نه! هیچ سرویس حتی غیررایگانی نمی‌تواند تضمین حفظ اطلاعات شما را برای تمام عمر بدهد

خواننده خوبی به نام «احسان» موضوعی را برای نوشتن و تذکر به من پیشنهاد دادند که من اینجا سعی می‌کنم موضوع را از در لایه‌های مختلف بررسی کنم.

موضوع در مورد امنیت حفظ دیتا است. یعنی اگر از موضوع مهم به چنگ دیگران افتادن دیتا بگذریم، همین که اطلاعات را بتوانیم برای خودمان هم حفظ کنیم، مسئله‌ای است بسیار خطیر.

در طول تاریخ فناوری ذخیره کردن دیتا پیشرفت بسیار زیاد کرده است، اما هنوز هم به یک فناوری صد در صد تضمین‌دهنده نرسیده‌ایم.

چیز جالب دیگر این است که از قرن‌های گذشته تا حالا، آدم‌هایی بوده‌اند که برای کم‌رنگ کردن یک تمدن، گروه یا شخص، سعی کرده‌اند با محو دیتای حاکی از شکوه تمدن یا اندیشه، ترور معنوی انجام بدهند.

کتابخانه اسکندریه مصر، زمانی بزرگ‌ترین منبع اطلاعاتی جهان باستان بود، اما در دو مرحله این گنجینه عظیم تخریب شد.

لوح‌های گلین و کاغذی حفظ دیتا هم هیچکدام امن نبودند. چه بسیار بودند فلاسفه و دانشمندان و دگراندیشان ایرانی که در طی این قرن‌ها، هر بار بعد از اتهام بدعت‌گذاری و کفر، حتی به دست خود، کل آثار کاغذی خود را نابود می‌کردند.

از تاریخ که بگذریم و به دنیای معاصر برسیم. دیسکت‌های قدیمی کامپیوتری را به یاد می‌آورید؟ زمانی آنها شیوه عهده حمل اطلاعات کم بودند و چقدر هم غیرقابل اعتماد بودند.

بعدها سی دی‌ها، DVDها، دیسک‌های blue ray، حافظه‌های فلش و هارد دیسک‌های اکسترنال، معمول و همه‌گیر شدند و  به نوبت تحولی در ذخیره اطلاعات ایجاد کردند. اما اینها هم هیچ کدام قابل تضمینی برای ذخیره ماندگار اطلاعات نبودند.

یک CD می‌تواند خش‌دار بشود و یک هارد دیسک می‌تواند به کلی غیر قابل قرائت شود.

اینترنت که آمد تا حدی خیالمان برای حفظ اطلاعات در جوار خودمان راحت شد. حالا می‌توانستیم همه چیز را بر عهده مسئولان سرویس‌ها و سرورها بیندازیم.

اما مسلم است که این هم چیز مطمئنی نبود. سرویس‌ها و سرورهای می‌توانستند مشکل فیزیکی پیدا کنند و یا هک شوند.

بدتر از آن سرویس‌های رایگانی که با گذشت زمان ناگهان خبر از اتمام کار خود را می‌دادند؛ این مدت کم نبودند. برخی از آنها به کاربر فرصت گرفتن پشتیبان در پایان عمر خود را می‌دادند. برخی‌ها هم در سکوت خبری می‌رفتند.

مثلا خود من زمانی برای صرفه‌جویی در هزینه سرور، عکس‌ها را در سرویس‌های رایگان آپلود عکس که تصور می‌کردم خیلی مطمئن هستند، آپلود می‌کردم و ناگهان متوجه شدم که آنها یکی یکی بسته می‌شوند. یا اینکه از سرویسی برای آپلود پادکست‌هایم که استفاده می‌کردم که بعد از چند سال متوجه شدم که دیگر وجود خارجی ندارد و من این وسط، متوجه نشده بودم و پشتیبانی هم برای خودم نگرفته بودم.

سرویس فارسی و قدیمی ایمیل نوآور یادتان می‌آید؟ الان کجاست؟

وبلاگ‌های پاک‌شده به دلایل مختلف از بلاگفا را چه؟

احسان می‌نویسد:

مورد دیگر بازی آنلاین کلوب فوتبال من(myfc.ir) است که این بازی هم فکر می‌کنم از ۸۷ شروع به کار کرد، مخاطبین زیادی داشت، یک سال هم در جشنواره بازی‌های رایانه‌ای به عنوان برترین بازی آنلاین انتخاب شد، اکانت رایگان و پولی داشت ولی این سرویس هم بدون هیچ اعلامی دو ماه پیش از کار افتاد، بدون هیچ اعلام قبلی و یا توضیح بعدی.

