بیماری ریفلاکس معده یا GERD چیست؟ علائم و روش تشخیص و درمان آن کدامند؟

بررسی اجمالی

بیماری ریفلاکس معده (GERD) زمانی اتفاق می‌افتد که اسید معده به طور مکرر به درون لوله اتصال دهان و معده (مری) برمی گردد. این شستشوی معکوس (ریفلاکس اسید) می‌تواند مخاط مری شما را تحریک کند.

بسیاری از افراد هر از گاهی ریفلاکس اسید را تجربه می‌کنند. ریفلاکس اسید ریفلاکس اسید خفیف است که حداقل دو بار در هفته اتفاق می‌افتد، یا ریفلاکس اسید متوسط ​​یا شدید است که حداقل یک بار در هفته اتفاق می‌افتد.

اکثر افراد می‌توانند ناراحتی GERD را با تغییر سبک زندگی و دارو‌های بدون نسخه کنترل کنند. اما برخی از افراد مبتلا به ریفلاکس ریفلاکس ممکن است به دارو‌های قوی یا جراحی برای کاهش علائم نیاز داشته باشند.

علائم

علائم و نشانه‌های رایج GERD شامل موارد زیر است:

• احساس سوزش در سینه (سوزش سر دل)، معمولاً بعد از غذا خوردن، که ممکن است در شب بدتر شود
• درد قفسه سینه
• مشکل در بلعیدن
• تجدید غذا یا مایع‌ترش
• احساس توده در گلو

اگر ریفلاکس اسید در شب داشته باشید، ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنید:

• سرفه مزمن
• لارنژیت
• آسم جدید یا بدتر
• خواب مختل

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم

در صورت داشتن درد در قفسه سینه، به ویژه اگر دچار تنگی نفس یا درد در ناحیه فک یا بازو هستید، سریعاً به دنبال مراقبت پزشکی باشید. این‌ها ممکن است علائم و نشانه‌های حمله قلبی باشد.

اگر:

• علائم GERD شدید یا مکرر را تجربه کنید
• بیش از دو بار در هفته از دارو‌های بدون نسخه برای سوزش معده استفاده کنید

علل

GERD در اثر ریفلاکس مکرر اسید ایجاد می‌شود.

هنگام بلعیدن، یک نوار عضلانی دایره‌ای در اطراف مری (اسفنکتر مری تحتانی) شل می‌شود و اجازه می‌دهد مواد غذایی و مایعات به معده شما سرازیر شوند. سپس اسفنکتر دوباره بسته می‌شود.

اگر اسفنکتر به طور غیر طبیعی شل شود یا ضعیف شود، اسید معده می‌تواند به داخل مری شما برگردد. این شستشوی مداوم اسید، مخاط مری شما را تحریک می‌کند و اغلب باعث ملتهب شدن آن می‌شود.

عوامل خطر

شرایطی که می‌تواند خطر ابتلا به GERD را افزایش دهد شامل موارد زیر است:

• چاقی
• برجستگی بالای معده به داخل دیافراگم (فتق هیاتال)
• بارداری
• اختلالات بافت همبند، مانند اسکلرودرمی
• تأخیر در تخلیه معده

عواملی که می‌توانند ریفلاکس اسید را تشدید کنند عبارتند از:

• سیگار کشیدن
• خوردن وعده‌های غذایی زیاد یا اواخر شب غذا خوردن
• خوردن غذا‌های خاص (محرک‌ها) مانند غذا‌های چرب یا سرخ شده
• نوشیدن نوشیدنی‌های خاص مانند الکل یا قهوه
• مصرف برخی از دارو‌ها مانند آسپرین

عوارض

با گذشت زمان، التهاب مزمن در مری می‌تواند باعث شود:

• باریک شدن مری (تنگی مری). آسیب مری تحتانی از اسید معده باعث تشکیل بافت اسکار می‌شود. بافت اسکار مسیر غذا را باریک می‌کند و منجر به مشکلات بلع می‌شود.
• زخم باز در مری (زخم مری). اسید معده می‌تواند بافت مری را از بین ببرد و باعث ایجاد زخم باز شود. زخم مری می‌تواند خونریزی کند، درد ایجاد کند و بلع را دشوار کند.
• تغییرات پیش سرطانی مری (مری بارت). آسیب ناشی از اسید می‌تواند باعث ایجاد تغییراتی در بافت پوشاننده مری تحتانی شود. این تغییرات با افزایش خطر سرطان مری همراه است.

