سندرم دست بیگانه
آیا فیلم مشهور دکتر استرنجلاو را دیدهاید؟ این فیلم را استنلی کوبریک در سال 1964 ساخته بود و در آن پیتر سلرز در نقش دکتر استنرجلاو، کنترلی روی یکی از دستهایش نداشت، این دست خودسر مرتب میخواست که سلام نازی بدهد!
اما جالب است بدانید که این مشکل منحصر به این فیلم نیست و سندرمی به نام سندرم دست بیگانه یا سندرم دکتر استرنجلاو وجود دارد!
در این اختلال عصبی – روانپزشکی به صورت مختصر و مفید، یک دست سرخود عمل میکند، گویی که تحت اراده مغزی جدا از مغز بیمار است.
البته در بیماریهایی مثل تشنج، لرزش دست یا اختلالات خرکتی مثل کره، دیستونی و آتتوز هم دست بیاختیار حرکت میکند. اما این موارد را زیرمجموعه سندرم دست بیگانه نیستند. چون در این بیماریهای دست حرکاتی بیهدف دارد، اما حرکات دست در سندرم دست بیگانه هدفدار هستند.
دکتر کن هیلمن، یکی از نورولوژیستهای دانشگاه کالیفرنیا، موارد جالبی از این سندرم را به خاطر میآورد: مثلا او بیماری را به یاد میآورد که در هنگام خرید با دست چپش که دست بیگانه بود، کفش قرمزی را انتخاب میکرد ولی دست راستش، آن کفش را سر جایش میگذاشت و کفشی آبی را برمیداشت!
نخستین بار یک نورولوژیست آلمانی به نام دکتر کورت گلداشتاین در سال 1908، موردی از سندرم دست بیگانه را گزارش کرد. دست چپ بیمار او هر کاری که دلش میخواست انجام میداد و حتی یک بار میخواست خفهاش کند!
سندرم دست بیگانه به علل مختلفی به وجود میآید.
آسیب به ناحیهای از مغز به نام کورپوس کالوزوم که دو نیمکره مغز را به هم متصل میکند، میتواند باعث سندرم دست بیگانه شود. این آسیب میتواند در طی جراحیهایی که برای کنترل تشنج انجام میشود یا بعد از سکته مغزی رخ دهد. معمولا دست چپ، بیگانه میشود، چون دست چپ از از نیمکره راست فرمان میگیرد.
اگر سندرم دست بیگانه داریم، پس چرا سندرم پای بیگانه نداریم؟! شاید علت این مطلب، کنترل دو طرف بیشتر پاها توسط مغز باشد.
یک نوع شایعتر ولی کمتر عجیبتر سندرم دست بیگانه، بیماری است که در گرفتن اشیا و اجسام توسط دست غیر قابل کنترل میشود. در این نوع بیماری، شخص ممکن است هر چیزی را که جلویش باشد، با دست محکم بگیرد و رها نکند. این نوع بیماری، به خاطر آسیب به لوب پیشانی مغز رخ میدهد، چون این قسمت از مغز به موازات بالغ شدن مغز، رفلکس طبیعی چنک زدن را مهار میکند.
آسیب به قسمت خلفی جانبی لوب آهیانه یا لوب خلفی مغز هم میتواند باعث سندرم دست بیگانه شود. در این نوع از بیماری حرکات دست خشنتر است و شخص ناخودآگاه کف دستش را طوری موقعیت میدهد که از تماس با اشیای مجاور، پرهیز کند.
در بیماریهای پیشرونده تحلیلبرنده عصبی مثل کروتزفلد جاکوب و زوال قشری قاعدهای ، هم سندرم دست بیگانه دیده میشود.
درمانی برای این بیماری وجود ندارد، فقط میتوان با مشغول نگاه داشتن دست گرفتار، میزان علایم را کاهش داد.
