داستان علمی تخیلی ستاره درخشان – نوشته ایزاک آسیموف

“آرتور ترنت” صدا را به خوبی می شنید. رگبار کلمات تند و خشم آلود بود که پشت گوشی بر سرش می بارید:

• “ترنت: تو نمی توانی فرار کنی. در عرض دو ساعت مدار حرکت تو را قفل می کنیم و اگر قصد مقاومت هم داشته باشی مطمئن باش که برای همیشه توی فضا سرگردان خواهی شد.”

ترنت لبخندی زد و جواب نداد. او اسلحه ای نداشت و در فکر جنگیدن با آنها هم نبود. زودتر از آن دو ساعت، فضا پیمای او به درون ابر فضا جهش می یافت و آنها هرگز ردی از او نمی یافتند. آن وقت نزدیک به یک کیلوگرم “کریلیوم” را تصاحب می کرد. عنصری به ارزش چند ده میلیون واحد پول هر دنیایی درکهکشان، بی آنکه هیچ پرسش از چند و چون آن به میان بیاید. با این مقدار کریلیوم می شد مدارهای مغزی هزاران “روبوت” را ساخت. “برنمایر” پیر در طرح خود فکر همه چیز را کرده بود. بیشتر از سی سال روی آن زحمت کشیده و در واقع زندگی خود را روی آن گذاشته بود. پیش از شروع سفر فضایی به او گفت:

• این فرار بزرگ است مرد جوان. برای همین هم احتیاج به تو دارم. تو می توانی سفینه را از زمین بلند کنی و توی فضا ببری. کاری که من از عهده اش برنمی آیم.
• بردن آن توی فضا خوب نیست آقای برنمایر. نصف روز بیشتر طول نمی کشد که می گیرندمان.

برنمایر ماهرانه پاسخ داد:

• نه اگر جهش بیابیم و سالهای نوری را پشت سر بگذرانیم نمی توانند به ما برسند.
• اما فقط نصف روزی طول می کشد که رد جهش را بیابند و اگر ما از زمان هم پیش بیفتیم، پلیس فضایی تمام منظومه های ستاره ای را در جریان خواهد گذاشت. اما چه باک نمی توانستند بگیرندش.

