انواع آسیب های ورزشی و روش‌های درمان آن‌ها
رپورتاژ
آسیب های ورزشی بیشتر متوجه کودکان و نوجوانان می‌شود که به منظور جلوگیری از عوارض آن‌ها باید از روش‌های درمانی مناسب که در این مقاله به آن‌ها اشاره شده، استفاده کرد.
ورزش یک نیاز ضروری برای سلامتی بدن است ولی باید این نکته را در نظر داشت که گاهی ممکن است در اثر ورزش کردن نادرست یا بیش از حد دچار آسیب های ورزشی شوید. آسیب های ورزشی صدمات و جراحاتی هستند که در اثر ورزش کردن زیاد، فشار مستقیم و سخت روی عضلات، گرم نکردن، انجام حرکات نادرست و … برای افراد رخ می‌دهند. نوجوانان و کودکان بیشتر از سایر افراد در معرض آسیب‌دیدگی هستند چرا که فعالیت زیادی دارند و استخوان بدنشان استحکام بالایی ندارد. در ورزش‌های گروهی مثل بسکتبال، فوتبال و … نسبت به دیگر ورزش‌ها احتمال آسیب های ورزشی زیاد است. در ادامه قصد داریم شایع‌ترین آسیب های ورزشی و راهکارهای درمان آن‌ها را مورد بررسی قرار دهیم.
آسیب های ورزشی به چند دسته تقسیم می‌شوند؟
آسیب های ورزشی به دو دسته حاد و مزمن تقسیم می‌شوند. آسیب‌های حاد به طور ناگهانی در هنگام ورزش کردن یا تمرین رخ می‌دهند؛ مثلا رگ به رگ شدن، پیچیدگی، کشیدگی، شکستگی و … جز آسیب‌های حاد هستند. از علائم این نوع صدمات ضعف شدید اندام‌ها، درد ناگهانی در محل آسیب و عدم توانایی در حرکت دادن عضلات است.
آسیب مزمن پس از ورزش کردن و بعد از مدتی نمایان می‌شود که شایع‌ترین علائم آسیب‌های مزمن درد در هنگام ورزش کردن، ورم کردن و دردهای مبهم است.
انواع آسیب های ورزشی
1.پیچ خوردن و رگ به رگ شدن
منظور از پیچ‌خوردگی کشیده شدن یا پاره شدن بیش‌ازحد رباط‌های بدن است. رباط به بافتی گفته می‌شود که وظیفه دارد دو استخوان را در مفصل به هم متصل کند. این آسیب‌دیدگی بیشتر در اثر پریدن و دویدن رخ می‌دهد. شایع‌ترین علائم این نوع آسیب‌دیدگی تورم، درد و کبودی در محل آسیب‌دیده است.
درمان پیچ خوردن و رگ به رگ شدن
این نوع آسیب ورزشی را می‌توان با استراحت، گذاشتن کمپرس یخ، دارو و … درمان کرد. سعی کنید محل آسیب‌دیده را کم‌کم تکان دهید تا زودتر بهبود پیدا کند.
2. پارگی تاندون آشیل
تاندون آشیل تاندونی نازک است که در قسمت پشت مچ پا قرار گرفته است. در طول ورزش این تاندون ممکن است شکسته یا دچار پارگی شود. با بروز این آسیب دچار درد شدید در ناحیه آسیب‌دیده و مشکل در راه رفتن می‌شوید.
درمان پارگی تاندون آشیل
بهترین روش درمان این نوع آسیب استراحت، استفاده از یخ، بالا نگه داشتن پا و داروهای ضد تورم هستند. بهتر است تا برطرف شدن این مشکل ورزش را شروع نکنید چون باعث بروز آسیب‌های شدیدتر خواهد شد.
3. آسیب‌دیدگی فلکسورهای لگن
فلکسورها عضلاتی هستند که در جلوی ران قرار گرفته‌اند و وظیفه این عضله ایجاد حرکت در بدن است تا بتوان زانو را به سمت بالا و همچنین پا را به اطراف چرخاند. این نوع آسیب به دلیل دویدن‌های سریع و یا چرخش‌های ناگهانی اتفاق می‌افتد. از علائم آن درد هنگام بالا بردن پاها و بالا رفتن از پله‌ها و درد هنگام دویدن است.
درمان آسیب‌دیدگی فلکسورهای لگن
این نوع آسیب‌دیدگی را می‌توان با استراحت و قرار دادن کمپرس یخ بر روی محل آسیب‌دیده درمان کرد. سپس بعد از چند روز استراحت پا را حرکت داده و حرکت‌هایی سبک انجام دهید تا بدن برای انجام دادن ورزش آماده باشد. اگر درد ادامه‌دار باشد بهتر است که به متخصص ارتوپدی مراجعه کنید تا سریع‌تر بهبود پیدا کنید.
4. پارگی رباط زانو
رباط‌های زانو یکی از مهم‌ترین رباط‌های حفظ‌کننده زانو به شمار می‌روند که در زانو قرار گرفته‌اند. آسیب‌دیدگی در رباط زانو باعث می‌شود تا فرد ضعیف شود و علائم آن درد شدید و سوزش، عدم تعادل در هنگام راه رفتن و تورم است.
