بد دهنی و دشنام‌گویی کودکان و راه‌کارهای مقابله با آن

بچه‌ها هر چیز جدیدی را که یاد می-گیرند برایشان جذاب و جالب است و سعی می‌کنند که آن را مدام تکرار کنند. کودکان اغلب از گروه همسالان خود ناسزا گفتن را یاد می‌گیرند. البته گاهی هم خواهر یا برادر بزرگتر و یا حتی خود والدین در حرف‌های خود خیلی از فحش و ناسزا استفاده می‌کنند. بعضی از کودکان برای نشان دادن تصویری خشن و پرخاشگرانه از خود، به فحش‌دادن روی می‌آورند. آنان به جای استفاده از خشونت به طور مستقیم، با ناسزا گفتن سایر کودکان را می‌ترسانند و وادار به فرمانبرداری از خود می‌کنند.

فحش دادن در خانه ممکن است برخاسته از انفجار خشم و عصبانیت باشد. ناسزا گفتن ممکن است شکلی از خشونت و بدرفتاری نسبت به خواهر یا برادر و به ندرت نسبت به والدین باشد. والدین ممکن است بعضی از ناسزاها را اهانت آمیز و زننده بدانند. در حالی که بکار بردن بعضی دیگر از ناسزاها برای آنان مسئله ساز نیست و حتی خود آنان نیز ممکن است از آن جملات استفاده کنند. شما باید واقعا تصمیم بگیرید که استفاده از چه لغات، عبارات یا جملات ناپسندی در خانه مجاز و قابل قبول است و کدام‌یک نیست. رهنمودهایی که در زیر آمده به کودکان کمک می‌کند عباراتی را یاد بگیرند که از لحاظ اجتماعی بیشتر قابل قبول هستند.

بیش از حد به بددهنی و ناسزا گفتن توجه نشان ندهید بیش از حد واکنش نشان ندهید. به کودکتان به طور خیلی جدی و با قدرت بگویید که اصلا دوست ندارید او چنین کلماتی را که مناسب شخصیت او نیست به کار ببرد. به کلمه-های بی‌ضرر بی‌اعتنایی کنید. البته به کارگیری کلمات زشت و ناسزا نباید نادیده انگاشته شود، چون بکار بردن آنها می‌تواند در خارج از منزل، برای کودک دردسر ایجاد کند. جایگزین‌های مناسب را به کودک بیاموزید: برای کودکتان توضیح دهید که وقتی کسی به او ناسزا می‌گوید، در واقع فقط یک حرف ناجور شنیده و حرف نمی‌تواند به انسان آسیبی برساند. کودکتان را طوری آماده کنید که بتواند برخورد درستی داشته باشد. در مورد فحش با کودکتان صحبت کنید. به کودکتان بگویید که فلان فحش دقیقا چه معنایی دارد و چرا نباید از آن استفاده کرد. همچنین، به او بگویید چرا آن عبارت خاص می‌تواند احساسات دیگران را جریحه دار کند. روش‌های جایگزین را به کودک بیاموزید. به کودکتان بیاموزید که چگونه به جای فحش دادن کسی، احساسش را نسبت به مخاطبش بیان کند. برای نمونه: به جای اینکه به دوستت بگویی بی-شعور، براش توضیح بده که از دستش عصبانی هستی، چون جلوی دوستات تو رو مسخره کرده. با کودک پنج یا شش ساله-تان نمایشی ترتیب دهید و در ضمن اجرای آن، به او بیاموزید که رفتار درستی داشته باشد و از فحش دادن بیزار شود. به او یا ددهید پگونه به دوستانش نشان دهد که از فحش خوشش نمی‌آید. برای مثال: اگر فحش بدی دیگه باهات بازی نمی-کنم. یا، من واقعا از دستت عصبانی هستم، اسباب بازی منو بده وگرنه به مامانم میگم. برای جلوگیری از فحش دادن کودک، از جدول رفتاری استفاده کنید. برای هر روز از هفته یک ستون در نظر بگیرید. هرگاه کودک بدون ناسزا گفتن روزی را به پایان رساند، آخر شب می‌تواند به خاطر لیاقتی که از خود نشان داده یک امتیاز بدست آورد. مطمئن شوید خودتان الگویی از فحش و ناسزا گفتن نیستید: از بدو تولد کودک، کلمه‌هایی را که به کار می‌برید، به دقت انتخاب کنید. اگر از لغات و عبارات زشت و زننده استفاده نمی-کنید، نمی-توانید از فرزند خود انتظار داشته باشید که فحش و ناسزا ندهد. از ناسزا گفتن بپرهیزید. به کودکتان برچسب (نُنُر) یا (خِنگ) یا هر واژه دیگری از این قبیل نزنید. چون با این کار نه تنها یاد کی‌گیرید که افراد دیگر را با چنین عناوینی صدا کند، بلکه با تکرار این حالت، کودک باورش می-شود ننر یا خنگ است. هنگام صحبت کردن یا حتی بد و بیراه گفتن فقط از عباراتی استفاده کنید که در فهرست لغات مجاز شما هستند. همهٔ والدین گاهی عصبانی و خشمگین می‌شوند. همهٔ ما ممکن است تصادفی چیزی را بشکنیم، با چکش روی انگشت خود بزنیم و … در این مواقع بسیاری از والدین واژه زننده‌ای از دهانشان می‌پرد. البته هنگامی که درد می-کشیم، به سختی می‌توانیم نحوهٔ صحبت کردن خد را در اختیار داشته باشیم، ولی اگر مجبورید فحش بدهید، در صورت امکان از واژه‌ای استفاده کنید که زشت و زننده نباشد. مقررات را برای کودک شرح دهید: با کودک خود دربارهٔ فحش دادن صحبت کنید و نظر خود را در مورد این مشکل بیان کنید. (اصلا دوست ندارم این لغت را به زبان بیاوری. دیگر حق نداری از این لغت استفاده کنی. (برای او توضیح دهید که می‌تواند از لغات دیگری که مجاز و قابل قبول هستند استفاده کند). اگر مجبور هستی این‌طوری صحبت کنی می‌توانی بگویی … (به کودک لغات مجاز را بگویید.)