فراغتی و کتابی: پیشنهاد 10 کتاب به انتخاب «یک پزشک»

در این پست 10 کتاب دیگر را برای مطالعه به شما معرفی خواهم کرد. سعی من بر آن بوده است که متناسب با سلیقه متفاوت شما خوانندگان عزیز، کتاب‌های در زمینه مختلف به شما معرفی کنم، از رمان ادبی گرفته تا بیوگرافی اشخاص معروف و از داستان‌های کوتاه طنز تا کتابی در مورد تاریخ علم.

امیدوارم که در روزها و شب‌های گرم تابستان، بی‌کتاب نمانید و از فرصت‌هایتان به نیکویی استفاده کنید.

1- راه دشوار آزادی، خاطرات نلسون ماندلا: این کتاب را قصد داشتم، روز 27 تیر، همزمان با تولد بزرگ‌مرد راه آزادی، نسلون ماندلا، به شما معرفی کنم، اما فرصتی پیش نیامد. این کتاب را انتشارات اطلاعات در 804 صفحه (بدون احتساب عکس‌های پیوست کتاب) منتشر کرده است.

این کتاب در ایران، دست‌کم چهار بار تجدید چاپ شده است و من چند ماه پیش از یکی از فروشگاه‌های آنلاین کتاب تهیه‌اش کردم.

معمولا بیوگرافی اشخاص سیاسی چندان جذاب از کار درنمی‌آید، مثلا بیوگرافی جورج بوش، هیلاری کلینتون یا بیل کلینتون. آنچنان که آدم مشتاق است حاوی خاطرات خصوصی و نکات جذاب نیست و مملو است از شرح‌حال کسل‌کننده اقدامات سیاسی و مبارزات انتخاباتی. غالبا آنقدر در ذکر نظرات در مورد اشخاص و رویدادها در این کتاب‌ها، محافظه‌کاری می‌شود، که نهایتا کتاب جذابی به دست خواننده نمی‌رسد. البته استثنائاتی در این امر وجود دارد.

کتاب خاطرات نلسون ماندلا هم که در ایران تا جایی که می‌دانم اصلا سر و صدایی به پا نکرده است و مشهور نشده است، یکی از این استثنائات است.

جذابیت کتاب برای من از همان صفحات اول شروع شد، جایی که نلسون ماندلا ما را با خود سال‌های دوران کودکی خود می‌برد، داستان از روستای کوچک موزو از هجدهم ژوئیه سال 1918 شروع می‌شود، جایی که ماندلا به دنیا آمد و پدرش که در قبلیه برای خودش کسی بود، نام رولیهلاهلا به معنی آشوبگر را بر او نهاد.

سرسختی پدر در جریان یه دعوای محلی باعث شد که پدر چهارزنه ماندلا، جایگاه اجتماعی خود را از دست بدهد و ماندلا و مادرش مجبور شوند به روستای دیگری به نام کیونو بروند، روستایی که ذرت و لوبیا و کدو تنبل، تنها مواد غذایی مردم را تشکیل می‌داد. ماندلا مدتی در همین روستا و در یک کلبه محقر زیست تا اینکه در نه سالگی، پدرش به دنبال یک ناخوشی ناگهانی درگذشت. ماندلا بسیار خوش‌شانس بود، چرا که رئیس قبلیه تمبو که پدر ماندلا در انتخابش به عنوان رئیس، نقش عمده‌ای بازی کرده بود، لطف پدر ماندلا را فراموش نکرد و ماندلا را به عنوان پسرخوانده قبول کرد و با خودش برد. در روستای مکهکزونی بود که ماندلا با تاریخ آفریقا آشنا شد و دریافت که تاریخی سوای تاریخی که انگلیسی‌ها نوشته‌اند و به زعم آنها از سال 1652 از زمان به انگر انداختن کشته اکتشافی انگلیسی‌ها در دماغه امید نیک شروع می‌شود، وجود دارد.

