آلبوم استاد شجریان: آه باران – معرفی و بررسی – ما دلشدگان و آه باران

فرانک مجیدی: من کارشناس موسیقی نیستم و ظرائف ترکیب‌بندی گوشه‌ها و ردیف‌های موسیقی سنتی ایرانی را نمی‌دانم. تنها یک شنونده‌ی علاقمند به موسیقی سنتی ایرانی هستم. چیز عجیبی را در من بیدار می‌کند، یاد خاطرات خوبی که زیسته‌امشان اما از خاطرم رفته. روزهایی که دختر کوچکی بودم و نوای موسیقی سنتی در خانه می‌پیچید، حالا که فکرش را می‌کنم می‌بینم در تمام روزهای گرم و روشن تابستان صدای تار و کمانچه و تنبک بود و صدای سیاووش وار یکی ، که هر وقت مادر می‌شنید چشم‌هایش خیس می‌شد. من نمی‌فهمیدم مادر چرا همیشه در سکوت اشک می‌ریزد. وقتی روزهای بیخیال و گرم کودکی تمام شد، دختر نوجوانی بودم که این علاقه و احترام به نوای داوودی را در خونم داشتم و دیگر معنای اشک های مادرم را می‌دانستم. چیزی که درونم را می‌جوشاند اما به قالب واژه در نمی‌آمد. آن خسروی خوشخوان، استاد محمدرضا شجریان بود.

در هفته‌ی انتهایی فروردین امسال، آلبوم جدید استاد شجریان،“آه باران” منتشر شد. بعد از هفته‌ای انتظار، دیروز این مجموعه‌ی ارزشمند به دستم رسید. مجموعه‌ای شامل 7 قطعه دشتی است که بی‌شک زیباترین قطعه‌ی آن “آه باران” با شعری از شادروان فریدون مشیری است. نوازندگان مجموعه، فرهنگ شریف (تار)، فخری ملک‌پور(پیانو)، همایون شجریان(تنبک)، ارسلان کامکار(ویلن)، علی رحیمیان(ویلن)، علی جعفری پویان(ویلن)، سینا جهان‌آبادی(ویلن)، میثم مرودستی(ویولا)، سهراب برهمندی(ویولا)، کریم قربانی(ویلن‌سل)، ناصر رحیمی(فلوت)، ایمان جعفری‌پویان(کلارینت) و علی رزمی(تار) هستند. و چنانکه می‌بینید، در این مجموعه، از پیانوی ایرانی که معمولاً در کارهای استاد کم‌سابقه است، استفاده می‌شود. بیشینه‌ی قسمت‌های کار، یادآور سبک موسیقی رایج در زمان استاد بنان است. استاد شجریان که با ساخت سه ساز جدید، در بداعت و خلاقیت گوی سبقت از استادان موسیقی سنتی پیشین و همزمان خود را ربوده، بارها نشان داده نه تنها وحشتی از استفاده از اشعار نو ندارد، بلکه به زیبایی چندین شعر نو را ماندگار کرد. از شعر انقلابی “برادر شعله‌واره” تا “ای مهربان‌تر از برگ”با شعری از استاد شفیعی کدکنی و “فریاد”ها از اخوان ثالث و مشیری، تنها گوشه‌ای از ساختارشکنی استاد شجریان است. براستی موسیقی سنتی تا چه حد وام‌دار تحقیقات و مطالعات و آوازهای استاد شجریان است؟ مجموعه‌های گرانبهایی که هر یک چکیده‌ای از سال‌ها زحمت و مرارت استادان آهنگساز و آوازخوان این سبک فاخر است، یکجا در کارهای استاد شجریان نمود می‌یابد.

