روماتیسم قلبی چیست و چه علائم و نشانههایی دارد؟ شیوه تشخیص و درمان آن

چه بیماریهای دیگری ممکن است علائم و ویژگیهای شبیه روماتیسم قلبی داشته باشند؟ Rheumatic fever (acute rheumatic fever)
- آرتریت روماتوئید جوانان
- اندوکاردیت عفوفی
- بیماریهای بافت همبند
- بیماری لایم
علت بروز روماتیسم قلبی
- تب روماتیسمی عارضه غیرعفونی فارنژیتهای استرپتوکوک بتاهمولیتیک گروه A است که یا درمان نشدهاند و یا درمان کامل نبوده است؛ این عارضه بر اثر پاسخ غیرطبیعی سیستم ایمنی به دستهای از باکتریهای استرپتوکوک گروه A ایجاد میشود.
- میتواند باعث کاردیت یا التهاب دریچه شده که گاهی منجر به عوارض مزمن میشود.
- دریچههای دولتی و آئورت عمدتاً تحت تأثیر قرار میگیرند.
- نارسایی دریچههای دولتی و آئورت در شروع بیماری دیده میشود.
- این دریچهها بعد از چند سال دچار تنگی میشوند معمولاً در صورتی این اتفاق میافتد که حملات راجعه تب روماتیسمی حاد پیش بیاید.
اپیدمیولوژی:
- هنوز در کشورهای در حال توسعه علت شایع بیماریهای قلبی اکتسابی حاد و مزمن محسوب میشود.
- در ایالات متحده ناشایع است.
- اغلب کودکان 5 تا 15 سال شایع است.
- بروز بیماری در ایالات متحده به علت تغذیه بهتر، بهداشت مناسبتر و بهبود شرایط زندگی کاهش یافته است. کشف و گسترش استفاده از پنیسیلین نیز باعث کاهش شیوع آن شده است.
علائم و نشانههای روماتیسم قلبی
- 5-1 هفته بعد از فارنژیت علایم خود را نشان میدهند.
- آرتریت (85-60%): قرمزی و تورم مفاصل بزرگ (زانو، مچ دست و پا)
- کاردیت (50-40%): تاکیکاردی، سوفل قابل توجه قلبی (مربوط به نارسایی میترال یا آئورت)، پریکاردیت، بزرگی یا نارسایی قلب.
- اریتمامارژیناتوم (10%): راشهای قرمز
- ندولهای زیرجلدی (10-2%): ندولهای سفت بدون درد زیر پوست روی مفاصل
- کره سیدنهایم (15%): حرکات خود به خود و بیهدف
تشخیص روماتیسم قلبی
- تشخیص براساس تظاهرات بالینی و تستهای آزمایشگاهی به صورت کرایتریای جونز گذاشته می-شود.
- برای تشخیص باید دو معیار ماژور یا یک معیار ماژور و دو معیار مینور به علاوه نشانهای از عفونت قبلی استرپتوکوکی وجود داشته باشد.
- معیارهای ماژور: کاردیت، پلی ارتریت مهاجر، اریتما مارژیناتوم، کره، ندولهای زیر جلدی
- معیارهای مینور: تب، ارترالژی، ESR یا CRP بالا، بلوک قلبی درجه اول.
درمان روماتیسم قلبی
- درمان فارنژیت استرپتوکوکی گروه A تجویز ده روز آنتیبیوتیک خوراکی (پنیسیلین 7) یا یک دوز عضلانی پنیسیلین بنزاتین است.
- درمان تظاهرات بالینی بیمار به ترتیب زیر است:
- سالیسیلات التهاب مفاصل و کاردیت را تخفیف میدهد.
- در مورد کاردیتهای شدید ممکن است از کورتیکواستروئیدها استفاده کنند.
- پیشگیری با آنتیبیوتیک (حداقل در سنین نوجوانی) برای جلوگیری از حملات تب روماتیسمی مهم است به منظور اجتناب از آسیبهای دریچهای عود کننده که باعث آسیب دریچهای مزمن میشود.
پیشآگهی و سیربالینی:
- آرتریت معمولاً ظرف چند هفته بهبود پیدا میکند.
- حرکات کره چند هفته تا جند ماه به طور معمول برطرف میشود.
- کاردیت و التهاب دریچهها هنگام تشخیص ممکن است خفیف تا شدید باشد (نارسایی احتقانی قلبی هم متحمل است).
- پیشآگهی دراز مدت بستگی به شدت اختلال دریچههای درگیر دارد.
- بیماران مبتلا به گرفتاری دریچه قلبی باید به طور منظم علایمشان از نظر پیشرفت بیماری بررسی شوند.