«پسر دهاتی‌ای که به پوشیدن کفش عادت نداشت» و نمی‌توانست به درستی با کارد و چنگال غذا بخورد، در شانزده سالگی به مدرسه کلارک‌بری و در نوزده سالگی به کالج هلید تاون رفت.

در همین کالج بود که جرقه‌های اول تفکری در مغز ماندلا شکل گرفت که بر اساس آن هیچ برتری نژادی منطقی نمی‌نمود. روزی که او ایستادگی کشیش سیاه‌پوست کالج را در برابر رئیس سفیدپوست دید، شاید اولین بذر این تفکر در ذهن نلسون پاشیده شد.

یکی از روزهای برجسته دیگر در دوران کالج برای ماندلا، روزی بود که شاعری به نام «کرون مکهایی» از مدرسه بازدید کرد و در آنجا در غالب شعرهایی از بزرگی تمدن آفریقایی صحبت کرد.

خوب! من دیگر ادامه نمی‌دهم، شما خودتان باید این کتاب ارزشمند را بخوانید تا به سال‌های جوانی و زمان مبارزات سیاسی و همچنین به سال‌های تبعید او در جزیره روبن برسید.

2- گلوله برفی، زندگی وارِن بافِت: این کتاب را انتشارات آپاما در 434 صفحه منتشر کرده است. وارِن بافِت، کسی است که بدون حمایت از کسی، همه ثروت 62 میلیارد دلارش‌اش را در سایه تلاش و شم اقتصادی خارق‌العاده‌اش کسب کرده است. در این کتاب او که در کودکی کار را با آدامس‌فروشی و فروش روزنامه شروع کرده بود، رازهای کامیابی‌اش را با شما به اشتراک می‌گذارد.

3- آونگ فوکو: ما اومبرتو اکو را بیشتر به خاطر فیلم و کتاب «نام گل سرخ» می‌شناسیم، اما کتاب‌های بسیار مشهور دیگری هم دارد که آونگ فوکو یکی از شاخص‌ترین آنهاست. ترجمه فارسی این کتاب را انتشارات روزنه در 1135 صفحه (بدون احتساب پیوست) منتشر کرده است.

سه ویراستار کتاب از سر تفنن، اطلاعاتی را که از کتاب‌های علوم خفیه کسب کرده‌اند، وارد یک کامپیوتر به نام «ابو العفیه» می‌کنند و این جاست که داستان از شوخی به چیزی کاملا جدی تبدیل می‌شود.

این کتاب ملغمه‌ای است از اندیشه و تاریخ و فانتزی.

4- تاریخ علم کمبریج: اگر دست من بود حتما در دانشگاه‌ها، واحدهایی اجباری برای تاریخ علم، متناسب با رشته تحصیلی دانشجوها، می‌گذاشتم. آگاهی از تاریخ علم، نحوه تکامل تدریحی نظریات و اندیشه‌ها و چگونگی اختراعات بسیار جذاب و درس‌آموز است.

سال‌های دانشجویی کمتر به اینترنت دسترسی داشتیم، اما حالا که من یک اصطلاح پزشکی یا بیماری را در اینترنت جستجو می‌کنم و با تاریخچه آنها اشنا می‌شوم، درمی‌یابم که در پشت اصطلاحات نامأنوس و عجیب چه دانشمندان و متفکرانی بوده‌اند و چگونه به فناوری کنونی رسیده‌ایم.

خواندن کتاب تاریخ علم کمبریج را که نشر مرکز در 717 صفحه منتشر کرده است و چکیده‌ای است از داستان دستیابی بشر به دانش کنونی، به شما توصیه می‌کنم.

