علائم چربی کبد چه چیزهایی هستند؟ همه چیز در مورد کبد چرب، تشخیص و درمان آن
بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) یک اصطلاح گسترده برای طیف وسیعی از بیماری‌های کبدی است که بر افرادی که الکل کم یا بدون الکل مصرف می‌کنند تأثیر می‌گذارد. همانطور که از نامش مشخص است، ویژگی اصلی NAFLD چربی زیاد ذخیره شده در سلول‌های کبد است.
کبد چرب NAFLD به طور فزاینده‌ای در سراسر جهان، به ویژه در کشور‌های غربی رایج است. در ایالات متحده، این شایع‌ترین نوع بیماری مزمن کبدی است که حدود یک چهارم جمعیت را درگیر می‌کند.
برخی از افراد مبتلا به کبد چرب NAFLD می‌توانند به استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH)، نوعی تهاجمی از بیماری کبد چرب مبتلا شوند، که با التهاب کبد مشخص می‌شود و ممکن است به زخم‌های پیشرفته (سیروز) و نارسایی کبد منجر شود. این آسیب مشابه خسارت ناشی از مصرف زیاد الکل است.
علائم
کبد چرب معمولاً هیچ علامت و نشانه‌ای ایجاد نمی‌کند. در صورت انجام، آنها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- خستگی
- درد یا ناراحتی در بالای شکم سمت راست
علائم و نشانه‌های احتمالی NASH و اسکار پیشرفته (سیروز) عبارتند از:
- تورم شکم (آسیت)
- بزرگ شدن رگ‌های خونی درست در زیر سطح پوست
- طحال بزرگ شده
- نخل قرمز
- زردی پوست و چشم (زردی)
زمان مراجعه به پزشک
در صورت مشاهده علائم و نشانه‌های مداوم که باعث نگرانی شما میشوند، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید.
علل
کارشناسان دقیقاً نمی‌دانند چرا برخی از افراد در کبد چربی تجمع می‌دهند در حالی که برخی دیگر چربی را در کبد تجمع نمی‌دهند. به طور مشابه، درک محدودی در مورد علت ایجاد التهاب در کبد چرب وجود دارد که به سیروز پیش می‌رود.
NAFLD و NASH هر دو به موارد زیر مرتبط هستند:
- اضافه وزن یا چاقی
- مقاومت به انسولین، که در آن سلول‌های شما در پاسخ به هورمون انسولین قند نمی‌گیرند
- قند خون بالا (هیپرگلیسمی)، نشان دهنده پیش دیابت یا دیابت نوع 2 است
- سطوح بالای چربی‌ها، به ویژه‌تری گلیسیرید، در خون
به نظر می‌رسد که این مشکلات سلامتی باعث رسوب چربی در کبد می‌شود. برای برخی از افراد، این چربی اضافی به عنوان سم برای سلول‌های کبد عمل می‌کند و باعث التهاب کبد و NASH می‌شود که ممکن است منجر به تجمع بافت اسکار در کبد شود.
عوامل خطر
طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها و شرایط می‌تواند خطر ابتلا به کبد چرب NAFLD را افزایش دهد، از جمله:
- کلسترول بالا
- سطوح بالای‌تری گلیسیرید در خون
- سندرم متابولیک
- چاقی، به ویژه هنگامی که چربی در شکم متمرکز می‌شود
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
- آپنه خواب
- دیابت نوع 2
- کم کاری تیروئید (کم کاری تیروئید)
- غده هیپوفیز کم کار (کم کاری هیپوفیز)
NASH در این گروه‌ها بیشتر محتمل است:
- افراد مسن‌تر
- افراد مبتلا به دیابت
- افرادی که چربی بدنشان در شکم متمرکز شده است
تشخیص NAFLD از NASH بدون آزمایش بیشتر دشوار است.
عوارض
عارضه اصلی NAFLD و NASH سیروز است که در مراحل آخر زخم در کبد است. سیروز در پاسخ به آسیب کبدی مانند التهاب در NASH ایجاد می‌شود. وقتی کبد سعی می‌کند التهاب را متوقف کند، مناطقی از زخم (فیبروز) ایجاد می‌کند. با ادامه التهاب، فیبروز گسترش می‌یابد و بافت کبد را بیشتر می‌گیرد.