تشخیص

پزشک شما ممکن است بتواند GERD را بر اساس معاینه فیزیکی و سابقه علائم و نشانه‌های شما تشخیص دهد.

برای تأیید تشخیص GERD یا بررسی عوارض، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

• آندوسکوپی فوقانی. پزشک شما یک لوله باریک و انعطاف‌پذیر مجهز به نور و دوربین (آندوسکوپ) را به پایین گلو وارد می‌کند تا داخل مری و معده شما را بررسی کند. نتایج آزمایش اغلب در صورت وجود ریفلاکس می‌تواند طبیعی باشد، اما آندوسکوپی ممکن است التهاب مری (مری) یا سایر عوارض را تشخیص دهد. همچنین می‌توان از آندوسکوپی برای جمع‌آوری نمونه‌ای از بافت (نمونه‌برداری) استفاده کرد تا از نظر عوارضی مانند مری بارت آزمایش شود.

• آزمایش پروب اسید آمابولار (pH). یک مانیتور در مری شما قرار داده می‌شود تا تشخیص دهد که چه زمانی و برای چه مدت اسید معده در آن دوباره قارچ می‌شود. مانیتور به یک کامپیوتر کوچک متصل می‌شود که دور کمر خود می‌بندید یا با‌بند روی شانه خود می‌بندید. مانیتور ممکن است یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر (کاتتر) باشد که از طریق بینی به مری شما پیچیده شده است، یا یک گیره است که در طی آندوسکوپی در مری شما قرار می‌گیرد و پس از حدود دو روز به مدفوع شما منتقل می‌شود.
• مانومتری مری. این آزمایش انقباضات عضلانی ریتمیک در مری هنگام بلع را اندازه‌گیری می‌کند. مانومتری مری همچنین هماهنگی و نیروی وارد شده توسط عضلات مری شما را اندازه‌گیری می‌کند.
• اشعه ایکس دستگاه گوارش فوقانی شما. اشعه ایکس بعد از نوشیدن مایع گچی پوشیده شده و لایه داخلی دستگاه گوارش شما را پر می‌کند. این پوشش به پزشک شما اجازه می‌دهد تا شمایل مری، معده و روده فوقانی شما را ببیند. همچنین ممکن است از شما بخواهند قرص باریم را ببلعد که می‌تواند به تشخیص باریک شدن مری کمک کند که ممکن است در بلع تداخل ایجاد کند.

درمان

پزشک شما احتمالاً توصیه می‌کند که ابتدا اصلاح سبک زندگی و دارو‌های بدون نسخه را امتحان کنید. اگر در عرض چند هفته احساس تسکین نکردید، پزشک ممکن است دارو‌های تجویز شده یا جراحی را به شما توصیه کند.

دارو‌های بدون نسخه

گزینه‌ها عبارتند از:

• آنتی اسید‌هایی که اسید معده را خنثی می‌کنند. آنتی اسید‌ها  می‌توانند تسکین سریع داشته باشند. اما آنتی اسید‌ها به تنهایی مری ملتهب آسیب دیده توسط اسید معده را درمان نمی‌کنند. استفاده بیش از حد از برخی از آنتی اسید‌ها می‌تواند عوارضی مانند اسهال یا گاهی مشکلات کلیوی ایجاد کند.
• دارو‌هایی برای کاهش تولید اسید. این دارو‌ها – که به عنوان مسدود‌کننده‌های گیرنده H-2 شناخته می‌شوند – شامل سایمتیدین، فاموتیدین  و نیازاتیدین  است. مسدود‌کننده‌های گیرنده H-2 به سرعت ضد اسید‌ها عمل نمی‌کنند، اما تسکین طولانی‌تری ایجاد می‌کنند و ممکن است تولید اسید از معده را تا 12 ساعت کاهش دهند. نسخه‌های قویتر با نسخه پزشک در دسترس هستند.
• دارو‌هایی که تولید اسید را مسدود کرده و مری را بهبود می‌بخشند. این دارو‌ها – که به عنوان بازدارنده‌های پمپ پروتون شناخته می‌شوند – مسدود‌کننده‌های اسید قویتری نسبت به انسداد گیرنده‌های H-2 هستند و برای بهبود بافت مری آسیب دیده زمان می‌گذارند. مهار‌کننده‌های پمپ پروتون بدون نسخه پزشک شامل لانزوپرازول  و امپرازول هستند.

