نیستاگموس چیست و چرا ایجاد می‌شود؟ راه‌های تشخیص علت آن

چه بیماری‌های دیگری شبیه نیستاگموس هستند؟

Nystagmus – Types, Causes and Treatments

• نوسانات غیرنیستاگموس: حرکات سریع ناخواسته (مثل پرش‌های square-wave دیده شده در بیماری مخچه، حرکات Bobbing که در سکته‌های ساقه مغز مشاهده می‌شود، دیسمتری چشمی که به طور اولیه در MS دیده می‌شود، اپسوکلونوس/ میوکلونوس که در سندرم‌های پارانئوپلاستیک دیده می‌شود)
• میاستنی گراویس ممکن است نیستاگموسی ایجاد کند که ناشی از ضعف عضلات خارج چشم است.

چگونگی ایجاد و علت‌های نیستاگموس

• نیستاگموس نوسانات غیرارادی، ریتمیک و بای‌فازیک چشم‌هاست.
• با عناوین افقی، عمودی، چرخشی یا ترکیبی؛ سریع یا آهسته؛ متقارن یا غیرمتقارن؛ و پاندولی (سرعت یکسان در هر دو جهت) یا پرشی (آهسته در یک جهت سپس سریع در جهت مخالف) مشخص می‌شود.
• به طور مرسوم، نیستاگموس بر اساس جهت فاز سریع نام‌گذاری می‌شود.
• معمولاً از یک نقص در سیستم حرکت آهسته چشم (ثبوت بینایی، سیستم وستیبولر، تعقیب آرام، ورژنس، اپتوکینتیک و راه‌های یکپارچه کنندهٔ عصبی) ناشی می‌شود.
• ممکن است طبیعی یا پاتولوژیک باشد.
• ممکن است مادرزادی یا اکتسابی باشد.
• بیشتر موارد نیستاگموس ناشی از اختلالات ساقه مغز، بیماری اعصاب کرانیال (به‌خصوص عصب VIII) یا بیماری مخچه است.
• وجود نیستاگموس افقی در انتهای نگاه توأم افقی ممکن است طبیعی باشد. در غیر این‌صورت، غالباً بیشتر موارد ناشی از مسمومیت دارویی (مانند فنی‌توئین، باربیتورات‌ها، بنزودیازپین‌ها) یا بیماری داخل مدولاری ساقه مغز است.
• نیستاگموس عمودی رو به بالا در بیماری داخل ساقه مغز (مثل MS، سکته) و به ندرت در مسمومیت‌های دارویی دیده می‌شود.
• نیستاگموس عمودی روبه پایین به طور شایع در ضایعات منطقهٔ سوراخ بزرگ (مثل مالفورماسیون آرنولد- کیاری) دیده می‌شود.
• نیستاگموس چرخشی در بیماری وستیبولر محیطی یا مرکزی دیده می‌شود.

 علایم و نشانه‌های بالینی نیستاگموس

• اوسیلوپسی (حسی که فرد اطراف خود را به صورت نوسان‌دار می‌بیند) ممکن است موجود باشد.
• سرگیجه ممکن است موجود باشد.
• دوبینی ممکن است موجود باشد.
• علایم تعادل ممکن است موجود باشد.
• علایم مربوط ممکن است شامل تهوع/ استفراغ، دیزآرتری و آتاکسی باشد.

چگونه بیماری نیستاگموس را تشخیص بدهیم؟ روند و شیوه بررسی

• غربالگری ادرار/ سرم را در مورد داروها، سموم و غذاها مدنظر داشته باشید.
• MRI مغز ممکن است نشان‌دهندهٔ تومورها، بیماری‌های دمیلینه‌کننده، بیماری عروقی و مالفورماسیون‌های مادرزادی باشد.
• ثبت حرکات چشمی یا الکترونیستاگموگرافی (ENG)، پاسخ‌های برانگیخته بینایی (VEP) و الکترورتینوگرافی (ERG) را مدنظر قرار دهید.
• در کودکان با اپسوکلونوس، یک CT اسکن شکمی باید جهت رد نوروبلاستوما انجام شود.
• در بالغین، انجام بررسی از نظر بدخیمی‌ها و اندازه‌گیری آنتی-Ri آنتی‌بادی جهت رد سندرم‌های پارانئوپلاستیک لازم است.
• بررسی جهت میاستنی گراویس ممکن است اندیکاسیون پیدا کند.

راه‌های درمان نیستاگموس

• در صورت امکان اتیولوژی زمینه‌ای را درمان کنید.
• داروها / سموم مسئول را برطرف کنید (در صورت امکان).
• داروهایی که جهت درمان نیستاگموس به کار می‌روند (مثل meclizine) موفقیت‌های متغیری دارند.
• نیستاگموس مادرزادی: به وسیلهٔ عدسی‌های انکساری دید را به حداکثر برسانید. آمبلیوپی (تنبلی چشم) را درمان کنید. در صورتی که اندیکاسیون دارد، به وسیلهٔ منشور و / یا جراحی عضلات چشمی.
• نیستاگموس وستیبولر: مهارکننده‌های وستیبولر (مکلیزین، دیازپام)، تمرین‌های سازگاری وستیبولر
• باکلوفن ممکن است در نیستاگموس متناوب دوره‌ای و نیز تعدادی از نیستاگموس‌های مادرزادی مفید باشد.

پیش‌آگهی/ عوارض

• نیستاگموس مادرزادی پیش‌رونده نیست.
• نیستاگموس اکتسابی معمولاً اگر علت زمینه‌ای برطرف شود از بین خواهد رفت، اما پیش‌آگهی به اتیولوژی بستگی دارد.