ادامه بازتاب خبر حذف اپلیکیشن‌های ایرانی توسط اپل از اپ استور

سایت‌ها و خبرگزاری‌های فرنگی متعددی، خبر حذف اپلیکیشن‌های ایرانی توسط اپل از اپ استور را بسیار قابل توجه یافته‌اند و بازتاب داده‌اند.

همان طور که می‌دانید به خاطر آنچه که از سوی اپل قوانین تحریم آمریکا خوانده شده، اپ استور از توزیع، میزبانی و امور تجاری مرتبط با اپ‌ها و توسعه‌دهندگان ایرانی معذور است.

این موج جدید دامن اپلکیشن‌های متعدد ایرانی مثلا اپلکیشن‌های متعددی مانند دیجی‌کالا، علی‌بابا، تخفیفان، دلیون، تپ‌سی و الوپیک را گرفته است.

به نظر می‌رسد که یک موج سختگیری جدید از سوی اپل در حال شکل گرفتن است. چون پیش از این توسعه‌دهنده‌های ایرانی نگران عرضه اپ‌های پولی یا اپ‌هایی که خرید داخل اپ داشتند، بودند، اما حالا هر اپلیکیشنی که به نحوی فعالیت تجاری برای آن متصور باشد، حذف می‌شود و شاید هم دامنه این کار به اپلیکیشن‌های دیگر به کلی غیرتجاری هم کشیده شود.

در سایت‌های ایرانی تفاسیر مختلفی در مورد این رویداد، انجام شده است. از جمله اینکه آیا واقعا قوانین تحریم ایران، حتی در دوره پسابرجام چنین چیزی را تکلیف می‌کنند؟ آیا فشاری غیررسمی از سوی کاخ سفید بر اپل وارد شده است؟ یا اینکه اصلا اپل خواسته که خود را از هر مشکلی مبرا کند و به نوعی کاسه داغ‌تر از آش شده است؟

چیزی که در تحلیل‌ها از آن غفلت شده این است که به گمان من تا زمانی که بین دو کشور چنین اختلاف بارز ایدئولوژیک و سیاسی در بیشتر زمینه‌ها وجود داشته باشد، نمی‌توان انتظار همکاری‌های دوجانبه، حتی در حد توافقات ضمنی بین آن دو را داشت.

قوانین و شرایط استفاده از سرویس‌های شرکت‌های بزرگ معمولا با چنان گستردگی، تبصره‌ها و راه‌های گریزی تنظیم می‌شوند که معمولا پیگیری شکایات حقوقی را بسیار دشوار می‌کنند. به علاوه توسعه‌دهنده‌های ایرانی چگونه می‌توانند وقت و انرژی برای پیش بردن چنین اعتراضاتی صرف کنند؟

استدلال‌هایی مثل سیاست‌های متفاوت گوگل در گوگل پلی هم فعلا پاسخگو نیستند. چطور می‌توانیم اپل را به در پیش گرفتن رویکردی مانند گوگل و حذف نکردن اپ‌های ایرانی تشویق کنیم، در شرایطی که خود گوگل هم سابقه خوبی در پشتیبانی از کاربران ایرانی ندارد و شما حتی نمی‌توانید به صورت مستقیم به راحتی به همه اپ‌های اندروید از طریق گوگل پلی دسترسی داشته باشید؟

در چنین شرایطی شاید پیگیری‌های دولتی، کار را سهل‌تر کنند. به این ترتیب که اگر نقطه نظرات و مشکلات حقوقی شرکت‌های ایرانی با هماهنگی وازرت امر خارجه و وزارت ارتباطات و با استفاده از تیم‌های حقوقی مجرب، مطرح شوند، شانس موفقیت بالاتر خواهد رفت.

اما همان طور که گفتم میزان اختلافات بنیادین بین دو کشور آنچنان بالاست که پیگیری‌های حقوقی را بسیار دشوار یا مشمول مرور زمان می‌کنند و این روند قضایی فرسایشی می‌شود.

البته در این چند روزه بحث‌های فرعی بسیاری انجام شده، مثل پیشنهاد نخریدن محصولات اپل به خاطر احترام نگذاشتن به حقوق مشتریان و توسعه‌دهنده‌ها. به گمان من این پیشنهاد تکانه‌ای و غیرعملی است و عملا کاربران با علم به دشواری‌ها و نبود پشتیبانی خوب، محصولات اپل را دارای چنان اعتباری و رفاهی می‌دانند که نمی‌توانند از خرید صرف‌نظر کنند.

یک دیدگاه دیگر هم این است که سیاستی عملگرایانه‌تر اتخاذ شود. به این ترتیب که:

-نخست صاحبان اپلیکیشن‌های تحریم شده، میزان نصب و مهم‌تر از میزان خرید دارندگان آی‌دیوایس‌ها را در نظر بگیرند و سبک سنگین کنند که زیان وارد شده، آیا واقعا به شالوده اقتصادی آنها ضربه می‌زند یا خیر.

-دوم اینکه آنها باز هم در رویکردی عملگرایانه می‌توانند نسخه وبی سرویس‌های خود را چنان طراحی کنند و رابط کاربری آن را چنان توسعه دهند که اصولا خیلی‌ها از همین طریق خرید و سفارش‌های خود را انجام بدهند.

گرچه مسلما محبوبیت و ضریب بازگشت مشتری‌ها در نسخه وبی به اندازه اپلیکیشن «نیتو» نیست، اما این هم اقدامی عملی در شرایط حاضر است.