کاربرد و مزایای استفاده از بریس، کفش و کفی طبی در ارتوپدی
رپورتاژ
کفش طبی، کفی طبی و بریس طبی از جمله لوازم پزشکی هستند که ممکن است برای کمک به درمان یا تسکین طیف وسیعی از مشکلات و دردهای اسکلتی عضلانی، توسط پزشکان معالج تجویز شوند. این ابزارهای کمک پزشکی ممکن است برای تسکین و درمان کمردرد، گردن درد، زانو درد و درد تمام نواحی دیگر بدن، درمان آسیب‌ها و جراحات بعد از انواع جراحی‌ها، کمک به کسانی که مشکل صافی کف پا دارند و بسیاری موارد دیگر به کار روند. استفاده از کفش و بریس طبی ممکن است به تنهایی و یا در کنار دیگر روش‌های درمانی برای کمک به تسریع درمان بکار برده شود که در هر صورت بهتر است تحت نظر و با تجویز پزشک استفاده شود.
کفش‌های طبی ارتوپدی
آیا باز هم دچار پا درد شده‌اید؟ شاید باورنکنید که یک کفی کفش ساده چقدر می‌تواند به شما کمک کند، ولی این واقعا ممکن است. بسته به اینکه مشکل شما چه باشد ، ممکن است به یک “ارتز” یا بریس یا کفش طبی احتیاج داشته باشید. کفش‌های طبی در واقع وسایل ارتوپد یکی هستند که به طور خاص ساخته شده و برای پشتیبانی و آسایش پاها طراحی شده‌اند. کفش‌های طبی که برای یک نفر تجویز می‌شوند به شکل خاص فقط و فقط برای یک نفر ساخته می‌شوند. این کفش‌ها دقیقا با خطوط و انحناهای پاهای فرد مطابقت داشته و بر اساس نحوه حرکت او طراحی شده‌اند. این گونه کفش‌ها تنها در صورت تجویز یک پزشک متخصص پا ( پا پزشک) ساخته می‌شوند . بدین منظور پا پزشک معاینه و ارزیابی کاملی از کف پاها، مچ پاها و ساق و ران پاهای فرد انجام می‌دهد تا کفش‌هایی بر اساس ساختار و مشکلات منحصر به فرد پاهای او ساخته شود.
- کفی کفش طبی. کفی طبی کفش که به راحتی و بدون نیاز به نسخه یا تجویز پزشک می‌توانید آنها را از فروشگاه‌های وسایل پزشکی تهیه کنید مثل یک کوسن و پشتیبان برای پاهای شما عمل می‌کنند. این کفی‌ها ممکن است از موادی ژله مانند ، پلاستیک یا فوم ساخته شده باشند. کفی‌ها داخل کفش‌ها قرار می‌گیرند اما لزوما به طور خاص و سفارشی برای افراد ساخته نشده‌اند. کارکرد این کفی‌ها ممکن است آن باشد که تکیه‌گاهی برای قوس کف پا ایجاد کنند و یا مثل یک بالشتک ضربه‌گیر برای راحتی بیشتر، اطراف پاشنه و انگشتان پا یا تمامی کف پای شما را پوشش دهند. کفی کفش اگرچه باعث می‌شود پا در کفش راحت‌تر باشد اما برای اصلاح مشکلات پاها طراحی نشده است. (برگرفته از سایت ارتوپدی فنی امید)
- آرتزها انواع مختلفی داشته و در واقع وسایل کمک پزشکی‌ای هستند که توسط پزشک تجویز شده و بیماران آنها را داخل کفش‌های خود قرار می‌دهند تا مشکلات بیومکانیکی پا از جمله مشکلات مربوط به راه رفتن ، ایستادن یا دویدن در آنها اصلاح شود. این وسایل همچنین ممکن است در رفع و تسکین پا دردهایی که ناشی از بیماری‌هایی مانند دیابت، التهاب فاسیای کف پا ، بورسیت و التهاب مفصل یا آرتریت هستند ، مفید باشند. استفاده از آرتز حتی ممکن است به جلوگیری از جراحی برای رفع مشکل صافی کف پا نیز کمک کند.