در روزهایی که موسیقی‌های بد و گوشخراش باب میل شده و محتوا جای خود را به واژه‌پرانی‌های گزافه داده، “آه باران” می‌آید تا هدیه‌ای ایرانی به گوش شرقی ما باشد. خبر خوب دیگر از خانواده‌ی شجریان، قرار اجرای کاری درباره‌ی “خلیج‌فارس” از همایون شجریان جوان است. کیست که “وطن” را شنیده‌باشد و سرتاسر لبریز از اشک و عشق نشود؟ همایون، با “قیژک کولی” و “خورشید آرزو” نشان می‌دهد در عین استقلال یافتن، دنباله روی خوبی برای پدرش هست. صدایی بسیار نزدیک به پدر و عمق و وسعت عالی صدای او نویدی است برای پرورش درخت تناوری دیگر در باغستان موسیقی ایرانی.

آه باران را می‌شنوم و می‌دانم از این پس باران در گوشم فریاد می‌کشد و من پا به پای قطراتش، همه باران می‌شوم. من کارشناس موسیقی نیستم، تنها مرا دلشده‌ای بگیرید که محو در صدای داوودی خوشخوان و ضرب انگشتان و نای خسروی مه‌رو می‌شود. فقط همین!

43 دیدگاه

  1. بسیار زیبا و عالی بود.
    من با صدای استاد شجریان زندگی می کنم.
    صدای او مرا به اوج عشقی می برد که از من خیلی خیلی دور است .
    صدای استاد باعث میشودفاجعه این فاصله را نادیده بگیرم و تحمل این
    فاصله برایم راحت تر شود.
    بینهایت از شما سپاسگزارم .
    شریک اشکهایتان – فریبا

  2. سلام
    واقعا آلبوم خوبیه مخصوصا شعر آه باران با صدای استاد فوق العاده است.
    “هرچه پیرامون ماست غرق تباهی شد …” عالیه. حکایت احوالات امروز ایرانی هاست

  3. سلام ، خیلی زیبا بود ، تحت تاثیر قرار گرفتم خانم مجیدی. واقعاً در دورۀ ساسی مانکن و این حرفا ، کمتر کسی پیدا میشود که موسیقی استاد شجریان را درک کند.

  4. اتفاقن همین الآن داشتم بهش گوش می دادم !

    ریشه در اعماق اقیانوس دارد شاید ،
    این گیسو پریشان کرده ، بید وحشی باران
    .
    .
    .
    بر پلیدی ها که ما عمری ست در گرداب آن غرقیم ، آیا چیره خواهی شد ؟
    آه ! باران
    ( ای کاش طرز نوشتن اسم این آلبوم رو رعایت کنیم . البته ممکنه مشکل از رسم الخط ما باشه ؛ چون من تا قبل از اینکه بشنوم این تصنیف رو ، فکر می کردم اسم آلبوم ” آه ِ باران ” ئه )

    سبک آهنگ و مفهومش بی شباهت به فریاد نیست . گرچه اون فریاد بی نظیر کجا و این کجا

    من به شخصه این سبک ” گلها ” یی که خود استاد ازش یاد می کنه رو نمی پسندم آنچنان . البته همچنان امضای ” محمدرضا شجریان ” ای بودن پای این آلبوم هم هست . اما ترجیح میدم این صدا ، حتا با اینکه وسعت گذشته اش رو نداره ، روی تار و کمانچه بشینه . گوش من با اون قبیل از سازها آشنایی بیشتری داره . همونطور که دوست ندارم یه روزی به فرض صدای ابی رو با کمانچه بشنوم ، دوست هم ندارم که صدای استاد رو با پیانو و ویولنسل بشنوم

  5. من عاشق شجریانم. در مورد این آلبوم هم شنیده بودم اما هیچ کدام از این شنیده ها روی من این همه تاثیر نگذاشته بودن.
    ممنون.

  6. سلام.
    “گداخت جان که شود کار دل تمام و نشد, بسوختیم در این آرزوی خام و نشد ”
    می توانید به صورت آنلاین در آلبوم را در http://www.2mahal.com/album/5086.htm بشنوید

  7. آلبوم خیلی قشنگی بود من روز ی حداقل 10ساعت شجریان گوش می کنم پس حداقل 10 ساعت تو این دنیا نیستم چقدر دوست دارم که مثل قدیم شجریان با محمد رضا لطفی یک کنسرت بده مثل عشق داند که من روزی اونو 5 دفعه گوش می کنم ، البته صدای تار فرهنگ شریف هم تو این آلبوم تمام وجودآدمو زیرو رو می کنه
    گداخت جان که شودکار دل تمام ونشد بسوختیم در این آرزوی خام ونشد