لابد می‌گویید که فضاهای ابری مدرن که دیگر این مشکلات را ندارند. مسلما آنها برای حفظ اظلاعات راهکارهای پیچیده دارند و به خاطر داشتن دیتاسنترهای غیرمتمرکز و بهترین متخصصان، احتمال از دست دادن اطلاعات شما روی آنها اندک است.

اما بیایید سناریویی را تصور کنیم. مهم‌ترین اطلاعات زندگی‌تان مثل عکس‌های دوره کودکی یا صدای مادرتان را تصور کنید که دیجیتالی کرده‌اید و نسخه فیزیکی از آنها ندارید.

آیا می‌توانید با اطمینان خاطر انها را در یک فضای ابری مدرن مثل گوگل داریو، باکس، وان درایو، آی کلاد، دراپ باکس یا آمازون ذخیره کنید و بعد از دو سه دهه مطمئن باشید که آنها سر جای خود هستند.

آیا در این مدت طولانی اصلا خود گوگل یا آمازون وجود خارجی خواهند داشت ؟!

از این همه حرف می‌خواهم به چه نتیجه‌ای برسم؟!

روند ذخیره اطلاعات باید یک روند پویا و پیوسته باشد. شما باید از ترکیبی از روش‌ها استفاده کنید. یک فیلم مهم را باید روی هارد دیسک اکسترنال، DVD و یک فضای ابری داشته باشید.

بودن نوشته‌هایتان در یک پیامرسان مسلما تضمینی برای جاودانگی ابدی آن نیست. پیامرسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی اتفاقا بدترین راه حل برای ذخیره دیتاهای متنی هستند.

چون اولا توسط موتورهای جستجو، نمایه نمی‌شوند و دوم اینکه هر آن امکان محو شدن آنها وجود دارد. صرف‌نظر کنیم از پیامرسان‌هایی که یک شبه سربرآورده‌اند و نمی‌توانند به هیچ عنوان حافظ اظلاعات شما باشند.

سعی کنید از نوشته‌هایتان در جایی نزد خود پشتیبان بگیرید  به علاوه یک وبلاگ تمام عیار یا شبه‌وبلاگ برای صیانت آنها داشته باشید. حتی شاید بهتر باشید یک وبلاگ در بلاگر و یک وبلاگ در سرویسی پولی برای خودتان دست و پا کنید تا ضریب اطمینان را بالا ببرید.

و البته همه این دغدغه‌ها برای کسانی است که خاطره‌باز هستند یا گردآورنده کوشای اطلاعات باارزش هستند. مسلم است که شماری از ما به ذخیره کردن یک مقاله محشر یا فیلم کلاسیک خوب یا تاریخ زندگی خودمان اهمیت چندانی نمی‌دهیم و همواره در آن زندگی می‌کنیم.

یک نکنه در اینجا وجود دارد: کدام دسته از اطلاعاتمان را باید ذخیره کنیم و کدام‌ها چندان برای ذخیره دائمی ارزشمند نیستند؟

متأسفانه بیشتر ما با گذشت سن متوجه می‌شویم که آن اطلاعاتی که زمانی برای ما بی‌ارزش می‌نمودند بعد از یکی دو دهه بسیار ارزشمند و نوستالژیک از آب درمی‌آیند. اینها می‌توانند از دفترهای مشق و عکس‌های ظاهرا بی‌اهمیت دوربین‌های قدیمی باشند تا صدای ضبط شده خودتان و … متاسفانه همیشه دور ریختن اطلاعات با تصور بی‌ارزش بودن یا تصور اینکه در هر زمان می‌توان دوباره به آنها دسترسی داشت و مثلا دانلودشان کرد، توأم با ریسک فراوان است. اما از آن سو، اگر قرار باشد همه چیز را ذخیره کنیم، نیاز به فناوری‌های مطمئن، ارزان و هوشمند خواهیم داشت.

اما «آن» یک برش با سطح مقطع نزدیک به صفر است، پس آن تاریخچه شخصی شکل‌دهنده هویت ما چه می‌شود؟!

راستی نظرتان در مورد M-DISCها چیست؟