کاپتوپریل Captopril- موارد مصرف، عوارض جانبی و اطلاعات کامل در مورد این دارو
رده بندی فارماکولوژیک: مهارکننده ACE
رده بندی درمانی: ACE) (CHF)) مهار کننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین
ضد هیپر تانسیون داروی کمکی در درمان نارسایی احتقانی قلب
رده بندی مصرف در حاملگی: گروه C
فارماکودینامیک و فارماکوکینتیک:
با مهار اختصاصی آنزیم مبدل آنژیوتانسین فشار خون (اولیه مربوط به عروق خون را پایین می آورد. ۷۵ – ۶۰% جذب می شود. غذا جذب دارو را به میزان ۴۰ – %۲۵ کاهش می دهد. به همه بافتها به جز CNS منتشر می شود. از جفت می گذرد. تا حدودی متابولیسم کبدی دارد. این دارو و متابولیتهای آن از راه ادرار دفع می شود.
اندیکاسیون های تجویز، راه مصرف، دوز اثر دارو:
اولین خط مونوتراپی و در درمان مرحله ای فشار خون برای کلیه اشکال BP به عنوان داروی مرحله اول – دوم – سوم – چهارم – همچنین همراه با دیژیتال و مدرها در درمان CHF مورد مصرف عنوان نشده:
ادم ایدیوپاتیک
هیپرتانسیون بالغین: mg / ۲۵-۲۵/۶/ po/ سه بار در روز ممکن است تا mg ۵۰/ po سه بار در روز افزایش یابد. (حداکثر mg/day ۴۵۰)
CHF بالغین: mg ۵/۱۲-۲۵/۶ po | سه بار در روز ممکن است تا mg /۵۰ / po سه بار در روز افزایش یابد.
کنترا اندیکاسیون:
حساسیت مفرط
موارد احتیاط:
نقص عملکرد کلیه – بیمار دارای یک کلیه – بیماری کلاژن – عروقی – (SLE، اسکلرودرم) بیماران دریافت کننده سرکوب های گرهای ایمنی یا سایر داروهایی که سبب الکوپنی یا آگرانولوسیتوز می شوند – بیماری کرونری یا عروقی مغز – تخلیه شدید سدیم یا حجم.
عارضه جانبی:
CNS: سردرد – سرگیجه – پاراستزی – بی خوابی خستگی
GI: تهوع -استفراغ -دیسترس گوارشی – درد شکمی – یبوست – خشکی دهان – کم اشتهایی- اسهال – احساس برگشت پذیر سوختگی دهان (فقدان درک طعم – طعم نمک یا فلزی دائمی)- کاهش وزن
CV: افزایش خفیف سرعت ضربان قلب – هیپوتانسیون دوز اول – سرگیجه – غش
Hep: ازوتمی – نقص عملکرد کلیه – سندرم نفروتیک – گلومرولونفریت مامبرانس
Hem: هیپوناترمی در CHF – هیپر کالمی – نوتروپنی – آگرانولوسیتوز – پان سیتوپنی
Hypersensitivity: واکنش شبه بیماری سرم – درد مفصل – بثورات پوستی
Derm: راش ماکولوپاپولار – آلوپسی – کهیر – خارش – آنژیوادم – حساسیت به نور
Other: تیترهای مثبت آنتی بادی ضد هسته (ANA) سرفه
تداخلات دارویی:
نیتراتها – دیورتیکها و آنتی هیپر تانسیونها – اثرات کاهنده BP را افزایش می دهد. آسپرین و سایر NSAIDS اثرات هیپوتانسیو را ممکن است آنتاگونیزه کنند. مدرهای نگهدارنده پتاسیم (آلداکتون – آمیلوراید) سطوح K را افزایش می دهند پروبنسید دفع دارو را کاهش و اثرات آنرا افزایش می دهد. غذا جذب آنرا کاهش می دهد. ۶۰-۳۰ دقیقه قبل از غذا مصرف شود.
تغییرات مقادیر آزمایشگاهی:
افزایش سطوح SGPT – SGOT – K – آلکالین فسفاتاز – Bill– cr – BuN سطح Na کاهش می یابد – ممکن است سبب تیتر مثبت ANA شود.
مسمومیت و درمان:
مسمومیت می تواند موجب هیپوتانسیون شدید بشود. لذا سریعا باید با ایجاد استفراغ یا لاواژ معده را تخلیه و بدنبال آن زغال فعال تجویز گردد. درمان به صورت علامتی و حمایتی است.
مراقبت های پرستاری و توجهات ویژه:
۱) در افراد دارای BP بالا یا تحت درمان با مدر و محدودیت مصرف نمک ظرف ۳-۱ ساعت از اولین دوز ممکن است یک پاسخ ناگهانی هیپوتانسیو شدید ایجاد شود.
۲) بهترین زمان مصرف دارو یک ساعت قبل از غذا می باشد. غذا ۴۰ – ۲۵% جذب دارو را کاهش می دهد.
۳) دارو در ظروف مقاوم در برابر نور و در دمای ۳۰۰ نگهداری شود. قرص کمی بوی سولفور دارد.
۴) استراحت در بستر و اندازه گیری BP تا ۳ ساعت اول بعد از دوز ابتدایی توصیه می شود.
۵) سنجش پایه سطح پروتئین ادرار باید قبل از شروع درمان انجام شود. و ماهانه برای ۸ ماه اول از شروع درمان و پس از آن بطور دوره ای کنترل شود.
۶) حداقل ۲ هفته درمان تا دستیابی به اثرات کامل درمانی نیاز است.
۷) پروتئینوری در ۲ – ۱% بیماران روی می دهد و ممکن است به سطوح بالای gr/day۱ نیز برسد. (مقدار طبیعی: mg/day ۱۵۰)
۸) شمارش تام و افتراقی WBC قبل از شروع درمان و تقریبا هر دو هفته تا ۳ ماه اول درمان و سپس به صورت دوره ای توصیه می شود.
مصرف در شیر دهی و کودکان:
دارو در شیر مادر ظاهر می شود ولی بی خطری آن ثابت نشده است. لذا با احتیاط مصرف شود.
آموزش به بیمار و خانواده:
۱) شروع تب غیر منتظره – ضعف غیر طبیعی – زخم دهان یا گلو درد – اکیموز و خونریزی غیر عادی (علامت شاخص آگرانولوسیتوز) را بدون تعلل به پزشک اطلاع دهید.
۲) اروپسیونهای خفیف پوستی احتمالا بیشتر طی ماه اول درمان ظاهر می شوند. و ممکن است با تب و ائوزینوفیلی همراه باشند.
۳) اختلال چشایی در ۱۰ – ۵% بیماران روی می دهد و عمدتا ظرف ۳-۲ ماه حتی با ادامه درمان بر طرف می شود.
۴) ممکن است ناخنها تیره رنگ یا شکننده شوند که با کاهش دوز مصرفی برگشت پذیر است.
۵) در صورت بروز استفراغ یا اسهال بیمار باید بلافاصله با پزشک تماس بگیرد.
۶) داروهای بدون نیاز به نسخه را تنها با تأیید پزشک مصرف کنید. جراح یا دندان پزشک را از مصرف کاپتوپریل مطلع کنید. بیمار دیابتی را آگاه سازید که کاپتوپریل ایجاد هیپو گلیسمی می کند. طی هفته های اول درمان گلوکز خون را به دقت ارزیابی کنید.