درمان پارگی رباط زانو
این نوع آسیب‌دیدگی با استراحت و کمپرس یخ بهبود پیدا می‌کند ولی اگر رباط به طور کامل پاره شود نیاز به جراحی رباط صلیبی زانو و فیزیوتراپی دارد که تشخیص آن توسط متخصص جراحی زانو انجام می‌شود. در این صورت باید چند ماه استراحت داشته باشید تا بهبودی کامل حاصل شود.
5. آسیب‌دیدگی سندرم پاتلوفمورال
یکی از شایع‌ترین آسیب‌های زانو است که سقوط کردن، لغزیدن و… روی زانو اتفاق می‌افتد.
درمان آسیب‌دیدگی سندرم پاتلوفمورال
این نوع آسیب های ورزشی را می‌توان با استراحت و کمپرس یخ تسکین داد ولی اگر درد ناشی از آن بیشتر ادامه پیدا کند و همچنان درد و تورم داشته باشید حتما به فیزیوتراپ مراجعه کنید تا بهبودی کامل را به دست آورید.
6. آسیب دیدن مغز یا ضربه مغزی
این نوع آسیب ورزشی در اثر وارد شدن ضربه به سر رخ می‌دهد از علائم ضربه مغزی می‌توان به سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ و در برخی مواقع از دست دادن هوشیاری و حافظه اشاره کرد.
درمان آسیب دیدن مغز یا ضربه مغزی
این آسیب‌دیدگی با استراحت، کاهش فعالیت، دوری از استرس و …درمان می‌شود. شما می‌توانید تا زمانی که علائم دوباره برنگشته‌اند آرام فعالیت خود را آغاز کنید.
7. کشیدگی عضلات و کشاله ران
عضلات کشاله ران دو پا را به هم متصل می‌سازند این عضلات از بالا تا پایین ران را شامل می‌شود. یکی از شایع‌ترین دلایلی که باعث بروز این نوع آسیب‌دیدگی می‌شود چرخش‌های سریع، حرکات ناگهانی و نداشتن انعطاف‌پذیری بدن است علائم این نوع آسیب حساسیت، کبودی در ناحیه کشاله ران است.
درمان کشیدگی عضلات و کشاله ران
استراحت و استفاده از کمپرس یخ به مدت ۲۰ دقیقه به صورت مداوم بهترین درمان این نوع آسیب‌دیدگی است. بعد از چند روز می‌توان از کمپرس آب گرم، حرکات کششی آرام و راه رفتن برای بهبودی استفاده کرد.
8. آسیب ساق پا
این نوع آسیب‌دیدگی بیشتر در اثر دویدن، انجام فعالیت‌های زیاد، پوشیدن کفش نامناسب، پریدن و… به وجود می‌آید. علائم این آسیب درد در ناحیه استخوان و ساق پا است.
درمان آسیب ساق پا
در این نوع آسیب‌دیدگی هم استراحت و استفاده از کمپرس یخ توصیه می‌شود. همچنین برای شروع فعالیت مجدد شما باید به تدریج این کار را انجام دهید تا از بروز آسیب‌های جدی‌تر جلوگیری شود.
9.گرفتگی عضله همسترینگ
این نوع عضله در پشت ران قرار گرفته است و به دلیل حساسیت بالا ممکن است به سرعت دچار گرفتگی و آسیب‌دیدگی شود. نداشتن انعطاف‌پذیری، حرکات کششی نادرست و ناگهانی از دلایل بروز این نوع آسیب‌دیدگی هستند. از علائم رایج این نوع آسیب می‌توان به کبودی پشت ران یا زانو اشاره کرد.
درمان گرفتگی عضله همسترینگ
استراحت و کمپرس یخ از بهترین روش‌های معمول برای درمان آن است. بعد از چند روز شما می‌توانید حرکات کششی آرام برای بهبودی انجام دهید؛ اما اگر درد عضله بیشتر از ۱ تا ۲ هفته ادامه داشت توصیه می‌شود حتما به فیزیوتراپ مراجعه نمایید.
10. آسیب‌دیدگی و جراحات زانو
جراحات زانو ناشی از کشیده شدن زیاد و یا پاره شدن در عضلات یا بافت‌های زانو است. علائم این نوع آسیب ورزشی شامل درد، تورم و گرفتگی در محل آسیب‌دیده می‌شود.
درمان آسیب‌دیدگی و جراحات زانو
در این نوع آسیب‌دیدگی نیز استفاده از کمپرس یخ و استراحت توصیه می‌شود همچنین بالا نگه داشتن پا به درد کمتر زانو کمک می‌کند. برای تشخیص این آسیب دیدگی و همچنین نیاز به جراحی زانو باید به متخصص مراجعه کنید.
11. آسیب‌دیدگی شانه یا کلاهک گرداننده
کلاهک گرداننده به گروهی از ماهیچه‌های شانه و رباط‌های آن گفته می‌شود که باعث تثبیت مفاصل شانه و حرکت هماهنگ شانه‌ها می‌شود. آسیب‌دیدگی در هر کدام از این عضله‌ها باعث می‌شود تا شانه دچار پارگی و آسیب‌دیدگی شود.
