منظور از بورسیت چیست و چه علایم و شیوه درمانی دارد؟

بورسیت (bursitis) به معنی التهاب «بورس» است. بورس، (bursa) به کیسه پر از مایع احاطه کننده مفصل گفته می‌شود که مفصل را مانند بالشتک، در برابر ساییده شدن مصون نگه می دارد و باعث روان شدگی فاصله میان استخوان ها، تاندون‌ها و عضلات مجاور مفاصل می‌شود

• مفصل زانو، شایع ترین محل بروز بورسیت است ولی مفصل آرنج و مفاصل دیگر، مانند مفصل استخوان ران نیز به طور شایع مبتلا می‌شوند.
• استفاده بیش از حد از مفصل، عامل مستعدکننده بورسیت است.
• عوامل برانگیزاننده بورسیت عبارتند از:

ضربه، ورزش های غیر معمول و عفونت میکروبی

• در محل سایش تاندون یا عضله با استخوان یا عضله دیگر، نقاط فشار یاساییدگی ایجاد می شود. تورم و التهاب کیسه مفصلی ممکن است در اثر بیماری هایی مانند آرتریت روماتویید و لغزش نیز ایجاد شود وبه ندرت، بورسیت، عامل میکروبی دارد. زانو زدن بیش از حد که به ویژه در زنان مستخدم دیده می‌شود می‌تواند به بورسیت زانو بیانجامد. بورسیت نساجها که در ناحیه کیسه مفصلی واقع بر روی استخوان‌های لگن ایجاد می‌شود اغلب در افراد بافنده پارچه که به طور مکرر بر روی میزهای طویل دستگاه پارچه بافی به بالا و پایین حرکت می‌کنند روی می دهد.
• معمولا بورسیت خود به خود و با استراحت بر طرف می شود ولی ممکن است بهبود بورسیت چند هفته طول بکشد.

اقدامات لازم برای تسکین فوری:

• استراحت زیاد (به ویژه بورسیت مفصل ران در اثر نشستن بر روی تیوب باد شده بهبود می یابد).
• استفاده از کمپرس سرد برای مدت ۲ تا ۸ ساعت یا در طول خواب شب.

درمان های مرسوم:

• پس از تشخیص بیماری به وسیله پزشک که با استفاده از معاینه مفصل مبتلا صورت می‌گیرد درمان آغاز می‌شود.
• درمان به وسیله تجویز داروهای ضد التهاب غیرکورتون و در مواردی که بورسیت، منشا میکروبی دارد با تجویز آنتی بیوتیک انجام می شود.

در صورت ادامه علایم بیماری یا بسیار شدید بودن آنها، پزشک، مایع کیسه مفصلی را تخلیه، و برای کاهش التهاب، در داخل کیسه مفصلی، آمپول کورتون تزریق می‌کند. چنان چه باز هم علایم بیماری برطرف نشده باشد با عمل جراحی، کیسه مبتلا را خارج می کنند. بورس (کیسه مفصلی) زیر زایده جانبی خار استخوان کتف که بالاترین نقطه شانه است یکی از سه ناحیه‌ای است که در صورت التهاب، به تزریق موضعی کورتون به خوبی جواب می دهد. یکی از مزایای تزریق موضعی کورتون، کمتر بودن عوارض جانبی، در مقایسه با مصرف خوراکی این دارو است. مفاصل زانو و شانه نیز به تزریق موضعی کورتون خوب جواب می‌دهند.

احتیاط:

قبل از مصرف اسیدهای چرب امگا-3 یا روغن ماهی همراه با داروی وارفارین با پزشک مشورت نمایید.

درمان تغذیه ای:

مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ التهاب و درد بورسیت را کاهش می‌دهد. به خصوص مصرف ایکوزاپنتاگنوییک اسید (EPA) و دوکوزاهگزائنوئیک اسید (DHA) به مدت ۲ ماه یا بیشتر موجب کاهش التهاب می‌شود. اسیدهای چرب امگا-۳ در بعضی از آجیل‌ها و دانه‌ها به ویژه گردو و دانه کتان یافت می‌شود ولی منشاء اصلی آن‌ها، ماهی های چرب مثل ماکرل، کیلکا، قزل آلا، سالمون و ساردین است. خوردن مقدار زیاد این غذاها به کاهش علایم بورسیت کمک می‌کند. می‌توان به جای این غذاها، یک تا دوبار در روز، ۱۰۰۰ میلی گرم روغن ماهی کنسانتره مصرف نمود.

هومیوپاتی:

داروی Apis mellifica مهم‌ترین داروی مورد استفاده در درمان هومیوپاتیک بورسیت است و در مواردی که از حدت کمتری برخورداراست از داروی Ruta grav استفاده می‌شود. درمان هومیوپاتی حتما باید به وسیله متخصص این رشته انجام شود.

طب سوزنی:

و به نظر می رسد موارد دردناک بورسیت خیلی خوب به طب سوزنی جواب می‌دهد ولی کار آزمایی های بالینی بسیار خوب در این باره خیلی‌کم است.

درمان با استفاده از کار بر روی بدن:

و در بعضی موارد بورسیت، نقاط برانگیزاننده فعال در ناحیه مفصل مبتلا وجود دارد. به عنوان مثال، در بورسیت زیر زایده جانبی خار استخوان کتف (زایده اکرومیون) که بالاترین ناحیه شانه است، نقاط برانگیزاننده واقع در عضلات سینه ای یا فوق خاری یا گرد بزرگ اغلب درد بیشتری از خود بورسیت ایجاد می‌کنند. استفاده از دست درمانی، مانند وارد آوردن فشار و کشش و یا طب سوزنی یا تزریق، ماده بی‌حسی می‌تواند این نقاط را غیر فعال کند و درد را تا حد قابل ملاحظه ای کاهش دهد.

برای درمان خود بوریست، با استفاده از کار بر روی بدن، باید هر نوع کوتاهی یا فشردگی موجود در عضلات متصل به مفصل را آزاد کرد. در همین زمان، از روش های تسکین دهنده ملایم درد، مانند آب درمانی (هیدروتراپی)، قراردادن کمپرس یخ و/یاکمپرس متناوب سرد وگرم برای کاهش تورم و ناراحتی نیز استفاده می‌شود. ماساژ برای تخلیه النفاوی به کاهش فشار ناشی از مایع اطراف مفصل کمک می‌کند.

• بورسیت مفصل پاشنه با قرار دادن کفی اسفنجی یا نمدی بهبود می‌یابد. کفی موجب بالاتر قرار گرفتن استخوان پاشنه و کاهش فشار کفش بر کیسه مفصلی پاشنه و محافظت از آن می‌شود. می‌توان از ارتوز محافظ جذب کننده ضربه برای پیشگیری از حرکات غیر طبیعی پاشنه استفاده کرد.
• تمرین های ورزشی فزاینده که در آنها، تلاش برای کشش عضلات کوتاه یا تحت فشار و تقویت عضلات ضعیف به تدریج افزایش داده می‌شود، بخش مهمی از توان بخشی را تشکیل می‌دهد.

بورسیت میکروبی چه علایمی دارد؟

علایم بورسیت میکروبی عبارتند از: درد فزاینده، قرمزی یا گرمی بر روی مفصل وتب و لرز شدید. در صورت وجود این علایم، فورا به پزشک مراجعه کنید.