ژن تک‌همسری در مردان پیدا شد
چقدر خوب می‌شد اگر صرفا با بررسی ژن‌های یک مرد می‌توانستیم تعیین کنیم که آیا شوهر خوبی است یا نه. از وقتی کشف کردیم تغییرات ژن‌هایی که گیرنده‌های هورمون وازوپرسین را بیان می‌کنند باعث می‌شود وُل علفزار (نوعی جونده) دقیقا تک‌همسر باشد در حالی که وُل چمنزار در روابط جنسی‌اش بی‌قیدوبند، حدس و گمان‌هایی درباره نقش این هورمون در انسان هم مطرح شده است. وازوپرسین از نظر شیمیایی شباهت زیادی به هورمون «آغوش» یا اکسی‌توسین دارد.
اکنون به نظر می‌رسد تغییراتی که در بخشی از ژن رمزگذار گیرنده وازوپرسین در انسان وجود دارد می‌تواند به ما کمک کند تعیین کنیم آیا یک مرد تعهدگریز زنجیره‌ای است (مدام زن عوض می‌کند-م) یا شوهری وفادار و خانواده‌دوست است. هاس والوم (H.Walum) از انستیتو کارولینسکا در استکهلم سوئد و همکارانش اشکال گوناگون ژن رمزگذار گیرنده وازوپرسین را در 552 نفر سوئدی که همگی روابط دگرجنس‌گرا داشتند، بررسی کردند. علاوه بر این پژوهشگران کیفیت روابط آنها را مد نظر قرار دادند.
آنها دریافتند که تغییرات بخشی از این ژن به نام RS3 334 به چگونگی روابط مردان با همسران‌شان ارتباط دارد. مردان ممکن است از بخش RS3 334 دو نسخه یا یک نسخه داشته باشند یا اصلا هیچ نسخه‌ای از آن نداشته باشند و هر چه تعداد این نسخه‌ها بیشتر باشد، نمره مردان از نظر ماندگاری پیوند پایین‌تر خواهد بود. از این گذشته مردانی که از RS3 334 دو نسخه دارند نسبت به مردانی که هیچ نسخه‌ای از آن ندارند یا فقط یک نسخه دارنداحتمال بیشتری دارد که اصلا ازدواج نکنند و اگر هم ازدواج کنند، احتمال آنکه دچار بحران‌های زناشویی شوند دو برابر دیگران است.
نتایج این پژوهش در ژورنال آکادمی ملی علوم ایالات متحده منتشر شده است. با توجه به اینکه تمام افراد مورد بررسی دست‌کم پنج سال از آغاز رابطه زناشویی‌شان می‌گذشت، پژوهشگران می‌گویند داشتن چند نسخه از این ژن به طریقی به مشکلات تعهد در مردان ارتباط می‌یابد. والوم می‌گوید از آنجا که نتایج این نظرسنجی برای پژوهش دیگری جمع‌آوری شده بودند، اعضای تیم نتوانستند از مردان مورد بررسی بپرسند آیا به همسران‌شان وفادار بوده‌اند یا خیر.
معلوم نیست که داشتن دو نسخه از RS3 334 دقیقا چگونه بر بیان پروتئین گیرنده وازوپرسین و به تبع آن بر محرمانه‌ترین روابط ما تاثیر می‌گذارد. توماس اینسل (T.Insel)، مدیر انستیتو ملی بهداشت روانی در بتسدا در ایالت مریلند، می‌گوید «و با این همه هنوز جالب‌ترین پرسش همین است.» طبق نظریه موجود در بعضی از جانوران، مغز دارای دو سیستم «انگیزشی» است: یکی برای پاداش و دیگری برای ادراک اجتماعی.
در وُل‌های علفزار و مارموزت‌ها، گیرنده‌های این دو سیستم در سلول‌های مجاور قرار دارند و از این روست که در آنها فعالیت اجتماعی با پاداش روانی بسیار همراه است و در نتیجه به تک‌همسری (monogamy) می‌انجامد. برای آنکه معلوم شود آیا در انسان نیز همین مکانیسم درکار است یا خیر، چاره‌ای نیست جز آنکه با بررسی بافتی پس از مرگ نقشه‌ای تهیه شود که نشان دهد گیرنده‌های وازوپرسین کجا قرار گرفته‌اند. به این ترتیب می‌توان فهمید که آیا تغییرات ژنتیکی به تعداد نسخه‌های RS3 334 ارتباط دارد یا خیر.
پیامدهای اجتماعی این ژن از پیوند میان زن و شوهر فراتر می‌رود. اوایل امسال نشان داده شد که همین ژن بر ارسال پیام در بادامک انسان که در حس اعتماد نقش دارد، تاثیر می‌گذارد. پژوهش دیگری به این نتیجه رسید که افراد مبتلا به درخودماندگی، که مهم‌ترین ویژگی‌شان رفتار اجتماعی غیرعادی است، اغلب چند نسخه از ژن RS3 334 دارند. یکی از همکاران والوم به نام پل لیختنشتین می‌گوید کار بعدی این تیم آن است که ببیند اسپری کردن وازوپرسین در بینی چه تاثیری بر فداکاری و حسادت می‌گذارد.
New Scientist, Sep.3, 2008