ممکن است شما هنوز نیازی به آرتزهای تجویزی نداشته باشید اما بعضی اوقات ، یک کفی کفش طبی معمولی اثر بسیار خوبی دارد. اما برای مشاوره و دریافت توصیه‌های بیشتر می‌توانید به یک پزشک متخصص پا پزشک مراجعه کنید.
انواع آرتز
آرتزهای سخت ، یا آرتز های عملکردی
به نقل از متخصصین کلینیک ارتز و پروتز ظفر این نوع آرتز از موادی مانند پلاستیک یا فیبر کربن ساخته شده‌اند و بهترین کاربرد آنها در کفش‌های پیاده روی یا کفش‌های مجلسی جلو بسته و پاشنه کوتاه است. این نوع ارتز برای تسکین درد و کشیدگی عضلات در قوس پا و نیز درد ساق پاها ، ران‌ها و قسمت‌های تحتانی کمر، که در صورت عملکرد نامناسب یا نادرست پا ممکن است برای اشخاص عارض شوند ، طراحی شده‌اند.
آرتزهای نرم یا آرتزهای انعطاف پذیر و تطابقی
این نوع آرتز از مواد فشرده نرم ساخته شده‌اند. این نوع آرتز مثل یک بالشتک نرم از وارد آمدن فشار بر مناطقی از پا که دچار زخم یا ناراحتی است در شرایطی مانند التهاب فاسیای کف پا یا زخم‌پای دیابتی جلوگیری می‌کنند. برای استفاده از آرتزهای نرم، به دلیل حجمی که دارند ، ممکن است لازم باشد از کفش‌های خاصی که پزشک آنها را تجویز می‌کند استفاده کنید.
متخصصان پا پزشکی برای درمان برخی مشکلات پا از جمله التهاب فاسیای کف پا ، بورسیت ، تاندونیت ، زخم پای دیابتی و درد پا ، مچ پا و پاشنه پا ، از آرتز استفاده می‌کنند. مطالعات و تحقیقات بالینی نشان داده است که استفاده از آرتزهایی که توسط یک پزشک تجویز شده‌اند باعث کاهش درد و بهبود عملکرد پاها می‌شود.
انواع کفی کفش
متداول‌ترین انواع کفی کفش عبارتند از:
- کفی‌های قوس کف پا: بعضی افراد قوس کف پایشان زیاد است. برخی دیگر قوس کف پایشان کم است یا کف پایشان صاف است. کفی‌های قوس کف پا معمولاً ظاهری “برآمده” دارند و برای پشتیبانی از قوس طبیعی کف پا طراحی شده‌اند.
- کفی‌های داخل کفش : این نوع کفی داخل کفش قرار می‌گیرند تا نرمی و پشتیبانی بیشتری برای کف پا ایجاد کنند. این نوع کفی‌ها اغلب از جنس مواد ژله‌ای ، فوم یا پلاستیک ساخته می‌شوند.
- کفی‌های پاشنه پا یا پاشنه‌پوش: کفی‌های پاشنه ، که گاهی اوقات به آنها پد پاشنه نیز گفته می‌شود ، مثل یک بالشتک برای ناحیه پاشنه پا عمل می‌کند. این نوع کفی به ویژه ممکن است برای بیمارانی که در اثر بالا رفتن سن دچار پا دردهای ناشی از نازک شدن لایه چربی طبیعی ناحیه پاشنه پا هستند، مفید باشد.
- پنجه‌پوش و پاشنه‌پوش: آیا کفش‌هایتان با پاشنه یا انگشتان پایتان اصطکاک دارد و آنها را آزار می‌دهد ؟ استفاده از انواع پنجه‌پوش یا پاشنه‌پوش که در اشکال و اندازه‌های مختلف موجودند و می‌توانند به عنوان لایه محافظی بین پا و کفش شما عمل کنند مفید است.
