چگونه هوش مصنوعی گوگل به ناسا کمک کرد برای اولین بار منظومه ستاره‌ای شبیه به منظومه شمسی کشف شود؟
مهم‌ترین خبر این روزهای دنیای نجوم و ستاره‌شناسی؛ کشف منظومه ستاره‌ای کپلر-۹۰ است.
کپلر -۹۰ یک منظومه همانند منظومه شمسی با همان تعداد ۸ سیاره است. این منظومه ستاره‌ای فرضیه وجود چندین منظومه همانند منظومه شمسی را تقویت کرده است.
کپلر-۹۰ یک مجموعه از سیاره‌های نزدیک به هم با شکل G و در فاصله ۲۵۴۵ سال نوری از زمین است. در این منظومه یک سیاره مرکزی به نام Kepler-90 وجود دارد که ۷ سیاره دیگر به دور آن می‌گردند. در این منظومه نیز یک سیاره خورشید وجود دارد که ۲۰ درصد بزرگ‌تر و ۵ درصد گرم‌تر از آن است.
این سیارهها بسیار نزدیک به هم هستند و از نظر تراکم و فاصله کمتر از منظومه شمسی هستند. یک سیاره به نام Kepler-90i در این منظومه دقیقا اندازه و مشخصاتی مانند زمین دارد ولی هنوز علایمی از حیات روی آن کشف نشده است.
چگونه منظومه کپلر ۹۰ کشف شد؟
تلسکوپ فضایی کپلر ناسا از سال ۲۰۰۹ کار شناسایی سیارات خارج از منظومه شمسی را آغاز کرده است. این تلسکوپ برای اولین بار در سال ۲۰۱۴ سیگنال‌هایی از یک منظومه شبیه به منظومه شمسی به زمین مخابره کرد ولی چون این سیگنال‌ها بسیار ضعیف و مغشوش بودند؛ امکان تجزیه و تحلیل دستی آنها وجود نداشت.
روند کاری تلسکوپ کپلر به این صورت است که تمامی داده‌های خود شامل سیگنال‌های دریافتی از فضا را برای زمین ارسال می‌کند. اگر این سیگنال‌ها پرقدرت باشند؛ توسط ستاره‌شناسان و نرم‌افزارهای ناسا بررسی و تجزیه و تحلیل می‌شوند.
این تلسکوپ در یک بازه ۴ ساله بیش از ۳۵ هزار سیگنال به زمین فرستاده است. چون این میزان سیگنال فراتر از ظرفیت نرم‌افزارهای تجزیه و تحلیل معمولی بودند؛ ناسا از گوگل و هوش مصنوعی او کمک می‌گیرد.
گوگل نیز نسخه‌ای از سیستم یادگیری ماشینی فوق پیشرفته خود به نام «Shallue» را در اختیار ناسا قرار می‌دهد. این سیستم هوش مصنوعی می‌تواند با سرعت و دقت بسیار بالایی سیگنال‌های تلکسوپ فضایی کپلر را حتا در صورت ضعیف و مغشوش بودن؛ تجزیه و تحلیل و به یک سری دیتای قابل استناد تبدیل کند.
حل مجهولات انسان
اولین نتیجه همکاری یادگیری ماشینی Shallue گوگل و تلسکوپ کپلر ناسا؛ کشف منظومه کپلر -۹۰ است. گوگل توانست الگوریتم‌های یادگیری ماشین و شبکه عصبی Shallue را روی ۱۵ هزار سیگنال ثبت شده از تلسکوپ کپلر آموزش دهد. سپس، این سیستم شروع به کار روی اطلاعات مربوط به ۶۷۰ ستاره قبلا شناخته شده در چندین منظومه مختلف کرد.
سیستم Shallue می‌تواند با دقت ۹۶ درصد سیارهها و ستاره‌های جدید در فضا را از روی داده‌های خام ارسالی تلسکوپ‌ها کشف کند. برای مثال؛ این سیستم توانست سیاره کپلر-۸۰ و کپلر-۹۰ آی را کشف کند که تا پیش از این ناسا کشف نکرده بود.
یک کارشناس گوگل می‌گوید؛ قدرت سیستم Shallue تنها محدود به کشف سیارهها یا ستاره‌های جدید نمی‌شود و می‌تواند بسیاری از مجهولات و سوالات انسان از فضا و نجوم را حل کند.
یکی از توانایی سیستم هوش مصنوعی گوگل، شناسایی ستاره‌هایی است که به طور ناگهانی ظاهر و بعد ناپدید می‌شوند. معمولا در یک مجموعه از گزارش‌ها و سیگنال‌های عظیم درباره یک مجموعه سیاره و منظومه، ستاره‌هایی دیده می‌شوند که یک روز هستند و روز دیگر هیچ اثری از آنها نیست.
هوش مصنوعی گوگل می‌تواند برای تجزیه و تحلیل امواج گرانشی و ماده تاریک (Dark matter) نیز استفاده شود و نویدبخش دسترسی به حجم زیادی از اطلاعات جدید و بکر درباره آسمان باشد.
ناسا امیدوار است با کمک هوش مصنوعی گوگل دیگر داده‌های خام ارسالی از سوی تلسکوپ کپلر و دیگر تلسکوپ‌ها را مورد بررسی قرار دهد.
احتمال می‌رود چندین منظومه دیگر مشابه نیز در فضا وجود داشته باشد که با همین سیستم کشف شوند.
این احتمال هست که تا چند دهه ی آینده با ورود کامپیوترهای مبتنی بر پردازش کوانتومی و ظهور مواد جدید مث گرافن هوش مصنوعی راه صد ساله رو تو چند سال بره و اگه به نکات مثبت اون بسنده کنیم فقط مجهولات فضا نیستن که قابل حل میشن..خیلی از بیماری ها و مشکلات این چنینی.
فقط امیدوارم قبل از اینکه از آلودگی هوا خفه شیم شاهد همچین پیشرفت های باشیم:)