افتادگی رحم – رحم به عقب برگشته و پرولاپس رحم و واژن
رحم به عقب برگشته
جابجایی رحم به طرف عقب
بطور طبیعی رحم بطرف بالا و جلو متمایل است. در ده درصد خانمها، رحم بطرف عقب خم شده است و بر روی راست روده قرار می گیرد. | این حالت را جابجایی رحم به طرف عقب می نامند و هیچ ضرری هم ندارد. اغلب هیچ علتی برای ایجاد چنین حالتی وجود ندارد با این حال ممکن است بعد از زایمان و یا بعلت وجود یک کیست تخمدان که باعث فشار به رحم و به عقب راندن آن می شود ایجاد شود.
یک رحم به عقب برگشته معمولا هیچ مشکلی ایجاد نمی کند و بر روی باروری، حاملگی و زایمان تأثیری ندارد. با این حال ممکن است در هنگام مقاربت جنسی ایجاد درد نماید و یا اینکه در بعضی از خانمها باعث بروز کمر درد شود(بخصوص در هنگام عادات ماهانه).
درمان
پزشک ممکن است در هنگام معاینه، احساس نماید که رحم به عقب برگشته است. برای مشاهده این وضعیت می توان از لاپاروسکوپی استفاده نمود. در صورتیکه یک مشکل خاص (مثل کیست تخمدان) باعث این وضعیت شده باشد می توان با درمان آن، اجازه داد که رحم به وضعیت طبیعی خود برگردد. استفاده از مسکن ها می تواند باعث تسکین درد کمر شود و درد در هنگام مقاربت جنسی را می توان با تغییر وضعیت در هنگام مقاربت برطرف نمود.
پرولاپس رحم و واژن
رحم و مهبل توسط لیگامانها و عضلات خاصی در محوطه لگن نگه داشته می شوند. اگر این لیگامانها و عضلات نگهدارنده، ضعیف و یا کشیده شوند (مثلا به علت زایمان) رحم و یا جدار مهبل ممکن است تغییر مکان بدهند. پرولاپس معمولا فقط بعد از یائسگی دیده می شود زیرا در آن هنگام هورمون استروژن کاهش می یابد و باعث ضعیف شدن لیگامانها می شود. خطر ایجاد پرولاپس در مواردی که فشار اضافی بر روی عضلات و لیگامانها وارد می آید بیشتر می شود، این موارد عبارتند از: چاقی، سرفه های مداوم و فشارهایی که در هنگام دفع مدفوع ایجاد می شود.
به دلایلی که هنوز مشخص نشده است، پرولاپس در سفیدپوستان بیشتر دیده می شود.
انواع پرولاپس واژن
در پرولاپس رحم، رحم به سمت پایین و بطرف مهبل جابجا می شود. مقدار این جابجایی رحم می توان خیلی خفیف باشد و یا اینکه آنقدر شدید باشد که رحم از مهبل بیرون بزند.
دو نوع اصلی پرولاپس مهبل عبارتند از: سیستوسل و رکتوسل.
در سیستوسل (Cystocele مثانه به سمت داخل و به جدار قدامی مهبل که ضعیف می باشد فشار وارد می کند.
در رکتوسل (Rectocele) راست روده به جدار پشتی مهبل فشار وارد می کند. هر دو نوع پرولاپس مهبل می توانند همراه و یا بدون پرولاپس رحم دیده شوند.
علایم پرولاپس واژن
علایم هرگونه پرولاپس رحم و یا مهبل عبارتند از:
احساس پر بودن در مهبل.
بیرون زدگی به طرف مهبل و یا حتی خارج أن
احساس خستگی و یا درد خفیف در قسمت کمر
اشکال در دفع ادرار یا مدفوع.
دفع مکرر ادرار.
در سیستوسل ممکن است خانمها در هنگام خندیدن و یا سرفه کردن، نشت ادرار داشته باشند. از آنجایی که در این موارد، مثانه بطور کامل از ادرار خالی نمی شود، خطر بروز عفونتهای ادراری افزایش می یابد.
درمان پرولاپس واژن
پزشک می تواند با انجام معاینه بفهمد که موقعیت رحم و جدار مهبل چگونه است. در هنگام معاینه، پزشک از بیمار میخواهد که سرفه کند و یا اینکه زور بزند، با این کار پرولاپس را می توان ارزیابی نمود. تمرینات ورزشی برای تقویت عضلات کف لگن، می تواند به درمان موارد خفیف این بیماری کمک نماید. انجام تمرینات ورزشی قبل و بعد از زایمان نیز می تواند به پیشگیری از پرولاپس کمک نماید.
اگر شما در سنین بعد از یائسگی قرار دارید و دچار یک پرولاپس خفیف هستید، ممکن است پزشک برایتان هورمون استروژن تجویز نماید، چه بصورت قرص و چه بصورت کرمهای مالیدنی که به جدار مهبل مالیده می شود. هورمون استروژن به تقویت و قوی شدن بافتهای نگهدارنده کمک می کند. گاهی اوقات از یک وسیله پلاستیکی به نام حلقه پساری (Pessary)استفاده می شود و آن را در داخل مهبل قرار می دهند تا رحم را در جای خود نگه دارد (رحم بند). از روشهای جراحی نیز می توان برای درمان پرولاپس استفاده نمود. برای مثال، اگر پرولاپس رحم شدید باشد و شما نخواهید که در آینده بچه دار شوید، پزشک به شما توصیه خواهد نمود که عمل جراحی هیسترکتومی انجام دهید و بطور کامل با عمل جراحی، رحم شما بیرون آورده شود.