معرفی کتاب: فلسفه ترس

در یکی از پست‌های قبلی «یک پزشک»، کتاب «بیماری» را به شما معرفی کرده بودم و این بار می‌خواهم یکی دیگر از کتاب‌های مجموعه «تجربه و هنر زندگی» را به شما معرفی کنم.

این مجموعه کتاب‌ها با هدف خوبی توسط نشر گمان انتخاب، ترجمه و منتشر شده‌اند، با این هدف که شناخت تازه‌ای از «فلسفه» در ما ایجاد کنند و به ما نشان بدهند که فلسفه محدود به فلسفه انتزاعی با اصطلاحات دشوار و گزاره‌های پیچیده نیست.

اگر به یاد داشته باشید، در «یک پزشک» شخصا تلاش‌هایی برای دقیق شدن روی بعضی از امور و واژه‌ها داشته‌ام، مثلا سعی کرده‌ام از زویای مختلفی مثل نوروبیولوژی به مفهوم ترس و امید نگاهی بیندازم:

– در ستایش و نکوهش «ترس» – «ترس» از دیدگاه نوروساینس

– در ستایش امید

با این حساب، باید خیلی خشنود باشم وقتی می‌بینم که نیک‌اندیشانی پیدا شده‌اند که در قالب مجموعه کتاب‌های «تجربه و هنر زندگی»، سعی دارند همین نگاه فلسفی و تا حدودی همه‌جانبه‌نگر را به مفاهیم روتین و مهم زندگی داشته باشند.

برای درک معنای زندگی، ما نیاز داریم که در مفهوم بسیاری از چیزها دقیق شویم، یکی از این امور، «ترس» است، واژه‌ای که مسلما بسیاری از کارهای ما و روندهای اجتماعی را تحت تأثیر قرار داده است.

مجموعه کتاب‌های تجربه و هنر زندگی، خوشبختانه جملگی ترجمه روانی دارند و البته کتاب فلسفه ترس که توسط لارس اسوندسن نوشته شده و  مترجم مشهور کشورمان آقای خشایار دیهیمی آن را به فارسی برگردانده است، یکی از خوش‌خوان‌ترین و جالب‌ترین کتاب‌های این مجموعه است.

کتاب هفت فصل دارد:

در فصل اول شرح و گزارش مختصری از «فرهنگ ترس» به دست داده است، یعنی اینکه چگونه ترس از نظر فرهنگی بدل به عینکی ذره‌بینی شده است که ما جهان را از پشت آن می‌نگریم.

در فصل دوم کوشیده، توصیفی به دست دهد از اینکه ترس چگونه پدیده‌‌ای است و شماری از رویکردها و نگرش‌های مختلف به آن را بازنماینده است، رویکردها و نگرش‌هایی که از نوروبیولوژی تا پدیدارشناسی را دربرمی‌گیرند.

در فصل سوم به بررسی نقش ترس در «جامعه خطرخیز» پرداخته و نشان داده است که تلاش‌های ما برای به حداقل رساندن خطر حاوی چه جنبه‌های غیرعقلانی زیادی است.

در فصل چهارم سر و کارمان با این واقعیت است که ما اغلبداوطلبانه به دنبال چیزهای ترسناک می‌رویم، مثل ورزش‌ها و سرگرمی‌های دیوانه‌وار، نکته متناقض اینجاست که ما سعی می‌کنیم از هر چه ترس‌آفرین است، پرهیز کنیم.

در فصل پنجم، نگاهی انداخته به مفهوم اعتماد و این نکته را به بحث گذاشته که فرهنگ ترس، تأثیری مخرب و تضعیف‌کننده بر اعتماد دارد و همین متقابلا و به نوبه خود دامنه ترس را افزایش می‌دهد.

وقتی اعتماد عمومی کاهش پیدا می‌کند، این کاهش تأثیری متلاشی‌کننده بر روابط اجتماعی می‌گذارد، اگرچه ترس به سهم خود می‌تواند تأثیری یکپارچه‌کننده هم داشته باشد. این نقش یکپارچه‌کننده ترس در شماری از فلسفه‌های سیاسی اهمیت بسیار دارد، خصوصا در فلسفه سیاسی ماکیاولی و هابز.

در فصل ششم به همین نقش ترس که بنیان برخی از فلسفه‌های سیاسی است، پرداخته است و در عین حال نشان داده که از ترس در همین سال‌های اخیر در پروژه «جنگ علیه تروریسم» چه بهره‌برداری‌های سیاسی‌ای شده است.

و سرانجام در فصل پایانی این پرسش مطرح شده که آیا راهی برای برون‌رفت از ترس وجود دارد یا نه و آیا ما می‌توانیم جو ترسی را که امروزه ما را احاطه کرده است بشکنیم یا نه.

این کتاب را می‌توانید به صورت آنلاین از فروشگاه شهر کتاب یا جیحون به قیمت ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان بخرید.