    روزی گرم بخوانی از بس که شاد گردم گر ره بود به آتش بیم خطرندارم

  8. این هم قطعه ” آه باران ” استاد :
    http://66.90.104.85/Mohammad%20Reza%20Shajarian%20-%20Ahe%20Baran/128k/07%20Ahe%20Baran.mp3

    دوستان هدف از لینک گذاری این قطعه، آشنایی بهتر شما عزیزان با آلبوم جدید استاد است. برای شادی استاد و حفظ آثار موسیقی سنتی لطفاً آلبوم کلی آن را از بازار تهیه نمائید.

  9. ریشه در اعماق اقیانوس دارد شاید
    این گیسو پریشان کرده بید وحشی باران
    یا نه دریایی‌ست گویی واژگونه بر فراز شهر،
    شهر سوگواران
    هر زمانی که فرو می‌بارد از حد بیش
    ریشه در من می‌دواند پرسشی پیگیر با تشویش
    رنگ این شب‌های وحشت را، تواند شست آیا از دل یاران
    چشم‌ها و چشمه‌ها خشکند، روشنی‌ها محو
    در تاریکی دلتنگ، همچنان‌که نام‌ها در ننگ
    هر چه پیرامون ما غرق تباهی شد
    آه باران ای امید جان بیداران
    بر پلیدی‌ها که ما عمری‌ست در گرداب آن غرقیم
    آیا چیره خواهی شد؟

    فریدون مشیری

  10. قطعه آه باران رو شنیدم. حس نوستالژی عجیبی بهم دست داد و منو به زمان تنظیم های درخشان دهه 40 برد. دشتی همیشه زیباست و کلمات زیبا و حس عمیق شعر هم قطعه رو خیلی سنگین کرده. فقط کمی به نظرم مونوتن اومد.

  11. آلبوم زیباییست که هم اشعار قشنگی داره و هم صدای قشنگی اون ها رو می خونه. وقتی که از یه طرف صدا و سیما هیچ احترامی برای این هنرمندان قائل نیست و تریبون رو به امثال شجریان نمی ده و از طرفی کسانی که ادعای شعر و موسیقی می کنند امثال حسین تهی و… 24 ساعته تریبون تلویزیون ها لوس انجلسی دستشون هست و خودشون رو نماد فرهنگ ملت ایران می دونند، آدم افسوس می خوره. البته پاپ و رپ قشنگه و خیلی آهنگ های زیبایی تو این سبک از نظر من وجود داره اما یکی اینکه چون موسیقی پاپ توی مملکت ما نمی تونه پویا باشه هر کس هر مزخرفی رو که اون ور بسازه، بهش تریبون داده می شه و دوم اینکه موسیقی سنتی عملا تریبونی برای خودش نداره و مهجور مونده.

  12. من آای شجریان را بسیار می‏ستایم. ولی بایستی انصاف داد که این آلبوم و بویژه تصنیف «آه باران» بسیار افتضاح بودند. نه از نظر موسیقی و نه از نظر پیوند شعر و موسیقی جای هیچ تعریفی نداشت. تنها نقطه قوتش به نوستالوژیک بودنش بود و بس.

  13. سلام .
    مطلب زیبایی بود .
    حتی برای من که اصلآ الفبای موسیقی رو هم نمیدونم دلسوزی و علم شما قابل تحسین بود.
    مرسی دکتر از نوشته زیباتون
    سینا

  14. خوب ـ استاد شجریان دیگه .
    سالهاست که با او و صدایش زندگی می کنم و هر اثرش خود بهترین است .
    از شما دوست عزیز هم متشکرم که برای این استاد گرانمایه که قدرش را نمیدانند از خود مایه میگذارید .
    موفق و پیروز باشید .