اگر این روند قطع نشود، سیروز می‌تواند منجر به موارد زیر شود:
- تجمع مایع در شکم (آسیت)
- تورم ورید‌های مری (واریس مری)، که می‌تواند پاره شده و خونریزی کند
- گیجی، خواب آلودگی و اختلال در گفتار (انسفالوپاتی کبدی)
- سرطان کبد
- نارسایی کبدی در مرحله نهایی، به این معنی که عملکرد کبد متوقف شده است
بین 5 تا 12 درصد از افراد مبتلا به NASH به سیروز مبتلا میشوند.
پیشگیری
برای کاهش خطر ابتلا به کبد چرب NAFLD:
- رژیم غذایی سالم را انتخاب کنید. یک رژیم غذایی گیاهی سالم انتخاب کنید که سرشار از میوه، سبزیجات، غلات کامل و چربی‌های سالم باشد.
- وزن سالم را حفظ کنید. اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، میزان کالری دریافتی روزانه خود را کاهش دهید و ورزش بیشتری انجام دهید. اگر وزن سالمی دارید، با انتخاب رژیم غذایی سالم و ورزش برای حفظ آن تلاش کنید.
- ورزش. بیشتر روز‌های هفته ورزش کنید. اگر به طور منظم ورزش نکرده‌اید ابتدا از پزشک خود تایید بگیرید
تشخیص
از آنجا که کبد چرب NAFLD در بیشتر موارد هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند، هنگامی که آزمایشات به دلایل دیگر به مشکل کبدی اشاره می‌کند، اغلب به پزشک مراجعه می‌کند. اگر کبد شما در سونوگرافی غیر معمول به نظر برسد یا اگر آزمایش آنزیم کبد غیرطبیعی داشته باشید، این اتفاق می‌افتد.
آزمایشات انجام شده برای تشخیص دقیق و تعیین شدت بیماری شامل موارد زیر است:
آزمایش خون
- شمارش کامل خون
- آنزیم کبدی و آزمایش عملکرد کبد
- آزمایشات مربوط به هپاتیت ویروسی مزمن (هپاتیت A، هپاتیت C و سایر موارد)
- آزمایش غربالگری بیماری سلیاک
- قند خون ناشتا
- هموگلوبین A1C، که نشان می‌دهد قند خون شما چقدر پایدار است
- مشخصات چربی، که چربی‌های خون مانند کلسترول و‌تری گلیسیرید را اندازه‌گیری می‌کند
روش‌های تصویربرداری
روش‌های تصویربرداری مورد استفاده برای تشخیص کبد چرب NAFLD عبارتند از:
- سونوگرافی شکم، که اغلب در صورت مشکوک بودن به بیماری کبد، آزمایش اولیه است.
- اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) شکم. این روش‌ها فاقد توانایی تشخیص NASH از NAFLD هستند، اما هنوز هم ممکن است مورد استفاده قرار گیرند.
- الاستوگرافی گذرا، شکل پیشرفته سونوگرافی که سفتی کبد را اندازه‌گیری می‌کند. سفتی کبد نشان دهنده فیبروز یا اسکار است.
- الاستوگرافی رزونانس مغناطیسی، با ترکیب تصویربرداری MRI با امواج صوتی، یک نقشه بصری (الاستوگرام) ایجاد می‌کند که سفتی بافت‌های بدن را نشان می‌دهد.
بررسی بافت کبد
اگر سایر آزمایشات بی‌نتیجه است، پزشک ممکن است روشی را برای برداشتن نمونه‌ای از بافت کبد توصیه کند (بیوپسی کبد). نمونه بافت در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می‌گیرد تا علائم التهاب و زخم را پیدا کند.
بیوپسی کبد ناراحت‌کننده است و خطرات کوچکی دارد که پزشک شما را با جزئیات با شما بررسی می‌کند. این روش با قرار دادن سوزن از طریق دیواره شکم و داخل کبد انجام می‌شود.
