محققان تایید کردند نوجوانان امریکایی پیامک و شبکه‌های اجتماعی را جایگزین کتاب کردند
در دبیرستان‌ها پیامک‌ها، اسکرول و استفاده از شبکه‌های اجتماعی جایگزین مطالعه کتاب و مجله شده است.
این نتیجه یک تحقیق جدید است و اگر هشداردهنده و نگران‌کننده به نظر می‌رسد ولی تقریبا همه از آن مطلع هستند و غافل‌گیر نشدند.
انجمن روان‌شناسی امریکا روز دوشنبه نتایج یک تحقیق درباره اوقات فراغت و ساعت‌های آزاد نوجوانان امریکایی را منتشر کرد. این تحقیق نشان می‌دهد نوجوانان دوست دارند ساعت‌های آزاد روز خود را غرق در دستگاه‌های دیجیتالی شوند.
این تحقیق می‌گوید از هر ۳ جوان دبیرستاین تنها یکی از آنها موفق نشده در سال ۲۰۱۶ یک کتاب مطالعه کند. در همان دوره زمانی، ۸۲ درصد نوجوانان ۱۲ ساله از شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک، توییتر و اینستاگرام در هر روز بازدید کردند.
Jean Twenge، استاد روان‌شناسی دانشگاه ایالتی سن‌دیگو و یکی از نویسندگان این تحقیق می‌گوید: «فقدان مطالعه کتاب در ساعت‌های بیکاری و آزاد روزانه دانش‌آموزان و نوجوانان یک مشکل است.»
وی با مقایسه آمارهای جدید کتابخوانی با دهه ۱۹۷۰ اقرار می‌کند در آن دوران ۶۰ درصد دانش‌آموز دبیرستانی در هر روز یک کتاب، مجله یا روزنامه مطالعه می‌کرد. حالا، چهار دهه بعد و در سال ۲۰۱۶ فقط ۱۶ درصد دبیرستانی در طول یک روز کتابخوانی دارند.
جین کتابی به نام «iGen» درباره کودکان همیشه متصل به اینترنت نوشته است و رفتار سرکشانه و غالبا غمگین آنها را تحلیل می‌کند. این استاد دانشگاه نگرانی از کاهش سرانه مطالعه کتاب و مجله در میان نوجوانان و جایگزین شدن ابزارهای متنی و شبکه‌های اجتماعی را این‌طور واگویه می‌کند: «مطالعه کتاب مجموعه‌ای از مهارت‌ها و مفاهیم زندگی را در طولانی مدت به نوجوانان منتقل می‌کند که شبکه‌های اجتماعی و ابزارهای متنی مانند پیامک و پیام‌رسان‌ها فاقد این ویژگی هستند.»
جین می‌گوید مطالعه طولانی‌مدت کتاب، مقالات چاپی و نشریات می‌تواند به درک مفاهیم پیچیده کمک کرده و مهارت‌های تفکر و تحلیل را در ذهن افراد توسعه می‌دهد. این مهارت‌ها و مفاهیم برای دانش‌آموزان و دانش‌جویان بسیار اهمیت دارد و برای زندگی آینده ضروری است.
طی چهار دهه چه اتفاقی افتاده است؟
در تحقیق صورت گرفته توسط جین و دو همکار دیگرش در دانشگاه سن‌دیگو، رفتارهای مطالعاتی و عادت‌های کتابخوانی دانش‌آموزان پایه‌های هشتم، دهم و دوازدهم طی سال‌های ۱۹۷۵ تا ۲۰۱۶ بررسی و تحلیل شده است.
در این تحقیق، اطلاعات و آمار بیش از یک میلیون دانش‌آموز مطالعه و داده‌کاوی شده است. طی این سال‌ها، میزان علاقه نوجوانان به رسانه‌های قدیمی مانند کتاب، روزنامه، نشریه با رسانه‌های امروزی مانند اینترنت، پیام‌ٰسان‌ها، بازی‌های ویدیویی و شبکه‌های اجتماعی مقایسه شدند.