انتخاب کفی کفش غیر تجویزی مناسب
انتخاب یک کفی کفش مناسب از میان طیف گسترده کفی‌های موجود در بازار ممکن است بسیار سخت و گیج کننده باشد. در اینجا چند نکته مفید که پا پزشکان برای کمک به افراد در پیدا کردن کفی کفش مناسبی که مطابق نیازهای آنها باشد ارائه کرده‌اند بیان می‌کنیم:
- سلامتی خود را در نظر بگیرید. آیا دیابت دارید؟ یا دچار مشکلات گردش خون هستید؟ در این صورت استفاده از یک کفی کفش غیر تجویزی چندان به شما توصیه نمی‌شود. دیابت و گردش خون ضعیف خطر ابتلا به زخم و عفونت پا را افزایش می‌دهند ، بنابراین برای انتخاب کفی کفش مناسب خود بهتر است به یک متخصص پا پزشک مراجعه کنید. او به شما راه حلی ارائه خواهد کرد که برای سلامتی شما مشکلات دیگری به وجود نیاورد.
- کفش‌های خود را همراه خود ببرید. برای این که یک کفی کفش کارایی خوبی داشته باشد ، باید مناسب کفش شما باشد. بنابراین هنگام خرید کفی، کفش‌های کتانی ، کفش‌های مجلسی، چکمه‌هایی که سر کار می‌پوشید، و یا هر کفشی که قصد دارید کفی را در آن قرار دهید همراه خود ببرید. به دنبال کفی‌ای باشید که مناسب کفش‌های شما باشد.
- هدف خود را مد نظر داشته باشید. آیا قصد دارید در یک مسابقه دوی ماراتن شرکت کنید ، یا فقط می‌خواهید قوس کف پایتان در کفش‌های که هر روز سر کار می‌پوشید کمی بیشتر پوشش داد شود؟ به دنبال محصولی باشید که متناسب با سطح فعالیت و برنامه‌های مد نظر شما باشد.
- کفی‌ها را امتحان کنید. اگر ممکن است، کفی را در کفش خود قرار داده و آن را امتحان کنید. چند قدمی در اطراف راه بروید و ببینید چه احساسی دارید. یادتان باشد که احساس فشار با پوشیدن و استفاده مکرر از بین نخواهد رفت. (اگر نمی‌توانید کفی را در مغازه امتحان کنید ، از فروشگاه در مورد شرایطشان و این که ایا می‌توانید در صورت نامناسب بودن کفی آن را تعویض کنید یا پس بدهید سوال کنید.)
نحوه استفاده از کفی و آرتز
هم کفی‌های معمولی غیر تجویزی و هم ارتزهای سفارشی باید با انحناهای کفش و پای شما هماهنگ بوده و شما با آن احساس راحتی کنید. کفی بسته‌بندی شده‌ای که در هنگام امتحان آن در مغازه با پای شما سایش داشته باشد در خانه بهتر نخواهد شد. ارتزهای تجویزی سفارشی از روی قالب پای شما ساخته شده و قاعدتا باید کاملاً مناسب باشند. در غیر این صورت حتما این مشکل را به پا پزشک خود اطلاع دهید.
چه موقع باید به یک پا پزشک مراجعه کنیم؟
اگر صرفا به دنبال کفی‌ای هستید که پشتیبانی بیشتری برای پایتان ارائه دهد، در ابتدا می‌توانید یک کفی معمولی غیر تجویزی را امتحان کنید. اگر درد و ناراحتیتان جدی است ، لازم است به یک پا پزشک متخصص مراجعه کنید. پا پزشک وضعیت سلامت عمومی شما را ارزیابی کرده و وجود هر عامل محرک دیگری را بررسی می‌کند. امروزه متخصصان پا پزشکی قادرند پاها را به صورت بیومکانیکی تحت ارزیابی قرار دهند.
پا پزشک، پاها و نحوه راه رفتن شما را معاینه کرده، با دقت به مشکلات شما گوش کرده و حرکت و عملکرد پاهای شما را ارزیابی می‌کند. برخی از پا پزشکان از فناوری‌های پیشرفته برای معاینه نحوه عملکرد پاها در هنگام راه رفتن یا دویدن نیز استفاده می‌کنند.
