آپنهٔ مرکزی خواب چیست؟
آپنهٔ مرکزی خواب یک اختلال نادر است. این بیماری بیشتر در مردان دیده می‌شود و معمولاً با شکل طبیعی بدن همراه است. بیماران ممکن است از خواب‌آلودگی در زمان روز و بی‌خوابی همراه با بیدار شدن‌های مکرر شکایت داشته باشند. در این بیماری، آپنه و هیپوپنه ناشی از کاهش محرک تنفسی مرکزی می‌باشد و ممکن است علت به وجود آمدن آنها، آسیب سیستم اعصاب مرکزی (آپنهٔ مرکزی ممکن است نتیجه یک نقص ساختمانی در ساقه مغز باشد) یا ایدیوپاتیک باشد. بیماران ممکن است حتی در زمان بیداری دچار کاهش تهویه باشند، اگرچه می‌تواند به طور ارادی نفس‌های طبیعی بکشند. آپنه مکرر در زمان خواب، شایع است.
در بیماران دچار بیماری انسدادی ریه، افزایش کار تنفسی معمولاً برقراری تهویه کافی جهت حفظ مقادیر طبیعی Paco2 را دشوار می‌سازد. با کاهش ظرفیت تهویه‌ای، کاهش تهویه موجب افزایش Paco2 می‌شود و کلیه‌ها با احتباس بی‌کربنات، pH خون شریانی را در حد طبیعی نگه می‌دارند. در این بیماران محرک تهویه‌ای به نظر طبیعی می‌رسد ولی آنها فاقد توانایی افزایش دادن تهویه دقیقه‌ای برای برآورده کردن نیاز افزایش یافته متابولیک می‌باشند. این مشخصه، در بیماران خاص مبتلا به برونشیت مزمن مشاهده می‌شود و به آنها به طور کلاسیک، ساردین آبی (blue bloater) اطلاق می‌شود.
ضایعات بخش تحتانی ساقهٔ مغز و قسمت فوقانی پل مغزی، ممکن است موجب افزایش تهویه مرکزی شوند. با این حال، این بیماری به ندرت در غیاب دیگر نقائص فیزیولوژیک یا شیمیایی اتفاق می‌افتد. سیروز کبدی و اضطراب بیش از حد نیز، از علل افزایش تهویه مرکزی هستند. حاملگی نیز می‌تواند افزایش تهویه ایجاد کند و تصور می‌شود این کار از طریق افزایش سطح پروژسترون و هورمون‌های دیگر (که اعمال سیستم مرکزی را افزایش می‌دهند)، صورت می‌پذیرد. تنفس آپنوستیک (apneustic breathing)، شامل وقفه‌های مداوم تنفسی می‌شود که به دلیل آسیب به بخش میانی پل مغز (اغلب بر اثر انفارکتوس شریان بازیلار) ایجاد می‌شوند. تنفسی بیوت یا تنفس آتاکسیک (ataxic breathing)، یک الگوی درهم و برهم و تصادفی تنفس است که مشخصه آن تنفس‌های سطحی است و بر اثر از هم گسیختگی مرکز مولد ریتم تنفسی در بصل‌النخاع ایجاد می‌شود.
مشخصه تنفس شین- استوک (Cheyne-Stokes)، چرخه منظمی از افزایش و کاهش حجم‌های جاری است که در فواصل آنها آپنه یا هیپوپنه رخ می‌دهد. بیماران معمولاً دچار بیماری فراگیر دستگاه عصبی مرکزی یا نارسایی احتقانی قلب هستند. نارسایی قلب، زمان گردش خون را طولانی می‌کند و در نتیجه موجب تأخیر بین تغییر گازهای خونی در سطح بافت‌ها و تأخیر در رسیدن این تغییرات به گیرنده‌های شیمیایی ساقه مغز می‌شود. این تأخیر، موجب به راه افتادن چرخه‌ای از افزایش تدریجی تهویه تا حد افزایش تهویه و به دنبال آن کاهش تدریجی تا حد آپنه می‌شود و سپس چرخه تکرار می‌شود. مطالعات اخیر حاکی از آن است که آپنهٔ انسدادی خواب و تنفس شین- استوک نه تنها از عواقب نارسایی احتقانی قلب می‌باشند بلکه در پیشرفت نارسایی احتقانی قلب دخیل نیز می‌باشند.
چشم اندازهای آینده
با توجه به این امر که بیش از ۵ درصدجمعیت ایالات متحده دچار اختلال تنفسی در حین خواب هستند و با درک این مطلب که این اختلالات ممکن است منجر به بیماری‌های سیستمیک نظیر پرفشاری خون و بیماری‌های قلبی-عروقی شوند علاقه به تشخیص و درمان زودرس بیماری‌های کنترل تنفس در حال افزایش است. با در نظر گرفتن بروز بالا و عواقب بالقوهٔ اختلال تنفسی در حین خواب پزشکان باید مترصد این وضعیت باشند. افزایش بروز آپنه انسدادی خواب به موازات افزایش چاقی در ایالات متحده رشد کرده است: چاقی یک مشکل سلامت عمومی است که با ابتلا به آسم و افزایش خطر مرگ و میر همراه بوده است. به احتمال زیاد استعداد ژنتیکی به آپنهٔ انسدادی خواب، عامل افزایش بروز آن در برخی خانواده‌ها می‌باشد. طب خواب یک عرصهٔ بالینی و تحقیقاتی در حال ظهور است که در دهه آینده مورد توجه چشمگیری قرار خواهد گرفت.