اکنون، در اعماق فضا و در لحظاتی که فضاپیماهایی که پلیس در پی اش بودند احساس تنش پیش از جهش یافتن، تمام اعضای بدنش را در خود گرفته بود. هیچ فیزیولوژیستی قادر به تشریح آن لحظات پر تنش نبود، اما هر فضانوردی به خوبی می توانست چنین لحظه هایی را احساس کند. در آن لحظه بی فضا – بی زمان که او سفینه اش “نه – ماده” و “نه – انرژی” می شدند، ترنت احساس کرد دل و روده از دهانش بالا می آیند. بعد فضاپیما در بخش دیگری از کهکشان حالت عادی جدید به خود گرفت. لبخندی بر لبان ترنت نشست. هنوز زنده بود. هیچ ستاره ای خیلی نزدیک دیده نمی شد اما هزاران ستاره در فضای اطراف و نه چندان دور به چشم می خوردند. آسمان پر از ستاره بود و از تفاوت آرایش آن با فضاهایی که می شناخت دریافت که جهش بسیار بلند بوده است. بعضی از ستاره ها از گروه طیفی یا بهتر از آن بودند. موقعیت فضایی زیبا و سرشاری در برابر کامپیوتر قرار گرفته بود تا آن را با داده های حافظه اش مطابقت دهد. برای کامپیوتر این کار نباید چندان زیاد زمان می برد. ترنت با احساس آرامش روی صندلی اش فرو رفت و به صحنه روشن پرستاره که با چرخش آرام فضاپیما، پی در پی تغییر می یافت چشم دوخت. ستاره روشنی روی صندلی نمایان شد، ستاره ای بسیار درخشان. به نظر می آمد بیشتر از دو سال نوری از فضاپیما فاصله نداشت و حس فضانوردی وی می گفت باید بسیار داغ باشد. حالا باید کامپیوتر آن ستاره پرنور و داغ را مبنا قرار می داد و به تطابق موقعیتی در گرداگرد آن می پرداخت. یک بار دیگر ترنت فکر کرد: این کار نباید چندان زیاد کار ببرد. اما چنین نشد. دقیقه ها سپری شدند. یک ساعت هم گذشت و هنوز کامپیوتر درگیر بود و حالت چشمک زن داشت. ترنت زیر لب غرغر می کرد، چرا موقعیت را نمی تواند پیدا کند؟ باید تا حالا روی صفحه می آمد. برنمایر تمام دستاوردهای یک عمر کار خود را در اختیار او قرار داده بود. نباید هیچ ستاره ای را از قلم انداخته یا در موقعیت فضایی آن اشتباه کرده باشد. بی تردید در طول زمان. ستاره هایی مرده و ستاره هایی به وجود آمده بودند و همه توی فضا در حرکت بوده اند. اما این تغییرات باید اندک می بود، بسیار اندک. در طول یک میلیون سال موقعیتهای ترسیمی برنمایر نباید چنان تغییری … اضطرابی ناگهانی ترنت را در بر گرفت. نه ! امکان نداشت. احتمال تغییرات فضایی حتی کمتر از احتما افتادن به درون یک ستاره از پس جهش بود. منتظر شد تا ستاره روشن دوباره روی صفحه ظاهر شود. اکنون با دستهایی لرزان عدسی تلسکوپ را روی آن تنظیم کرد. با حداکثر بزرگنمایی ستاره را زیر نظر گرفت و حالا، در اطراف لکه نورانی غبار سرگردانی از گازهای متلاطم مشاهده می شد. درست شبیه به آنچه که در اواسط سفر فضایی و قبل از جهش دیده بود. ستاره پر نور یک اَبَرنواختر بود ! شاید کمتر از یک ماه پیش، از قعر تیرگی سر برآورده و به ستاره ای پر نور مبدل شده بود. در مرحله پیشین، گروه طیفی ستاره آنچنان پایین بود که طبیعتا کامپیوتر آن را نادیده گرفته بود. اثری از ابرنواختر در کامپیوتر وجود نداشت زیرا برنمایر آن را به حافظه نداده بود. در واقع به هنگام گردآوری داده ها، چنین ابرنواختری وجود نداشته و یا حداقل ستاره ای پرنور نبوده است. ترنت داد زد: اهمیتی به آن نده، ازش صرف نظر کن. اما او داشت بر سر ماشین خودکار فریاد می کشید که صحنه فضایی با مرکز ابرنواختر را باید با صحنه کهکشانی تطبیق می داد. بی تردید بدون آنکه هرگز به ابرنواختر در حافظه خود دست یابد این را را ادامه می داد و ادامه می داد تا جایی که منبع انرژی اش خالی می شد و حافظه از بین می رفت. اکسیژن به مراتب زودتر از انرژی کامپیوتر تمام می شد و شمع زندگی ترنت بسیار زودتر از حافظه کامپیوتر به خاموشی می گرایید. ترنت بی پناه، با دست و پایی سست توی صندلی مچاله شد. چشم به صفحه دوخته بود و زیر درخشش تحقیرآمیز ابرنواختر به مرگی طولانی و پردرد می اندیشید.

• کاش آن چاقو را با خود برداشته بود.

پیرمرد دست او را با هیجان زیاد توی دست خود فشرد و گفت:

• نه ترنت. نه همه آنها را. پلیس فضایی فقط می تواند ده دوازده منظومه اطراف را از موضوع آگاه سازد. کهکشان بزرگ است و مهاجران طی پنجاه هزار سال گذشته هیچ گونه تماسی با یکدیگر نداشته اند. پیرمرد با اشتیاق سخن می گفت و مشغول نقاشی تابلویی بود. اکنون کهکشان ترسیمی او شبیه سطح سیاره اصلی انسان یعنی زمین در دوران پیش از تاریخ شده بود. انسانها در تمام قاره های آسمانی پخش شده بودند اما هر گروه انسانی، فقط محدوده اطراف خود را می شناخت. برنمایر گفت:
• اگر به صورت کاملا اتفاقی جهش یابیم آن وقت همه جا خواهیم بود و هیچ جا، حتی شاید پنجاه هزار سال نوری دورتر. و پلیس در جستجوی ما شانسی بیشتر از امکان یافتن ریگی از درون یک توده شهاب سنگ نخواهد داشت.

