پرمویی یا هیرسوتیسم چه علتهایی دارد و چطور میتوان آن را درمان کرد؟
* پرمویی (هیرسوتیسم؛ hirsutism) عبارت است از رشد بیش از حد مو با الگوی مردانه که تقریبا ۱۰% خانمها به آن مبتلا میشوند و معمولا به صورت نوعی از رشد موی طبیعی روی میدهد ولی به ندرت نشانه وجود یک اختلال زمینهای جدی است. در هیرسوتیسم، موهای انتهایی در خانمها، تحت تاثیر هورمونهای مردانه (موسوم به آندروژنها)، در قسمتهایی از بدن که رشد موهای جنس مذکر در زمان بلوغ به عنوان یکی از خصوصیات جنسی ثانویه صورت میگیرد، رشد میکند. یکی از این نواحی، صورت است که در پرمویی به نحو غیرطبیعی به شکل ریش و سبیل در خانمهای جوان دیده میشود. قفسه سینه، پایین شکم، پشت و اندامها هم ممکن است دچار پرمویی شوند.
* علت پرمویی، اغلب مشخص نیست ولی ممکن است در اثر اختلالات مرتبط با ازدیاد آندروژن، مانند سندرم تخمدان دارای کیستهای متعدد (سندرم تخمدان پلیکیستیک؛ PCOS) یا هیپرپلازی مادرزادی غده فوقکلیه (CAH) ایجاد شود.
* تظاهرات پوستی شایعی که با هیرسوتیسم دیده میشوند شامل آکنه (جوش غرور جوانی) و طاسی نوع مردانه (طاسی آندروژنتیک) هستند.
* بعد از یائسگی، درجاتی از پرمویی بسیار شایع است.
درمانهای مرسوم
* چنانچه بنا بر تشخیص پزشک علت زمینهای برای پرمویی یافت نشود میتوان موهای زاید را سفید کرد (bleaching)، یا از تراشیدن، کرمهای برطرفکننده موهای زاید، موم (واکس)، قرار دادن عسل به اضافه نوار چسبهای مخصوص کندن موها و الکترولیز (برداشتن موهای زاید به وسیله جریان الکتریکی) استفاده نمود. اپیلاسیون (epilation) در واقع عبارت است از برداشتن موها و ریشه آنها با استفاده از کندن (plucking)، برداشتن به وسیله موم (waxing)، الکترولیز (electrolysis) و لیزر درمانی (laser therapy). استفاده از موم موجب برداشته شدن موقت موهای زاید میشود ولی دردناک و ناراحتکننده است. الکترولیز، به ویژه اگر به وسیله الکترولوژیست ماهر انجام شود موها را برای مدت طولانیتری برمیدارد. لیزر درمانی رشد دوباره مو را دچار تاخیر میکند و در اکثر موارد موجب برطرف شدن دایمی موهای زاید میشود.
* دپیلاسیون (depilation) عبارت است از برداشتن موهای زاید پوست با استفاده از تراشیدن یا درمانهای شیمیایی.
* معمولا درمان با استفاده از ترکیب استروژن و پروژسترون (که به شکل قرصهای ضدحاملگی در دسترس قرار دارد)، درمان خط اول مشکلات غدد درونریز است و به وسیله پزشک متخصص این رشته برای پرمویی و آکنه، به دنبال درمانهای پوستی و آرایشی صورت میگیرد.
* برای مهار اثر گلوکوکورتیکوییدها، آندروژنهای غده فوقکلیه حساستر از کورتیزل هستند و از این رو، گلوکوکورتیکوییدها، پایه درمانی بیماران مبتلا به هیپرپلازی مادرزادی غده فوقکلیه (CAH) را تشکیل میدهند.
* سپیروتروناستات، ترکیب پروتوتیپ ضدآندروژن است و از طریق مهار رقابتی اتصال تستوسترون و دهیدروتستوسترون (DHT) به گیرنده آندروژن اثر میکند.
* آیا تراشیدن موهای زاید موجب تسریع رشد آنها میشود؟
خیر. برخلاف آنچه معمولا تصور میشود، تراشیدن مو تاثیری بر سرعت و میزان رشد مو ندارد.