درمان
خط اول درمان معمولاً کاهش وزن از طریق ترکیبی از رژیم غذایی سالم و ورزش است. کاهش وزن شرایطی را که به NAFLD کمک می‌کند برطرف می‌کند. در حالت ایده آل، کاهش 10 of از وزن بدن مطلوب است، اما اگر 3 تا 5 درصد وزن اولیه خود را کاهش دهید، بهبود عوامل خطر آشکار می‌شود. جراحی کاهش وزن نیز برای افرادی که نیاز به کاهش وزن زیادی دارند یک گزینه است.
برای کسانی که به دلیل NASH سیروز دارند، پیوند کبد می‌تواند یک گزینه باشد.
درمان‌های احتمالی آینده
هیچ درمان دارویی توسط سازمان غذا و دارو برای بیماری کبد چرب غیر الکلی تأیید نشده است، اما تعدادی از دارو‌ها با نتایج امیدوارکننده در حال مطالعه هستند.
شیوه زندگی و دارو‌های خانگی
با کمک پزشک خود می‌توانید اقداماتی را برای کنترل بیماری کبد چرب غیر الکلی انجام دهید. تو می‌توانی:
- وزن کم کنید. اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، میزان کالری دریافتی روزانه خود را کاهش دهید و فعالیت بدنی خود را افزایش دهید تا وزن خود را کاهش دهید. کاهش کالری کلید کاهش وزن و مدیریت این بیماری است. اگر در گذشته سعی کرده‌اید وزن خود را کاهش دهید و موفق نشده‌اید، از پزشک خود کمک بخواهید.
- رژیم غذایی سالم را انتخاب کنید. رژیم غذایی سالمی داشته باشید که سرشار از میوه، سبزیجات و غلات کامل باشد و تمام کالری دریافتی خود را پیگیری کنید.
- ورزش کنید و فعال‌تر باشید. بیشتر روز‌های هفته حداقل 30 دقیقه ورزش را هدف قرار دهید. اگر در تلاش برای کاهش وزن هستید، ممکن است متوجه شوید که ورزش بیشتر مفید است. اما اگر قبلاً به طور منظم ورزش نمی‌کنید، ابتدا پزشک خود را خوب کنید و به آرامی شروع کنید.
- دیابت خود را کنترل کنید. برای کنترل دیابت از دستورات پزشک خود پیروی کنید. دارو‌های خود را طبق دستور مصرف کنید و قند خون خود را به دقت کنترل کنید.
- کلسترول خود را کاهش دهید. رژیم غذایی سالم، ورزش و دارو‌ها می‌توانند کلسترول و‌تری گلیسیرید شما را در سطح سالم نگه دارند.
- از کبد خود محافظت کنید. از مواردی که فشار بیشتری بر کبد شما وارد می‌کند، اجتناب کنید. به عنوان مثال، الکل مصرف نکنید. دستورالعمل‌های مربوط به همه دارو‌ها و دارو‌های بدون نسخه را دنبال کنید. قبل از استفاده از دارو‌های گیاهی با پزشک خود مشورت کنید، زیرا همه محصولات گیاهی بی‌خطر نیستند.
طب جایگزین
هیچ درمان دارویی جایگزینی برای درمان بیماری کبد چرب غیر الکلی ثابت نشده است. اما محققان در حال بررسی این هستند که آیا برخی ترکیبات طبیعی می‌تواند مفید باشد، مانند:
- ویتامین E. از لحاظ تئوری، ویتامین E و سایر ویتامین‌هایی به نام آنتی اکسیدان می‌توانند با کاهش یا خنثی‌سازی آسیب ناشی از التهاب به محافظت از کبد کمک کنند. اما تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
برخی شواهد نشان می‌دهد که مکمل‌های ویتامین E ممکن است برای افرادی که آسیب کبدی ناشی از بیماری کبد چرب غیر الکلی دارند مفید باشد. اما ویتامین E با افزایش خطر مرگ و در مردان با افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات مرتبط است.
- قهوه. در مطالعات انجام شده بر روی افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی، افرادی که دو یا چند فنجان قهوه در روز نوشیده‌اند نسبت به افرادی که قهوه کم یا بدون قهوه می‌نوشند آسیب کبدی کمتری داشته‌اند. هنوز مشخص نیست که چگونه قهوه می‌تواند بر آسیب کبد تأثیر بگذارد، اما یافته‌ها نشان می‌دهد که ممکن است حاوی ترکیبات خاصی باشد که ممکن است در مبارزه با التهاب نقش داشته باشد.