اطلاعات جمع آوری شده در طول معاینه به پا پزشک متخصص کمک می‌کند تا تشخیص دهد که استفاده از کفی کفش ممکن است برای شما مفید باشد یا به این که به یک ارتز سفارشی نیاز دارید. در صورت نیاز به ارتز سفارشی ، پا پزشک تصاویر سه بعدی از هر یک از پاها تهیه می‌کند. بر اساس این تصاویر و نیز اندازه گیری‌هایی که توسط پا پزشک انجام شده ، برای ساخت ارتز یا آرتزهایی مخصوص یک فرد استفاده می‌شود که باعث بهبود حرکت پاهای فرد شده و منجر به راحتی و تحرک بیشتر در او می‌شوند. برای بهبود راحتی و عملکرد پاها، پا پزشک ممکن است همزمان روش‌های درمانی دیگری را نیز به بیمار پیشنهاد کند.
بریس‌های طبی
بریس‌های طبی وسایل کمک پزشکی هستند که برای رفع مشکلات اسکلتی عضلانی طراحی شده‌اند. از این وسایل برای تراز کردن درست، اصلاح موقعیت ، پشتیبانی ، تثبیت و محافظت از قسمت‌های خاصی از بدن (بخصوص عضلات ، مفاصل و استخوان‌ها) در دوره‌ای که این ساختارها در حال بهبود از آسیب یا جراحات هستند استفاده می‌شود. این وسایل کمک پزشکی اغلب برای بیمارانی که دوران بهبودی و توانبخشی خود را می‌گذرانند تجویز می‌شوند.
از بریس‌های طبی در زمینه‌های زیادی استفاده می‌شود، از جمله برای توانبخشی و نیز جلوگیری از صدمات ، مراقبت‌های بعد از عمل ، مراقبت‌های مرتبط با پوکی استخوان و بسیاری موارد دیگر. یک پزشک متخصص واجد شرایط می‌تواند تشخیص دهد چه نوع بریس طبی برای یک بیمار ایده آل بوده ، و نیز اندازه ، نوع پشتیبانی ، عملکرد و سطح پایداری یا محافظت آن را تعیین کند.
از بریس طبی به روش‌ها و برای اهداف مختلفی استفاده می‌شود. گاهی ممکن است استفاده از بریس را برای جلوگیری از حرکت اندام‌ها ، قسمت‌های خاصی از بدن و یا مفاصل، برای یک دوره زمانی مشخص تجویز کنند. این امر در تسهیل بهبود مناسب و باقی ماندن اندام آسیب‌دیده در موقعیت درست، در دوران نقاهت و التیام بسیار مهم است. استفاده از بریس اغلب برای محدود کردن و کمک به حرکات عمومی، برداشتن فشار وزن از روی مفاصل و عضلات آسیب دیده و یا در حال التیام، و اصلاح شکل و عملکرد برای کاهش درد و تسهیل بهبود تحرک توصیه می‌شود. بیمارانی که دچار شکستگی
یا مو برداشتن استخوان شده باشند نیز می‌توانند از بریس‌های طبی برای کمک به توانبخشی اسکلتی عضلانی خود استفاده کنند. (برگرفته از سایت دکتر سعادتی متخصص فیزیوتراپی)
انواع بریس‌های طبی
به طور کلی بریس‌های طبی یا ارتوپدی بسته به محل کاربردشان به دو دسته تقسیم می‌شوند: بریس‌های اندام فوقانی وبریس‌های اندام لتحتانی. بریس‌های موجود برای اندام فوقانی ممکن است برای شانه‌ها ، استخوان‌های ترقوه ، بازوها ، آرنج‌ها ، مچ دست‌ها ، دست‌ها و انگشتان استفاده شوند. بریس‌های اندام تحتانی را می‌توان برای پاها، مچ پا، زانوها و پاها به کار برد. برای اصلاح وضعیت ستون فقرات در بیماران مبتلا به اسکولیوز، نیز ممکن است از بریس‌هایی که به طور خاص برای هر بیمار تجویز ، طراحی و ساخته می‌شوند استفاده کرد (طرح‌های رایج برای این نوع بریس با عناوین بریس بوستون ، بریس میلواکی و بریس چارلستون شناخته می‌شوند).
