راهی برای پاک کردن و فراموش کردن خاطرات آزاردهنده و ناگوار: ترکیب فعال‌سازی خاطره، بیهوشی عمومی و انتظار!
بارها دیده‌ام که کاربران با جستجوی یک عبارت خاص در گوگل به برخی از پست‌های پیشین «یک پزشک» می‌رسند. سؤال این کاربران این است که آیا واقعا راهی برای حذف و پاک کردن برخی خاطرات آزاردهنده و ناگوار پیدا شده یا نه.
بسیاری از دردها را می‌توان یا خوردن یک مسکن ساده زدود، اما برخی از خاطرات می‌توانند همه عمر باعث اضطراب و افسردگی و آشوب روحی و حتی اعتیاد شوند.
این خاطرات با یا بدون مقدمه به ذهن متبادر می‌شوند. یک طعم، بو، رنگ، ترانه یا خواندن یک جمله یا بازدید از یک مکان خاص، می‌تواند آنها را برانگیزاند و باعث ناراحتی شود.
حقیقت این است که تا به حال راهی مؤثر برای این کار پیدا نشده است. دشواری اساسی این است که مکانیسم حافظه انسان بسیار پیچیده است. حافظه مثل یک هارد یا تراشه حافظه نیست که شما بتوانید به آن نفوذ کنید و یک فایل خاص را حذف کنید و برای همیشه از شر آن خلاص شوید.
قطعات مهم حافظه ما به صورت سیال و پویا و در ارتباط با انبوهی از خاطرات دیگر، ذخیره می‌شوند و طبعا پیدا کردن راهی برای کمرنگ کردن یا زدودن آنها هم دشوار است.
اما مطابق پژوهشی که در مادرید انجام شده و نتایج آن در مجله Science Advances به قلم Ana Galarza Vallejo منتشر شده، شاید در آینده راه‌هایی برای این کار پیدا بشود.
در این تحقیق 50 نفر که قرار بود آندوسکوپی بشوند، انتخاب شدند. یک هفته قبل از آندوسکوپی به این افراد دو سری اسلاید ناخوشایند نشان داده شد که یکی در مورد ربودن اطفال بود و دیگری در مورد تصادف رانندگی.
یک هفته بعد و قبل از انجام آندوسکوپی، یکی از این اسلایدها دوباره به افراد نشان داده شد و سؤالاتی در مورد اسلاید از شرکت‌کنندگان پرسیده شد. سپس آنها با پروپوفول بیهوش شدند و آندوسکوپی شدند.
سپس شرکت‌کنندگان به دو دسته تقسیم شدند، از نیمی از آنها بلافاصله بعد از به هوش آمدن در مورد خاطره‌شان از اسلاید ناخوشایند پرسش شد و از نیمی دیگر این سؤالات بعد از 24 ساعت، پرسیده شد.
مشخص شد که آنهایی که بلافاصله بعد از به هوش آمدن مورد پرسش قرار گرفته بودند، هر دو سری اسلاید را به خاطر می‌آوردند، اما آنهایی که بعد از یک تاخیر 24 ساعته مورد پرسش قرار گرفته بودند، اسلایدی را که قبل از آندوسکوپی دوباره نشان داده شده بود، به یاد نمی‌آوردند.
یعنی ترکیب تکرار و یه یادآوری خاطره ناخوشایند، بیهوشی و یک بازه زمانی تاخیری احتمالا می‌تواند یک خاطره بد را از ذهن ما بزداید.
هنوز زمان زیادی تا کاربرد این روش فاصله داریم. به علاوه باید در نظر بگیریم که هر بیهوشی عمومی برای خود، خطراتی در بر دارد و باید پژوهش‌های تاییدکننده کارایی این روش آنقدر تقویت بشوند که سرانجام سود اعمال بیهوشی، بیشتر از خطرات آن بشود.
دشواری دیگر این است که واقعا مشخص نیست که در مورد خاطرات ناگواری که مسلما بیش از یک اسلایدشوی ساده در زوایای متعدد ذهنمان جا خوش کرده‌اند، این روش عملا کارا خواهد بود یا نه.