ترنت سری تکان داد و گفت:

• و حتی خودمان هم خودمان را پیدا نخواهیم کرد. هیچ راهی هر چند تیره و تار برای رسیدن به سیاره ای غیر مسکونی نخواهیم یافت.

چشمهای کنجکاور برنمایر توی کاسه چرخید و پیرمرد نگاهش را به اطراف چرخاند. کسی دوروبرشان نبود. اما با این حال صدایش را پایین آورد و پچ پچ کرد:

• من مدت سی سال از عمر خود را صرف جمع آوری اطلاعات درباره سیاره های قابل سکونت در کهکشان گشته ام. تمام اسناد و نوشته های کهن را بررسی کرده و هزاران سال نوری و دورتر از قدرت تمام فضاپیماها سفر کرده ام. و اکنون، محل و موقعیت هر سیاره قابل سکونت در کهکشان ضبط حافظه بهترین کامپیوتر جهان شده است.

ترنت به آرامی ابروهایش را بالا کشید. برنمایر ادامه داد.

• من طراح کامپیوتر هستم و بهترین کامپیوترها را در اختیار دارم. موقعیت دقیق تمام ستاره های درخشان موجود در کهکشان، تمام ستاره های از گروه طیفی F ، B ، A و O را ترسیم کرده و به حافظه کامپیوتر داده ام. وقتی جهش یافتیم کامپیوتر آسمانها را به شکل اسپکتروسکوپی نمایش می دهد و آنها را نقشه ای از کهکشان که در حافظه اش دارد مقایسه می کند. وقتی به تطابق مناسب بین آن دو دست یافت – که دیر یا زود بدان دست خواهد یافت – فضاپیماهای ما در فضای مناسب قرار می گیرد و با جهش دوم، به طور خودکار در مسیر نزدیکترین سیاره مسکونی هدایت خواهد شد.
• طرح بسیار پیچیده ای به نظر می رسد.
• رد خور ندارد. در طول تمام این سالها روی آن کار کرده ام و می دانم که ردخور ندارد. من فقط ده سال دیگر برای میلیونر بودن وقت دارم، اما تو هنوز جوان هستی، سالهای بیشتری میلیونر خواهی بود.
• اما این تنها احتمال از میان یک صد تریلیون مسیر ممکن نخواهد بود ترنت. ممکن است در جایی بسیار دورتر از ستاره های درخشان فرود بیاییم. نقطه ای که کامپیوتر هیچگونه عدم تطابقی بین برنامه خود و موقعیت آن محل نیابد. ممکن هم هست که ببینیم فقط دو یا سه سال نوری جهش یافته ایم، و پلیس فضایی هنوز در پی ماست. البته احتمال این یکی کمتر است. اگر قرار است نگرانی ای به خود راه بدهی، به احتمال حمله قلبی و مرگ در لحظه جهش فکر کن. احتمال این یکی بسیار بیشتر خواهد بود.
• و برای شما بیشتر آقای برنمایر. شما مسن ترید.

پیرمرد با بی اعتنایی گفت:

• مهم نیست کامپیوتر همه کارها را به طور خودکار پیش می برد.

ترنت به علامت تصدیق سر تکان داد و این را به خاطر سپرد. پس از آماده شدن فضاپیما، نیمه شبی برنمایر کریلیوم را همراه خود آورد. در مرکز مطالعات فرد بسیار مورد اعتمادی بود و در خارج ساختن مخفیانه آن به مشکلی برخورد نکرده بود. ترنت با یک دست کیف را از او گرفت و با دست دیگرش سریع و مطمئن کار خود را کرد.

چاقو هنوز بهترین حالت قتاله بود، کشنده مثل دی پولاریزور (depolarisor) مولکولی و بسیار بی صداتر از آن. ترنت با اثر انگشتانش بر روی چاقو، آن را کنار جسد پیرمرد رها کرد.

ترجمه یحیی نقاش صبحی