چه کسانی باید از بریس استفاده کنند و چه نتایجی می‌توان از استفاده از بریس می‌توان انتظار داشت
به طور کلی معمولا پزشکان عمومی یا پزشکان خانواده بیماران را یک به متخصص آرتز ارجاع می‌دهند. استفاده از بریس طبی برای بیمارانی که دچار آسیب دیدگی‌هایی از قبیل رگ به رگ شدن، کشیدگی عضلات، در رفتگی مفاصل، مو برداشتن و شکستگی استخوان شده باشند ممکن است مفید باشد.
طراحی بریس‌های طبی تا حدود زیادی به عملکردی که قرار است برای بیمار ارائه دهند بستگی دارد. بریس‌های مچ پا معمولاً برای بی حرکت کردن مفاصل این ناحیه تجویز می‌شوند و در عین حال ، باعث انتقال فشار و گرما به استخوان‌های این ناحیه در داخل بدن نیز می‌شوند. این مساله معمولاً بین بیماران ورزشکار، از جمله کسانی که بسکتبال، راگبی و فوتبال بازی می‌کنند شایع است. در تجویز بریس‌های طبی حتما باید عملکرد آنها را لحاظ کرد زیرا فرم و ماده مورد استفاده در ساخت آنها بر همین اساس انتخاب می‌شود.
بریس‌هایی که برای بی حرکت کردن و فشرده‌سازی عضلات و مفاصل طراحی شده‌اند، اغلب از جنس نایلون و نئوپرن ساخته شده و توسط بندهای چسبی ولکرو می‌توان آنها را محکم کرد. در موارد جدی‌تر ، متخصصین سازنده ارتز و بریس ممکن است از صفحات فلزی برای این که مفاصل را بهتر در موقعیت درستشان نگه دارند استفاده کنند.
بریس‌های مچ دست نیز یکی از اشکال متداول بریس‌های طبی هستند. این نوع بریس نیز مثل بریس‌های مچ پا ، به منظور بی حرکت کردن مفاصل این ناحیه طراحی شده‌اند و در حین بهبودی، به این ناحیه گرما و فشار نیز منتقل می‌کنند. استفاده از این نوع بریس اغلب برای صدمات غیر ترومایی به مچ دست و یا به عنوان نوعی پشتیبان در طول دوره بهبودی توصیه می‌شود. استفاده از این نوع بریس برای بیمارانی که دچار رگ به رگ شدن و التهاب در ناحیه مچ دست شده‌اند نیز ایده آل است. ورزشکارانی که غالباً فشار زیادی به مچ دست خود وارد می‌کنند، مانند وزنه‌برداران و بدنسازان نیز می‌توانند از بریس مچ دست استفاده کنند.
از طرف دیگر بریس‌های کمر یا ستون فقرات برای اصلاح وضعیت بدن و کاهش علائم بیماری‌هایی مانند اسکولیوز طراحی شده‌اند. استفاده از این بریس‌ها پس از انجام اعمال جراحی ستون فقرات و ساختارهای مجاور و بافت‌های نرم این ناحیه، نیز ممکن است در مراقبت‌های بعد از عمل سودمند باشد.
رویه معمول در تجویز بریس برای یک بیمار به چه صورت است؟
رویه معمول برای تجویز همه بریس‌های طبی به این ترتیب آغاز می‌شود که ابتدا یک پزشک عمومی بیمار را به متخصص ساخت آرتز و بریس ارجاع می‌دهد تا بر اساس آنچه در برنامه درمانی بیمار لازم است ، بریسی مناسب برای او تجویز یا ساخته شود. پزشک متخصص ارتز و نیز پزشک عمومی استفاده از بریس را برای مدت زمان مشخصی به بیمار توصیه می‌کنند.
عوارض و خطرات احتمالی
رعایت نکردن دستورالعمل پزشک یا استفاده از بریس طبی بدون تجویز پزشک، ممکن است منجر به صدمات بیشتر و یا خطراتی برای بیمار شود.
سلام پای راست من فلج اطفال هست هم کوتاهی داره هم ضعف عضلانی پیاده روی برام سخته..آیا بریس میتونه کمکم کنه تو پیاده روی