یه اختلال روانشناختی هست که بطور کلی به عضو بیگانه(alien limb) معروف است، در این اختلال فرد احساس می کند که عضوی از بدنش بیگانه(عوضی) است یعنی حس می کند-مثلا- دستش دست او نیست بلکه دست شخص دیگری است که به او چسبیده. اگر منظورتون از سندرم عضو بیگانه این چنین چیزی باشد در مورد پا هم رخ می دهد.
درسته. من هم قبل از خواندم مطالب مربوط به این بیماری تصور میکردم، دست بیگانه فقط در حیطه سایکولوژی مطرح هست و معادل نورولوژیک نداره.
این مسئله از جمله مسائلیه که نظریه های آگاهی سعی می کنن حلش کنن. یه تاب جالب در مورد چنین اختلالی کتاب Oliver Sacks با عنوان
The Man Who Mistook His Wife for a Hat
تای هم تو کتاب Ten problems of Consciousness بحث جالبی رو در این مورد آورده.
با سلام:
مطلب جالبی بود و باید بگم برای درمان بیماری هایی از این دست روشی قطعی از طریق طب مکمل ایرانی به نام “سایمنتولوژی” یا “ذهن روان شناختی” وجود داره که در همایش طب مکمل اصفهان چند هفته قبل مورد بحث قرار گرفت.
جناب احمد رضا ممنون از اطلاع رسانی شما در این زمینه امیدوارم افرادی که جهت درمان برای این بیماری دنبال راه میگردند بتوانند درمان ساده و به هزینه را مورد توجه قرار دهند (سایمنتولوژی)
جالب بود … دکتر سایتی سراغ دارید که پراکندگی بیماری ها رو روی نقشه ای مثل گوگل مپ با جزئیات نشون بده ؟
مطلبش خیلی عالی بود ولی اگه معادل انگلیسی سندرم ها , بیماریها و چیزهایی که در موردش مطلب مینویسین هم در اول یا آخر کار اضافه کنین بسیار عالی میشه
منابع پست را در انتهای نوشته آوردهام. با مراجعه به آنها معادل انگلیسی را میتوانید ببینید.
سلام. مطلب حاضر مرا به یاد فیلم ایرانی مجسمه انداخت.
از دانستن بیماریهای شخصیت های معروف سینمایی واقعا لذت می برم.مطلب خوبی بود.
ظاهرا یک زمانی برای کاهش علایم صرع، رابط پینهای را قطع میکردند. این مشکل عضو بیگانه در میان این افراد زیاد دیده میشد.
چقدر جالب!
همیشه فکرمیکردم همچین چیزی فقط تو وجود آدم دیوانه و البته نابغه ای مثل پیتر سلرز امکان پذیره.
سلام
خیلی جالب بود، ممنون.
بهترین ها
جالبه مرسی مطلب قشنگی بود
سلام
بسیار عالی بود یادم توی کلبه وحشت هم این قضیه برای طرف پیش اومده بود
شاید دکتر جان دلیل اینکه سندرم دست بیگانه روی پا اثر نداره این باشه که پا بخشی از دستوراتش رو از نخاع میگیره
البته این نظر من غیر متخصص است
ممنون
ممنون
سال 18 ام تدریسم بود که بعض اوقات (البته سر کلاس فقط )گاه گاهی یهو دست راستم می پرید بالا . در ست خلاف صحبت های من .باور کنید با دست چپ مچ راست را میگرفتم و میاوردم پایین .خودم شک کرده بودم که کمی خلم . و….
سلام خسته نباشید. من دانشجوی رشته مترجمی زبان انگلیسی هستم و باید درباره یه موضوعی که جالب و قشنگ باشه کنفرانس بدیم.من میخام درباره این بیماری کنفرانس بدم ولی متنهای انگلیسی که وجود دارند خیلی لغات و اصطلاحات پزشکی بکار بردند که میدونم اگه برم سر کلاس بگم هیچکس چیزی نمیفهمه شما میتونید کمکم کنید که یه متن ساده و قشنگ درباره این بیماری پیدا کنم؟ ممنون خدانگهدار