نهنگِ عجیبِ دو شاخ: ناروال‌هایی با دو عاج! حیواناتی شگفت‌انگیزتر از همیشه
در دنیای جانوران شگفت‌انگیز، ناروال Narwhal جایگاهی خاص دارد. این نهنگ‌های اسرارآمیز با آن دندان بلند و مارپیچ‌شان که از وسط پیشانی می‌روید، همیشه به «تک‌شاخ‌های دریا» تشبیه شده‌اند. اما همه‌چیز وقتی عجیب‌تر می‌شود که بدانید بعضی از آن‌ها نه یک، بلکه دو عاج دارند؛ صحنه‌ای واقعی از یک افسانه‌ی علمی!
در موزه تاریخ طبیعی لندن، نمونه‌ای نادر از ناروال دو‌عاج نگهداری می‌شود. به گفته‌ی متخصّصان، بیشتر ناروال‌ها تنها یک دندان بلند در سمت چپ دارند؛ همان دندانی که در واقع یکی از دندان‌های نیش فَکِ بالا Maxillary Canine Tooth است و به‌ندرت در ماده‌ها هم دیده می‌شود. اما در موارد خاص، این دندان در هر دو سمت رشد می‌کند و نتیجه‌اش یک موجود دریایی با دو شاخ چرخانِ عظیم است.
رازِ عاجِ ناروال: ابزار نبرد، حسگر محیط یا سلاحِ شکار؟
عاج ناروال چیزی جز یک دندانِ فوق‌العاده بزرگ‌شده نیست که گاهی تا سه متر (۹.۸ فوت) هم می‌رسد. پژوهش‌های تازه نشان می‌دهند که این عاج فقط یک دندان تزئینی نیست. در تحقیق جامعی که در سال ۲۰۲۰ انجام شد، فرضیه‌ای مطرح شد که عاج ناروال نشانه‌ای برای جذب جفت و سلاحی در نبرد میان نرهاست؛ نشانه‌ای از برتری ژنتیکی و قدرت در قلمرو‌طلبی.
اما این تمام ماجرا نیست. لایه‌ی بیرونیِ عاج ناروال پُر از پایانه‌های عصبی است که احتمالاً به این حیوان توانایی حس تغییرات دما و فشار آب را می‌دهد؛ نوعی «حسگر» طبیعی برای بقا در محیط سخت شمالگان.
فیلمی نادر از نبوغ نهنگ دریایی: شکار، رقابت و بقا با عاج
در اوایل سال ۲۰۲۵، صحنه‌ای نایاب از رفتار ناروال‌ها ثبت شد. در این فیلم‌ها، ناروال‌ها هنگام شکار ماهیانی مانند شار شمالی Arctic Char دیده شدند که با عاج خود ضربه‌ای به شکار می‌زدند تا آن را بی‌هوش کنند. حتی در برابر پرندگانی مانند Glaucous Gull که می‌خواهند طعمه‌شان را بربایند، عاج را به‌عنوان ابزار دفاع به‌کار می‌بردند.
همچنین دیده شد که ناروال‌ها با هم درگیر شده و با عاج‌های‌شان راه شکار یکدیگر را سد می‌کردند؛ نشانه‌ای دیگر از نقش چندوجهی این عضو عجیب و خارق‌العاده.
معمای ژنتیکی ناروال‌ها: چطور با این‌همه شباهت زنده‌اند؟
جالب اینجاست که با وجود تنوع رفتاری و توانایی‌های منحصربه‌فرد، ناروال‌ها از نظر ژنتیکی تنوع بسیار کمی دارند. این‌که چگونه این گونه با چنین ژن‌هایی هنوز در طبیعت زنده مانده و حتی رشد کرده، همچنان یک معمای علمی است که نیاز به پژوهش‌های گسترده‌تری دارد.
نهنگ‌هایی که از خشکی به دریا بازگشتند
برای ریچارد سِیبین Richard Sabin، کارشناس جانوران دریایی، ناروال‌ها نمونه‌ای بی‌نظیر از گروه وال‌سانان Cetaceans هستند؛ پستاندارانی که زمانی روی خشکی زندگی می‌کردند، اما دوباره به دریا برگشتند و با تحول‌های شگرف آناتومیکی و رفتاری، به زیستن در محیطی کاملاً متفاوت ادامه دادند. ناروال‌ها نه‌تنها جذاب‌اند، بلکه نقشی کلیدی در اکوسیستم‌های دریایی دارند.
ناروال‌در آکواریوم؟ فراموشش کنید
و اگر تاکنون از خود پرسیده‌اید چرا هرگز ناروال را در آکواریومی ندیده‌اید، پاسخ ساده است: آن‌ها چنان حساس و ویژه‌اند که نگهداری‌شان در محیط مصنوعی تقریباً غیرممکن است. اما در طبیعت، شاید روزی بخت با شما یار شود و حتی گونه‌ی ترکیبی «نارلوگا» Narluga (ترکیب ناروال و بلوگا Beluga) را هم ببینید!