این تحقیق به ما می‌گوید در کشور ایالات متحده، شروع فرآیند کاهش مطالعه از اوایل دهه ۱۹۸۰ آغاز شده و در اواسط دهه ۲۰۰۰ با اوج‌گیری تلفن‌های هوشمند و دسترسی به اینترنت پر سرعت کاهش بسیار زیادی یافته است.
استفاده از صفحه‌نمایش‌ها در دهه ۲۰۱۰ سه برابر بیشتر از دهه ۱۹۷۵ است و شاهدیم که به مرور صفحه‌نمایش‌ها جایگزین کتاب‌ها و نشریات شدند.
در سال ۲۰۱۶، دانش‌آموزان پایه ۱۲ حدودا روزانه ۶ ساعت از وقت آزاد خود را به رسانه‌های دیجیتال اختصاص می‌دهند. این وضعیت برای دانش‌آموزان کلاس دهم حدود ۵ ساعت و برای نوجوانان پایه هشتم به ۴ ساعت می‌رسد.
در این تحقیق، انواع داده‌کاوی براساس نژاد، جنسیت و فاکتورهای نظایر اینها هم انجام شده که نتایج آن تفاوت چندانی ندارد و مثلا نشان می‌دهد دختران بیشتر از پسران در شبکه‌های اجتماعی هستند. پسران هم بیشتر از دختران مشغول بازی‌های ویدیویی می‌شوند.
شاه‌کلید: پدرها و مادرها
یک موضوع مهم دیگر در این تحقیق ثابت شده است و آن عدم تفاوت میان کتاب‌های چاپی و الکترونیکی است. دانش‌آموزان به وضوح پاسخ دادند برایشان تفاوتی نمی‌کند یک کتاب در نسخه چاپی به دست‌شان برسد یا اینکه نسخه الکترونیکی آن را روی دستگاه‌های همراه داشته باشند. در هر دو حالت، اولویت اول با شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها است.
جین یکی از دلایل کاهش استقبال از کتاب و کتابخوانی در نوجوانان را کاهش اهمیت این موضوع در ذهن پدران و مادران می‌داند. او می‌گوید والدین در ده‌هایی اخیر نسبت به این موضوع زیاد حساس نیستند و هیچ تلاشی هم برای بهبود آن ندارند.
راه‌حل‌های زیادی برای علاقه‌مندی کودکان و نوجوانان به کتابخوانی وجود دارد. هر گاه کودک و نوجوان شما یک سوال می‌پرسد؛ بهتر است بلند شوید و مستقیم سراغ کتابخانه‌تان بروید و در کتاب‌ها دنبال جواب باشید تا این‌طور نشان دهید که در کتابخوانی لذتی هست که هیچ‌گاه در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی تجربه نمی‌شود.
بهتر است والدین تمام خانه را با کتاب‌ها پر کنند. کتاب‌های با عناوین گوناگون و جذاب بخرند و در سالن اصلی، آشپزخانه، اتاق‌های خواب و حتی حمام قرار دهند. چه ایرادی دارد نوجوانان و کودکان دایما با کتاب‌ها روبرو شوند و این‌گونه انگیزه‌ای برای باز کردن و ورق زدن و خواندن‌شان پیدا کنند.
خرید کتاب‌های و رمان‌های با جلدهای جذاب، تصاویر گرافیکی و محتوای متناسب با اقتضائات سنی بچه‌ها روش دیگری برای تشویق آنها به کتابخوانی است.
در نهایت، اگر خود پدرها و مادرها در طول روز و به‌خصوص ساعت‌های حضور در خانه و کنار خانواده، سرشان در صفحه‌نمایش‌ها باشد و اینستاگرام‌گردی را به مطالعه کتاب ترجیح دهند؛ نباید هیچ انتظاری از کودکان داشت!