دارو‌های تجویز شده

درمان‌های دارویی با تجویز GERD شامل:

• مسدود‌کننده‌های گیرنده‌های H-2 با تجویز نسخه. این موارد شامل فاموتیدین با قدرت تجویز (پپسید) و نیزاتیدین است. این دارو‌ها معمولاً به خوبی تحمل می‌شوند اما استفاده طولانی مدت آن‌ها ممکن است با افزایش جزئی خطر کمبود ویتامین B-12 و شکستگی استخوان همراه باشد.
• بازدارنده‌های پمپ پروتون با قدرت نسخه. این‌ها عبارتند از: esomeprazole (Nexium)، lansoprazole (Prevacid)، omeprazole (Prilosec، Zegerid)، pantoprazole (Protonix)، rabeprazole (Aciphex) و dexlansoprazole (Dexilant). اگرچه به طور کلی تحمل خوبی دارند، اما این دارو‌ها ممکن است باعث اسهال، سردرد، حالت تهوع و کمبود ویتامین B-12 شوند. استفاده مزمن ممکن است خطر شکستگی مفصل ران را افزایش دهد.
• دارو برای تقویت اسفنکتر مری تحتانی. باکلوفن ممکن است با کاهش دفعات شل شدن اسفنکتر مری تحتانی، ریفلاکس ریفلاکس را کاهش دهد. عوارض جانبی ممکن است شامل خستگی یا حالت تهوع باشد.

جراحی و سایر اقدامات

GERD معمولاً با دارو قابل کنترل است. اما اگر دارو‌ها کمکی نکردند یا می‌خواهید از مصرف طولانی مدت دارو خودداری کنید، ممکن است پزشک توصیه کند:

• نسخه‌برداری جراح قسمت بالای معده شما را به اطراف اسفنکتر مری پایین می‌پیچد، تا عضله سفت شود و از ریفلاکس جلوگیری کند. فوندوپلیکشن معمولاً با روشی با حداقل تهاجم (لاپاراسکوپی) انجام می‌شود. بسته‌بندی قسمت بالای معده می‌تواند جزئی یا کامل باشد.
• دستگاه LINX. حلقه‌ای از دانه‌های مغناطیسی کوچک به دور محل اتصال معده و مری پیچیده شده است. جاذبه مغناطیسی بین دانه‌ها به اندازه کافی قوی است که محل اتصال را در برابر اسید رفلکس بسته نگه دارد، اما به اندازه کافی ضعیف است که به غذا اجازه عبور می‌دهد. کاشت دستگاه LINX با استفاده از جراحی با حداقل تهاجم انجام می‌شود.
• عمل برش بدون برش Transoral (TIF). این روش جدید شامل سفت شدن اسفنکتر مری تحتانی با ایجاد یک بسته‌بندی جزئی در مری تحتانی با استفاده از اتصال دهنده‌های پلی پروپیلن است. TIF از طریق دهان با دستگاهی به نام آندوسکوپ انجام می‌شود و نیازی به برش جراحی نیست. از مزایای آن می‌توان به زمان بهبودی سریع و تحمل زیاد اشاره کرد.

اگر فتق بزرگ هیاتال دارید، TIF به تنهایی گزینه‌ای نیست. با این حال، ممکن است در صورت ترکیب TIF با ترمیم فتق هیاتال با لاپاراسکوپی.