5- افسانه‌های ایتالیایی: این کتاب را ایتالو کالوینو نوشته است و به گردآوری افسانه‌های ایتالیایی پرداخته است. اگر آدمی هستید که دلتان برای داستان‌های پررنگ و لعاب ودوست‌داشتنی کودکی تنگ شده است و یا حالا فرزندی دارید که هر شب از شما قصه طلب می‌کند، حتما این کتاب را تهیه کنید. با خرید این کتاب 100 داستان کوتاه خواهید داشت که همگی بسیار جذاب هستند و در عین حال نشاندهنده نحوه تفکر و داستان‌ها و افسانه‌های مردم ایتالیا هستند. البته ما بعضی از داستان‌ها را با روایت‌های خودمان با تغییراتی جزئی شنیده‌ایم. این کتاب را نشر مرکز منتشر کرده است.

6- در ناامیدی، بسی امید است، خاطرات الکساندر دوبچک: السکاندر دوبچک در ماجرای بهار 1968 پراگ، که به تعبیری تیر خلاص سوویتیسم (شوروری‌گرایی) را شلیک کرد، نقس رهبری داشت.

شعار بهار پراگ، برقراری کمونیسم با چهره انسانی بود، اما با هجوم ارتس سرخ به چکسلواکی تار و پود همه امیدها و مبارزات گسیخته شد. در این کتاب، با سرگذشت آلکساندر دوبچک آشنا می‌شوید و شرح دقیق و کلمه به کلمه مذاکرات رهبران چکسلواکی آن زمان را با مقامات عالی‌مرتبه شوروی می‌خوانید که سندی است ارزنده و گویا از نوع مناسباتی که «برادر بزرگ» از اقمار خود طلب می‌کرد.

این کتاب را انتشارات «فرزان روز»، در 460 صفحه (بدون احتساب عکس‌ها و نمایه انتهایی) منتشر کرده است.

7- کابوس چهاربعدی: این کتاب را جی جی بالارد، نویسنده مشهور ژانر علمی تخیلی نوشته است. از بالارد، قبلا کتاب‌های برج، امپراطوری خورشید و ساحا پایانی منتشر شده است که برج بیش از همه معروف شده است

کابوس چهاربعدی، یک مجموعه داستان کوتاه است. این کتاب را نشر چشمه منتشر کرده است.

8- دوباره احمق‌های چِلم، هشت داستان طنز: این کتاب را نشر آسمان خیال از آیزاک بشویتس سینگر، نویسنده لهستانی برنده نوبل ادبیات، ترجمه و منتشر کرده است. او در میان آثار خود 17 اثر هم برای کودکان و نوجوانان منتشر کرده است که کتاب اخیر، یکی از آنهاست و برنده یکی از جوایز مهم ادبیات کودک و نوجوان در آمریکا شده است.

احمق‌‌های شهر چلم، سرگذشت خیالی طنزآمیز شهری است که حاکم‌اش دچار توهم رسیدن به قدرتی در اندازه یک امپراتوری و جهانی شدن است.

9- قصه‌گو: این کتاب نوشته ماریو بارگاس یوسا است و به تازگی توسط نشر چشمه منتشر شده است. ‌یوسا در این رمان نیمه‌طولانی سبک نویسندگی خاصی را به کار برده است. در پاره‌ای از اوقات تفاوت راوی داستان (که به عنوان قصه‌گو از او یاد می‌شود) و نویسنده اصلی مشخص نیست. یوسا در این رمان و در قالب داستان به تفاوت‌های فرهنگی اقشار مختلف کشور پرو پرداخته و همزیستی ملیت‌های و قومیت‌های مختلف را دست‌مایه رمان قرار داده است و در عین حال به آسیب‌شناسی مشکلات اجتماعی و مدیریتی کشورهای جهان سوم پرداخته است.

10- آب سوخته: این رمان نوشته  کارلوس فوئنتس است و انتشارات ققنوس آن را در 167 صفحه منتشر کرده است. داستان کتاب در شهر مکزیکو می‌گذرد و چهار شخصیت عمده دارد: ژنرال پیری که هنوز خاطرات انقلاب را فراموس نکرده و هر روز در فساد و تباهی فرو می‌رود، پیرزنی فراموش شده در یک محله قدیمی، پیرپسری ثروتمند و پسری فقیر، ساکن محله‌های فقیرنشین.