درمان آسیب‌دیدگی شانه یا کلاهک گرداننده
بهترین درمان این نوع آسیب استفاده از کمپرس یخ و استراحت است اما اگر بیش از دو هفته بهبود پیدا نکردید مراجعه به فیزیوتراپی الزامی است.
12. آسیب‌دیدگی آرنج
در این نوع آسیب های ورزشی تاندون‌های آرنج به دلیل ضربات زیاد دچار آسیب شده و باعث می‌شوند تا درد در آرنج احساس شود. این آسیب‌دیدگی بیشتر در ورزشکاران تنیس اتفاق می‌افتد.
درمان آسیب‌دیدگی آرنج
برای درمان این نوع آسیب می‌توان از داروهای ضد تورم و کمپرس یخ استفاده رد. همچنین استراحت تا هنگام بهبودی کامل توصیه می‌شود. برای جلوگیری از صدمه دیدن نیز انجام تمریناتی که باعث تقویت بازو می‌شوند و استفاده از آرنج‌بند کمک زیادی می‌کند.
13. آسیب‌دیدگی کمر
این نوع آسیب‌دیدگی بیشتر در اثر انجام ورزش‌هایی مثل دوچرخه‌سواری، گلف، تنیس و …به وجود می‌آیند. از علائم آسیب‌دیدگی کمر می‌توان به بی‌حسی و سوزش و درد زیاد اشاره کرد.
درمان آسیب‌دیدگی کمر
استراحت و همچنین دراز کشیدن روی شکم می‌تواند به کاهش درد کمک کند ولی اگر درد ناشی از آن بیشتر از دو هفته ادامه پیدا کرد باید برای درمان به فیزیوتراپی مراجعه کنید.
از دیگر آسیب های ورزشی نیز می‌توان به تورم و گرفتگی عضلات، ترک‌خوردگی، جابه‌جایی و دررفتگی استخوان، ساییدگی و خراش، شکستگی اشاره کرد که برای درمان این نوع آسیب‌ها نیز استراحت، کمپرس یخ و دارو توصیه می‌شود.
چه عواملی احتمال بروز آسیب های ورزشی را بیشتر می‌کند؟
- سن
هرچه سن افراد رو به بالا می‌رود قطعا احتمال آسیب‌دیدگی هم افزایش پیدا می‌کند همچنین طول دوره درمان تا به دست یافتن بهبودی کامل بیشتر می‌شود.
- مراقبت نکردن
برخی مواقع با مراقبت نکردن ممکن است فرد دچار آسیب‌دیدگی کوچکی شود که خود شروع‌کننده آسیب‌های جدی است. مثلا احساس تورم، دررفتگی و… به سرعت قابل‌تشخیص است؛ اما اگر آن‌ها را نادیده بگیرید و استراحت نکنید کم‌کم به آسیب‌های جدی‌تری تبدیل می‌شوند.
- اضافه وزن
گاهی اوقات وزن اضافه می‌تواند بر روی باسن زانوها و مچ پا تاثیرات مضر و مخرب بگذارد که با تمرین کردن تشدید می‌شود.
چگونه از بروز آسیب های ورزشی جلوگیری کنیم؟
- قبل از ورزش ابتدا بدن خود را گرم کنید
گرم کردن صحیح و انجام فعالیت‌های کششی قبل از ورزش کردن باعث جلوگیری از آسیب های ورزشی می‌شود. ماهیچه‌های سرد به سرعت در معرض پارگی و آسیب دیدن قرار می‌گیرند اما ماهیچه‌هایی که قبل از ورزش گرم شوند انعطاف‌پذیر شده و قابلیت خم شدن و پرش را نیز دارند.
- استفاده از تکنیک‌های مناسب برای ورزش
برای حفظ سلامتی بدن و جلوگیری از آسیب بهترین روش انجام حرکت‌ها یا تکنیک‌هایی مناسب و خنثی‌کننده در ورزش است اگر به‌موقع این حرکات را انجام دهید، دچار آسیب‌دیدگی نمی‌شوید.
- استفاده از تجهیزات مناسب
داشتن تجهیزات مناسب برای ورزش کردن بهترین راه برای پیشگیری از آسیب های ورزشی است. تجهیزات مناسب در هنگام ورزش از شما در مقابل هرگونه آسیب جدی محافظت کرده و احتمال آسیب‌دیدگی را پایین می‌آورد؛ مثلا داشتن کفش مناسب برای جلوگیری از آسیب پا و مچ پا توصیه می‌شود.
- بعد از آسیب‌دیدگی به سرعت فعالیت خود را آغاز نکنید
اگر قبلا دچار مصدومیت شده‌اید هیچ‌وقت تا زمانی که بهبودی و سلامت کامل پیدا نکرده‌اید دوباره فعالیت و تمرین خود را شروع نکنید. همچنین پس از بهبودی اول حرکات سبک‌تری را انجام داده سپس حرکات سنگین انجام دهید.