طور دائم در آن مستقر خواهند شد. این ایستگاه که بخشی از برنامه تحقیقاتی آکادمی علوم چین محسوب می‌شود، قرار است در مدت پنج سال تکمیل شود و محیطی مناسب برای پژوهش‌های علمی و فناوری‌های پیشرفته اقیانوسی باشد.
این پروژه از شهر گوانگژو، یکی از بزرگ‌ترین بنادر چین در نزدیکی هنگ‌کنگ، هدایت می‌شود. چندین بخش مختلف در ساختار آن در نظر گرفته شده است، اما مهم‌ترین بخش آن، یک آزمایشگاه زیردریایی مجهز خواهد بود که قادر است در عمق ۲۰۰۰ متری (۶۵۶۰ فوتی) اقیانوس فعالیت کند و امکان زندگی و تحقیق برای شش دانشمند را به مدت چندین هفته فراهم کند. این ایستگاه شامل بخش‌های مختلفی از جمله کابین آزمایشات علمی، اتاق کنترل ناوبری، بخش تجزیه و تحلیل داده‌ها، محوطه استراحت و تأسیسات کمکی خواهد بود.
فناوری‌های پیشرفته در خدمت پژوهش اعماق دریا
ایستگاه چین در اعماق دریا، ترکیبی از پیشرفته‌ترین فناوری‌های فضایی، زیردریایی و صنعتی خواهد بود. این پایگاه از سیستم‌های پشتیبانی حیات الهام‌گرفته از عملیات استخراج معادن و فناوری‌های مورد استفاده در ماموریت‌های فضایی بهره خواهد برد. این رویکرد، شرایطی را فراهم می‌کند که دانشمندان بتوانند برای دوره‌های طولانی‌مدت (حداکثر ۳۰ روز) در محیطی پایدار و کنترل‌شده در بستر دریا بمانند.
لی چائولون (Li Chaolun)، مدیر مؤسسه اقیانوس‌شناسی دریای جنوبی چین و رهبر این پروژه، اعلام کرده است که این ایستگاه نه‌تنها برای پژوهش‌های بنیادی طراحی شده، بلکه به توسعه فناوری‌های نوین با کاربردهای صنعتی نیز کمک خواهد کرد. این پایگاه به دانشمندان امکان می‌دهد که بررسی‌های گسترده‌ای روی محیط‌های زیستی شدید، چرخه کربن در اعماق دریا و استخراج پایدار منابعی مانند هیدرات‌های متان انجام دهند.
پژوهش در نشت‌های سرد: پنجره‌ای به زیست‌شناسی ناشناخته و تغییرات اقلیمی
یکی از اهداف کلیدی این ایستگاه، مطالعه پدیده‌ای موسوم به نشت‌های سرد (Cold Seeps) است. این نواحی نقاطی از بستر اقیانوس هستند که در آن‌ها ترکیبات غنی از هیدروکربن مانند متان و سولفید هیدروژن به دلیل فعالیت‌های زمین‌شناختی یا تغییرات فشاری از میان شکاف‌های زیرزمینی به بیرون نشت می‌کنند. نشت‌های سرد میزبان اکوسیستم‌های خاصی هستند که در آن‌ها موجودات زنده از فرآیندی به نام شیمی‌تغذیه (Chemosynthesis) برای تأمین انرژی استفاده می‌کنند، برخلاف سایر زیست‌بوم‌های دریایی که به فتوسنتز وابسته هستند.
اما تنوع زیستی تنها بخشی از اهمیت این پدیده است. نشت‌های سرد نقش مهمی در چرخه کربن اعماق دریا ایفا می‌کنند و ممکن است منابع زیستی ارزشمندی را در خود جای دهند که هنوز به‌طور کامل کشف نشده‌اند. این نواحی همچنین می‌توانند اطلاعات مهمی درباره تغییرات اقلیمی ارائه دهند، زیرا متان – که یکی از گازهای گلخانه‌ای قوی محسوب می‌شود – در این نقاط از بستر اقیانوس آزاد شده و بر سیستم‌های جوی و اقیانوسی تأثیر می‌گذارد.
پیشرفت علمی با نگاهی به آینده اقتصادی و صنعتی
هرچند این پروژه در اصل یک ماموریت علمی است، اما اهداف دیگری نیز در پس آن نهفته است. لی چائولون تأکید کرده که این ایستگاه تنها یک مرکز پژوهشی نیست، بلکه بستری برای نوآوری‌های صنعتی نیز خواهد بود. به گفته وی، نشت‌های سرد «کلید درک چرخه کربن زمین، زیست در محیط‌های شدید و استخراج ایمن منابعی مانند هیدرات‌های متان» را در اختیار ما قرار می‌دهند.
چین با این پروژه قصد دارد جایگاه خود را در حوزه علوم اعماق دریا تقویت کند و به پیشگام نوآوری در اقتصاد اقیانوسی سبز (Green Ocean Economy) تبدیل شود. این آزمایشگاه به پژوهشگران کمک می‌کند تا علاوه بر کشف اسرار زیستی و زمین‌شناختی اعماق دریا، راهکارهای جدیدی برای استفاده پایدار از منابع طبیعی ارائه دهند.
اعماق دریا: صحنه‌ای برای رقابت علمی و نفوذ ژئوپلیتیکی
در کنار ابعاد علمی، این پروژه نشان‌دهنده راهبرد چین برای گسترش نفوذ خود در عرصه دریایی و علمی است. مؤسسه اقیانوس‌شناسی دریای جنوبی چین در بیانیه‌ای اعلام کرده که این تحقیقات «قدرت دریایی چین» را تقویت خواهد کرد و در راستای اهداف این کشور برای دستیابی به کربن‌خنثی (Carbon Neutrality) تا سال ۲۰۶۰ گام برمی‌دارد.
علاوه بر این، چین در ماه‌های اخیر اقدامات دیگری نیز برای تسلط علمی و فناوری بر اعماق دریا انجام داده است. یکی از مهم‌ترین پروژه‌های این کشور، استفاده از یک کشتی حفاری عظیم به نام منگ شیانگ (Meng Xiang) به‌معنای «رؤیا» است که برای حفر ۱۱ کیلومتر (۶.۸ مایل) در بستر دریا طراحی شده است. اگر این مأموریت موفقیت‌آمیز باشد، می‌تواند رازهای درونی زمین و نیروهای تکتونیکی شکل‌دهنده سیاره ما را آشکار کند.
چین با این گام‌های بزرگ، اقیانوس‌ها را به آزمایشگاهی عظیم برای تحقیقات علمی و عرصه‌ای برای اثبات قدرت فناوری خود تبدیل کرده است. این کشور نشان داده که پژوهش در اعماق دریا نه‌تنها برای کشف رازهای علمی، بلکه برای تثبیت جایگاه ژئوپلیتیکی آن نیز حیاتی است.