  15. به نظر من که از 12 سال پیش شجریان گوش دادم. این آلبوم و چند آلبوم قبلی شجریان خیلی قشنگ نبوده. اونم به این حاطر که شجریان پیر شده و بهتره نخونه کیفیت صداش افت کرده حالا هر چی هم که عشاق استاد یخه جر بدن. به نظرم آدمی در این سن و موقعیت نباید مثه تراکتور در حال کنسرت دادن باشه و بهتره کلاس و پژوهش و تحقیق و انتقال تجربه رو جدی بگیره. صدای شجریان دیگه مثه صدای جیغ کمونچه شده امیدوارم زودتر بی خیال شه و از کارهای قدیمی اش بده بیرون. چون فک کنم تا بیست سال دیگه اگه هر ماه کار بده بیرون بازم کار ضبط شده داره. اون با این کاراش داره خاطرات ذهنی مارو از صدای داوودیش خراب می کنه. بهش بگین نکنه.

  16. من هم دوران کودکی و نوجوانیم را با موسیقی آن دوره گذرانده ام
    و بالای ده ضبط صوت فرسوده شاهد این قضیه است
    در اون زمان یا میشد ترانه های قبل از انقلاب را گوش کرد و یا آثار جدیدی از شجریان به همین خاطر من همیشه احساس میکردم که استاد از خالی بودن میدان رقابت داره سوئ استفاده میکنه
    و میدون داری میکنه و اگه بقیه بودن اون هیچوقت نمیتونست عرض اندام کنه و به اشتباه اون را مقصر جای خالی بقیه میدونستم.

  17. جانا سخن از زبان ما میگویی …
    خانم مجیدی عزیز دمت گرم و سرت خوش باد … بسیار زیبا و دلنشین هم آواز استاد شدید درود بر شما .

  18. سلام. ممنون از نوشتتون. چنتا نکته هست که باید بگم

    1.این کارهائی که نام بردی خیلی هاش آهنگساز داره . استاد علیزاه. استاد لطفی. آقایان متبسم و فرج پوری. واقعا بی انصافی نیست؟ درسته خواننده خیلی مهمه . ولی خیلی از کارا آهنگساز انجام میده.
    2.بهتون پیشنهاد میکنم کارای دیگر این آلبوم مثل بانگ نی را که اثر استاد محجوبی و استاد بنان خوندن و ارکستر گلها اجرا کرده را برین گوش بدین.

  19. «آه باران» را چون شما شنیده و لذت برده ام. اما موسیقی «گوش‌خراش» هرگز «باب میل» نمی‌شود. اگر برای بعضی‌ها باب میل است، لابد برایشان گوش‌نواز است. به این می‌گویند تحمل سلایق مخالف.

  20. زبان شکسته تر است از قلم نمیدانم
    که شرح خود بکدامین زبان کنم تقریر …
    درود بر خسرو آواز ایران که بانگ داوودیش در عمق روح و جان عاشقان حقیقی موسیقی اصیل ایرانی رسوخ می نماید .
    قلم را آن زبان نبود که سر عشق گوید باز
    ورای حد تقریر است شرح آرزومندی …

  21. سلام
    ستایش موسیقی غنی و اصیل ایران نه در کلام بلکه در درون و با روح و فکر اتفاق میفته و اون هم در هر لحظه که شنیده میشه… بی اختیار هر فکر دیگه ای رو از ذهن خارج می کنه…
    اثر جدید زیباست و خیلی ملودی ها رو از زمانی دور زنده می کنه. اینجا جای نقد نیست و ما هنوز خیلی اندک مجال و زبان نقد رو درک کردیم اما اثر کار رو مقایسه کنیم با شب سکوت کویر. کار بسیار بی رمق تکراری و کند به نظر میاد و هیچ نداره جز تلاشی برای تکرار.
    انگیزه این کار چی بوده؟ این که استاد همه کارایی رو که ساختن بخونن؟ ادای دین به مکتبی که توش آموزش دیدن؟ این همه علاقمند که چشم دوختن که کاری از استاد شجریان منتشر بشه حیف نیست با این راضی بشن؟
    کار زیباست ولی من ته دلم شاد نشدم از تولد یه اثری که میشه توش حرف پیدا کرد… فکر کرد…
    اون تار بی حال بارها اجرا نشده بود؟

  22. با اینکه تا به حال از حضور در کلاس آواز بی بهره بوده ام اما از نعمت صدای خوش بی بهره نمانده ام و امیدوارم که دل استاد شجریان مزد اشکهایم را از من دریغ نکند. صدای استاد انسانیت را به رخ تمامی کائنات می کشد. انسانیت بی عشق معنا ندارد. استاد عاشق است.

