چرا صدای خر و پف بعضیهای خیلی بلند است؟
آلاینا وان: ماسک چرمی که جلوی دهان را میپوشاند، گلوله توپی که در زیر لباس فرم سربازان دوخته میشد، و دستگاهی که پالس الکتریکی ناگهانی منتقل میکرد اینها همه راهکارهای قدیمی مورد استفاده برای مشکلی بود که بشریت را هزاران سال درگیر کرده است : خروپف. خروپف ممکن است بیضرر به نظر برسد، اما میتواند نشانهای از موارد خطرناکتر باشد. پس، دلیل واقعی خروپف کردن چیست؟ و کی میتواند به یک مشکل تبدیل شود؟
محدوده کیفیت خروپف میتواند از یک میو ملایم تا اره برقی در حال کار باشد ـــ اما همه این خروپفها به مجاری تنفسی مربوط میشوند که با بافتی نرم پوشیده شده است. در حین خواب، ماهیچههای اطراف این بافتها به حالت استراحت در میآیند، و راه هوایی را محدود میکنند. عوامل زیادی از جمله: احتقان (گرفتگی بینی)، ویژگیهای بدنی و حالتهای مختلفی که شما به آن صورت میخوابید، میتوانند با انقباض بیشتر، خروپف را بهبود بخشیده و یا بدتر کنند. هرچه مجرای تنفسی باریکتر باشد، جریان هوا قدرتمندتر شده و ممکن است این بافتهای در حال استراحت را مرتعش کند و صدای بلندتری ایجاد شود.
اکثر ما در مقطعی از زندگیمان خروپف کردن را تجربه میکنیم. اما خروپف بلند و مزمن (طولانی مدت) یکی از نشانههای نوعی اختلال خواب است که به آپنه انسدادی خواب معروف است. این نوع خروپف حدود یک چهارم بزرگسالان را تحت تاثیر قرار میدهد اما تخمین زده میشود که حدود ۸۰ درصد از افراد مبتلا به آن، از ابتلای خود بی اطلاع هستند. این مورد دردسر ساز است زیرا میتواند باعث بروز مشکلات جدی قلبی و عروقی شود.
آپنه انسدادی خواب معمولا به دلیل مسدود شدن راه هوایی ایجاد میشود و اساسا با مکث در تنفس در حین خواب خودنمایی میکند. نوع دیگری از آپنه خواب به نام آپنه خواب مرکزی (CSA) وجود دارد که زمانی اتفاق میفتد که مغز موقتا تنفس بدن را کنترل نکند. این شرایط چندان شایع نیست و خروپف هم معمولا خصوصیت برجسته آن نیست ـــ اگرچه ممکن است به هر دو دچار شوید.
اگر شما به آپنه انسدادی خواب دچار باشید، ممکن است توقف تنفس ۱۰ ثانیهای و یا بیشتر را قبل از بیدار شدن تجربه کنید و گاهی بدون فهمیدن نفسی تازه کنید. این کار ممکن است با یک خروپف و یا یک صدای خفگی همراه باشد. این ممکن است پنج بار در ساعت و حتی در موارد شدید تا بیش از ۳۰ بار در ساعت هم اتفاق بیفتد. این یک مشکل است زیرا بافتهایتان اکسیژن کمتری دریافت میکنند. زمانی که برای مدتی اکسیژن کمتری دریافت کنید، بدنتان هورمونهای استرس ترشح میکند. و رگهای خونی شما تنگتر میشوند تا خون اکسیژندار را به اندامهای حیاتی برساند. این عمل فشار خون شما را افزایش داده و فشار بیشتری به قلبتان وارد میکند. و به همین دلیل آپنه انسدادی خواب میتواند با فشار خون بالا و سایر مشکلات قلبی و عروقی مرتبط باشد. تنگی نفس و کیفیت پایین خواب در شما میتواند منجر به سردرد، کاهش تمرکز و خستگی مزمن شود.
پس چه چیزی فرد را در معرض خطر ابتلا به آپنه انسدادی خواب قرار میدهد؟ ویژگیهایی مانند زبان بزرگتر، گردن ضخیمتر و آرواره کوچکتر میتوانند افراد را آسیبپذیرتر کنند. افراد مسن بیشتر در معرض خطر هستند زیرا با افزایش سن، بافتهای نرم ما شلتر میشوند و راههای هوایی ما را باریکتر میکنند. نوشیدن الکل قبل از خواب میتواند باعث شل شدن بیش از حد ماهیچههای گلو و فک شود. یکی از عوامل اصلی ایجاد آپنه انسدادی خواب افزایش وزن است زیرا بافت بیشتر در اطراف گردن میتواند راه هوایی را تنگ کند.
بسیاری از محققان کاهش وزن را راه حلی برای آپنه انسدادی خواب میدانند. تغییرات رفتاری مانند محدود کردن مصرف الکل قبل از خواب، سر را بالاتر نگه داشتن و اجتناب از خوابیدن به پشت میتواند کمککننده باشد. برای افرادی که شرایط خفیفتری دارند، برخی از آزمایشهای اولیه نشان میدهند که حرکات تمرینی دهان و گلو، آپنه انسدادی خواب را تسکین میدهد. اما این روشها و ابزارها مانند دستگاههای دهانی ممکن است همیشه کارساز نباشند. آپنه خواب را میتوان با کمک دستگاه سی پپ (CPAP) برای همیشه درمان کرد این دستگاه با ارائه جریان مداوم هوای فشرده راه هوایی را باز نگه میدارد. پزکان معمولا تلاش میکنند تا آپنه خواب را با روشهای بدون جراحی که اشاره کردیم درمان کنند اما اگر موفقیت آمیز نبود، ممکن است به سراغ جراحی بروند.
خروپف میتواند ناخوشایند باشد. اما نوع شدید آن نیاز به بررسی پزشک دارد.