شیوه زندگی و درمان‌های خانگی

تغییر شیوه زندگی ممکن است به کاهش فرکانس ریفلاکس اسید کمک کند. سعی کنید:

• وزن سالم داشته باشید. پوند اضافی به شکم شما فشار وارد می‌کند، معده شما را بالا می‌برد و باعث ریفلاکس اسید در مری می‌شود.
• سیگار نکش. سیگار کشیدن توانایی عملکرد صحیح اسفنکتر مری تحتانی را کاهش می‌دهد.
• سر تخت خود را بلند کنید. اگر هنگام خواب به طور منظم دچار سوزش معده می‌شوید، بلوک‌های چوبی یا سیمانی را زیر پای تخت خود قرار دهید تا انتهای سر آن 6 تا 9 اینچ بالا برود. اگر نمی‌توانید تختخواب خود را بلند کنید، می‌توانید یک گوه بین تشک و فنر جعبه خود قرار دهید تا بدن شما از کمر به بالا بلند شود. بالا بردن سر با بالش‌های اضافی مثر نیست.
• بعد از غذا دراز نکشید. قبل از دراز کشیدن یا خوابیدن حداقل سه ساعت بعد از غذا صبر کنید.
• غذا را به آرامی بخورید و کاملاً بجوید. بعد از هر لقمه چنگال خود را زمین بگذارید و پس از جویدن و بلعیدن آن، دوباره آن را بردارید.
• از غذا‌ها و نوشیدنی‌هایی که باعث ریفلاکس می‌شوند خودداری کنید. محرک‌های رایج شامل غذا‌های چرب یا سرخ شده، سس گوجه فرنگی، الکل، شکلات، نعناع، سیر، پیاز و کافئین است.
• از لباس‌های تنگ و چسبان خودداری کنید. لباس‌هایی که کاملاً دور کمر شما قرار دارند، به شکم و اسفنکتر مری تحت فشار وارد می‌کنند.

پزشکی جایگزین

هیچ روش درمانی جایگزینی برای درمان ریفلاکس یا آسیب معکوس مری ثابت نشده است. بعضی از روش‌های درمانی مکمل و جایگزین، در صورت همراهی با مراقبت از پزشک، ممکن است باعث تسکین شوند.

با پزشک خود درمورد اینکه چه روش‌های درمانی جایگزین ریفلاکس می‌تواند برای شما بی‌خطر باشد صحبت کنید. این گزینه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• دارو‌های گیاهی. از شیرین بیان و بابونه گاهی برای تسکین ریفلاکس استفاده می‌شود. دارو‌های گیاهی می‌توانند عوارض جانبی جدی داشته باشند و ممکن است در مصرف دارو‌ها تداخل ایجاد کنند. قبل از شروع هر داروی گیاهی از پزشک خود در مورد یک دوز بی‌خطر سوال کنید.
• روش‌های درمانی آرامش. تکنیک‌هایی برای آرام کردن استرس و اضطراب ممکن است علائم و نشانه‌های GERD را کاهش دهد. از پزشک خود در مورد تکنیک‌های آرام‌سازی، مانند شل شدن عضلانی پیشرونده یا تصاویر هدایت شده، س Askال کنید.

آماده شدن برای ویزیت

ممکن است شما به پزشکی متخصص در دستگاه گوارش (متخصص گوارش) ارجاع شوید.

آنچه شما می‌توانید انجام دهید

• از هرگونه محدودیت قبل از قرار ملاقات، مانند محدود کردن رژیم خود قبل از قرار ملاقات، آگاه باشید.
• علائم خود را بنویسید، از جمله علائمی که به نظر می‌رسد ارتباطی با دلیل تعیین وقت شما نداشته باشد.
• هر محرکی را برای علائم خود بنویسید، مانند غذا‌های خاص.
• لیستی از تمام دارو‌ها، ویتامین‌ها و مکمل‌های خود تهیه کنید.
• اطلاعات پزشکی اصلی خود را، از جمله سایر شرایط، یادداشت کنید.
• اطلاعات شخصی اصلی، از جمله تغییرات اخیر یا عوامل استرس‌زا را در زندگی خود بنویسید.
• از یکی از اقوام یا دوستان خود بخواهید که شما را همراهی کنند تا به شما کمک کند سخنان دکتر را به خاطر بسپارید.