  23. سلام

    واقعا”حال دادی -آدم با شنیدن صدای خسرو آواز ایران به ملکوت میره .
    انشاءاله خدا استاد و واسه ایرانیا نگه داره .
    یه جمله هم به منتقدان مغرض بگم اونم اینکه:عاقلان دانند.

  24. سلام
    این ایمیل منه
    bn.rheum@gmail.com
    لطفا اگر کلیپ یا از آهنگهای قدیمی استاد دارین بی زحمت واسم ایمیل کنین.دست همگی شما دوستان درد نکنه.منم چیزای خوبی واستون دارم.با تشکر فراوان.

  25. سلام آلبوم آه باران استاد خیلی زیبازست ولی به شما توصیه می کنم آلبوم های غوغای عشق بازان و رندان مست رو گوش کنین که آدم رو به عرش میبره. نغمه سر کن که جهان تشنه ی آواز تو بینم

  26. با سلام
    تصنیف ای مهربانتر از برگ در قالب غزل است شعر نو نیست.
    شعرهای نویی که استاد خوانده اند:
    داروک شعر نیمابا آهنگ لطفی-پرکن پیاله را با فریدون شهبازیان-قاصدک و هست شب از اوان ثالث و نیما با زنده یاد مشکاتیان-فریاد از اخوان ثالث و آهنگ شجریان با حسین علیزاده و زمستان با حسین علیزاده
    شنیدم شعرهای آواز کرک ، باغ من و لحظه دیدار با آهنگ مشکاتیان نیز خوانده است که من نشنیده ام.
    در ضمن قبلا” استاد برنامه های زیادی با چنین سازهایی داشته است.

  27. مطلب خوبی بود
    صدای استاد شجریان نه تنها در گوشم که در رگ های من همراه با خونم جریان داره چون از دوران کودکی تنها با این آوا آرام میگرفتم الان هم پسر 11 ماهه ام خیلی به صدای استاد عادت داره طوری که هر روز باید گوش کنه بیشتر غوغای عشقبازان و سخن عشق رو دوست داره امیدوارم نسل های آینده بیشتر با موسیقی اصیل ایران و صدای خسروی آواز مانوس باشن

  28. سلام
    من از سال 74 تونستم درک کنم که شنیدن صدای استاد چه سعادت بزرگیه مثل خوندن شعرهای شاملو یا خوندن شاده احتجاب
    نمی دونم چرا هر چی خوبه دیر به دست می اد .
    چند روز پیش یه فایلی برام اومده بود قطعه ای از یک کنسرت در آلمان به مناسبت هشتصدمین سال مولانا چند دقیقه بیشتر نبود اما من ساعت ها دیدمش و افسوس خوردم .
    بر در دروازه هستی نوشتیم غم بی همزبانی کشت ما را

  29. با سپاس
    مطلب خوبی نوشتید
    ضمن اینکه همه کارهای استاد پربار و البته متفاوته.
    اما حضور شخصیتهای طراز اول موسیقی ما از آهنگ سازان و نوازندگان در کنار استاد باعث خلق آثاری کم نظیر وشاید بی نظیر گشته.
    پس بهتر اینکه:
    پاینده استاد و دیگر اساتید موسیقی ملی که به حق، همگی پاسدار هنر این سرزمینند.
    و
    پاینده همه عزیزانی که با وجود هنر ستیزی حکمرانان و دولتمردان ما خود قدر دان ودوستدار هنر سرزمین بزرگ پارس هستند.والبته تنها دلگرمی هنرمندان ما دلجویی و دوستی هواداران است و. . .

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
[wpcode id="260079"]