اطلاعات کامل قرص آلپرازولام و موارد مصرف و اثرات جانبی آن
آلپرازولام alprazolam
Xanax/ xanor, Apo-Alpraz
طبقه‌بندی فارماکولوژیک: بنزودیازپین
طبقه‌بندی درمانی: ضداضطراب، آرام‌بخش، خواب‌آور
طبقه‌بندی مصرف در حاملگی: D
طبقه‌بندی براساس DEA:C-IV
اشکال دارویی Scored Tab: 0.5-1 mg
فارماکوکینتیک، دینامیک و مکانیسم اثر آلپرازولام
این دارو تضعیف‌کننده سیستم اعصاب مرکزی است. پیک اثرش ۲-۱ ساعت می‌باشد و در کبد متابولیزه می‌شود. این دارو دفع کلیوی دارد.
اندیکاسیون‌ها، راه مصرف و دوزاژ آلپرازولام
اختلال اضطرابی
بالغین: ۰.۲۵-۰.۵ mg سه بار روزانه، افزایش دارو هر ۳ تا ۴ روز یکبار باید صورت گیرد.
حداکثر دوز روزانه ۴ mg است. قطع مصرف دارو باید تدریجاً صورت بگیرد.
اطفال: ۰.۰۰۵-۰.۰۲ mg/kg، سه بار روزانه.
اختلال پانیک
بالغین: با دوز ضداضطرابی شروع شود. حداکثر دوز روزانه ۸ mg می‌باشد.
اطفال: ۰.۰۰۵-۰.۰۲ mg/kg سه بار روزانه تا حداکثر ۴ mg، روزانه.
سندرم پیش از یائسگی
۰.۲۵mg خوراکی ۳ بار در روز.
کنترااندیکاسیون‌ها و موارد احتیاط آلپرازولام
حساسیت مفرط/ گلوکوم حاد زاویه بسته/ بیماری‌های ریوی/ حاملگی و شیردهی/ پورفیری حاد
احتیاط: اطفال/ افراد مسن/ اختلال عملکرد کبد و کلیه
تداخلات آلپرازولام
مصرف همزمان داروهای تضعیف‌کننده CNS/ آنتی هیستامین‌ها/ ضدافسردگی‌ها/ مخدرها، آرام‌بخش‌ها/ خواب‌آورها باعث تشدید اثر این دارو می‌شوند.
مصرف همزمان دی سولفیرام و سایمتیدین باعث کاهش متابولیسم این دارو می‌شود.
OCP می‌تواند باعث افزایش یا کاهش دارو شود.
تداخلات آزمایشگاهی آلپرازولام
افزایش سطح LDH,ALK,AST,ALT و غیرطبیعی شدن تست‌های عملکرد کلیوی ممکن است رخ بدهد.
عوارض جانبی و ناخواسته آلپرازولام
CNS: سردرد/سرگیجه/ خواب‌آلودگی/ ضعف/ ترمور/ توهم/ بی‌قراری/ عدم تعادل/ اسنکوپ
CV: هیپوتانسیون/ تاکی کاردی/ تغییرات EKG
Other: تنگی نفس/ تاری دید
مصرف در شیردهی
توصیه نمی‌شود.
اقدامات پرستاری آلپرازولام
۱-وضعیت ذهنی بیماران خصوصاً سالمندان را از نظر اضطراب، خلق و خو، عاطفه، الگوی خواب، خواب‌آلودگی، گیجی، بررسی کنید.
۲-در دو وضعیت خوابیده و نشسته BP و نبض بیمار را کنترل نمایید در صورتی که فشار سیستولیک ۲۰mmHg افت پیدا کرد مصرف دارو را متوقف ساخته و پزشک را مطلع نمایید.
۳-تست‌های کبدی و خونی از قبیل: ALT,AST، بیلی روبین، کراتینین، LDH، آلکالین فسفاتاز و CBC را کنترل نمایید زیرا دارو ممکن است نوتروپنی ایجاد کرده و یا سبب افت HCT و یا افزایش LFT گردد.
۴-بیمار را از نظر تحمل (تولرانس) نسبت به دارو و یا افزایش میزان دوزاژ آن مدنظر قرار دهید.
۵-نشانه‌های وابستگی جسمی و سندرم قطع عبارتند از: اضطراب، حملات پانیک، بی‌قراری، تشنج، سردرد، تهوع، استفراغ، درد عضلانی، ضعف. ممکن است بعد از کاهش سریع دوز دارو و یا قطع ناگهانی آن حملات تشنجی رخ دهند. از آنجایی که طول مدت اثر این دارو کوتاه است داروی انتخابی در افراد سالمند محسوب می‌شود.
تجویز آلپرازولام
خوراکی:
۱-به منظور کنترل نشانه‌های گوارشی دارو را همراه با غذا یا شیر مصرف کنید.
۲-در صورتی که بیمار قادر به بلع کامل دارو نمی‌باشد آن را خرد کرده و همراه با غذا و یا مایع استفاده نمایید.
۳-در صورتی که مابین دوزهای تجویزی بیمار دچار اضطراب می‌شود لازم است دوزها را به صورت منقسم در طول روز مصرف کرد.
آموزش به بیمار و خانواده در مورد داروی آلپرازولام
۱-دوز دارو نباید به صورت دو برابر در آید. این دارو را دقیقاً مطابق با تجویز پزشک مصرف کنید. در صورتی که دوزی فراموش شد اگر تا دوز بعدی ۱ ساعت فاصله مانده باشد می‌توان از دارو استفاده کرد.
۲-این دارو را می‌توان همراه با غذا مصرف کرد.
۳-از این دارو نمی‌توان برای مقابله با استرس روزانه و یا بیشتر از ۴ ماه استفاده نمود مگر آنکه توسط پزشک تجویز شده باشد زیرا عادت‌زاست. در استفاده طولانی مدت ممکن است حافظه دچار اختلال شود.
۴-از مصرف داروهای OTC اجتناب ورزید مگر آنکه توسط پزشک تجویز شده باشد.
۵-از آنجایی که ممکن است خواب‌آلودگی پدید آید از انجام اقدامات نیازمند به هوشیاری نظیر رانندگی اجتناب ورزید.
۶-الکل و دیگر داروهای روانپزشکی را بدون تجویز پزشک استفاده نکنید.
۷-بعد از استفاده طولانی مدت نباید دارو را ناگهانی قطع کرد.
۸-از آنجایی که احتمال بروز غش خصوصاً در سالمندان وجود دارد به آهستگی تغییر وضعیت دهید.
۹-در ابتدای درمان ممکن است خواب‌آلودگی بدتر شود.
درمان مصرف بیش از حد داروی آلپرازولام
لاواژ، V/S، مراقبت حمایتی، فلومازنیل.