اگر قبلاً قهوه می‌نوشید، این نتایج ممکن است احساس بهتری در مورد فنجان قهوه صبحگاهی شما ایجاد کند. اما اگر هنوز قهوه نمی‌نوشید، احتمالاً دلیل خوبی برای شروع نیست. مزایای احتمالی قهوه را با پزشک خود در میان بگذارید.
آماده شدن برای ویزیت پزشکی
اگر علائم و نشانه‌هایی دارید که شما را نگران می‌کند، با پزشک خانواده یا پزشک اولیه خود وقت بگذارید. اگر پزشک مشکوک است که ممکن است مشکل کبدی داشته باشید، مانند بیماری کبد چرب غیر الکلی، ممکن است به پزشک متخصص کبد (هپاتولوژیست) ارجاع داده شوید.
از آنجا که قرار ملاقات‌ها می‌تواند مختصر باشد، بهتر است آمادگی خوبی داشته باشید. در اینجا اطلاعاتی وجود دارد که به شما کمک می‌کند تا آماده شوید و از پزشک خود چه انتظاری دارید.
آنچه شما می‌توانید انجام دهید
- از هرگونه محدودیت قبل از قرار اطلاع داشته باشید. وقتی قرار ملاقات می‌گذارید، حتماً از او بپرسید که آیا لازم است کاری را از قبل انجام دهید، مانند محدود کردن رژیم غذایی خود.
- هرگونه علائمی را که تجربه می‌کنید بنویسید، از جمله علائمی که ممکن است به دلایلی که قرار ملاقات را تعیین کرده‌اید بی‌ربط به نظر برسد.
- لیستی از تمام دارو‌ها، ویتامین‌ها یا مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید تهیه کنید.
- هرگونه پرونده پزشکی مربوطه، مانند پرونده آزمایشاتی را که انجام داده‌اید و مربوط به وضعیت فعلی شما است، تهیه کنید.
- یکی از اعضای خانواده یا دوست خود را همراه داشته باشید. گاهی اوقات ممکن است جذب تمام اطلاعات ارائه شده در طول یک ملاقات دشوار باشد. کسی که شما را همراهی می‌کند ممکن است چیزی را که فراموش کرده‌اید یا فراموش کرده‌اید به خاطر بیاورد.
- سوالاتی را که می‌خواهید از پزشک خود بپرسید بنویسید.
اگر متوجه شدید که بیماری کبد چرب غیر الکلی دارید، برخی از سوالات اساسی که باید مطرح شود عبارتند از:
- آیا چربی موجود در کبد به سلامتی من آسیب می‌رساند؟
- آیا بیماری کبد چرب من به شکل جدی‌تری پیشرفت می‌کند؟
- گزینه‌های درمان من چه هستند؟
- برای سالم نگه داشتن کبد چکار کنم؟
- من شرایط سلامتی دیگری دارم. چگونه می‌توانم آنها را به بهترین شکل با هم مدیریت کنم؟
- آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟ آیا بیمه من آن را پوشش می‌دهد؟
- آیا بروشور یا مطالب چاپی دیگری وجود دارد که بتوانم با خود ببرم؟ چه وب سایت‌هایی را توصیه می‌کنید؟
- آیا باید برای ملاقات بعدی برنامه‌ریزی کنم؟
چه انتظاری از پزشک خود داشته باشید
پزشک شما به احتمال زیاد تعدادی سوالات از شما می‌پرسد، مانند:
- آیا علائمی مانند زردی چشم یا پوست و درد یا تورم در شکم خود را تجربه کرده‌اید؟
- اگر در آن زمان آزمایشاتی انجام داده بودید، نتایج آن چه بود؟
- آیا مشروب می‌خوری؟
- چه دارو‌هایی مصرف می‌کنید، از جمله دارو‌های بدون نسخه و مکمل‌ها؟
- آیا تا به حال به شما گفته شده است که هپاتیت دارید؟
- آیا سایر افراد خانواده شما به بیماری کبد مبتلا هستند؟
