چندکارگی یک تهدید بزرگ برای سلامتی است؛ نه یک افتخار و مدال قهرمانی
مطالعات درباره مالتی‌تسکینگ چه می‌گویند؟
فرضیه‌ها و باورهای مختلف و متضادی درباره مالتی‌تسکینگ یا چندکارگی یا چند وظیفه‌ای وجود دارد.
برخی مطالعات و تحقیقات آن را عاملی برای موفقیت بیشتر و رسیدن سریع‌تر به اهداف روزانه توصیف کردند و به آموزش و پرورش استعدادها برای چندکارگی مشغول شدند.
دسته دیگری از مطالعات هم شدیدا با مالتی‌تسکینگ مخالف هستند و آن را عامل حواس‌پرتی، عدم تمرکز، کاهش شدید بهره‌وری و ضریب هوشی معرفی می‌کنند.
احتمالا با یک جست‌وجو در اینترنت، به ده‌ها مطالعه و مقاله و نظرسنجی درباره چندکارگی برسید و بیشتر سردرگم شوید.
اما این وسط، آیا ادعاهای مطرح شده درباره خطرات چندوظیفگی واقعیت دارد؟ آیا میزان کورتیزول بدن را افزایش می‌دهد؟ آیا دو برابر بیشتر از مصرف ماری جوانا باعث کاهش ضریب هوشی مغز می‌شود؟ آیا باعث می‌شود بهره‌وری شما به شدت پایین بیاید و نتوانید ساده‌ترین امور روزانه را پیش ببرید؟
مطالعات چه می‌گویند؟
شاید بهترین روش برای یافتن جواب این پرسش‌ها، یک تجربه عملی باشد. سعی کنید همزمان به یک ایمیل پاسخ بدهید؛ قبض‌های خانه را پرداخت کنید؛ فایل اکسل خرج‌های روزانه خود را به‌روزرسانی کرده و یک مقاله روی اینترنت مطالعه کنید. احتمالا، پس از مدتی مانند من به صفحه‌نمایش گوشی یا لپ‌تاپ خود خیره شده و فراموش خواهید کرد چه کاری باید انجام دهید. کاملا هنگ و سردرگم هستید و عصبانی به نظر می‌رسید.
این آزمایش کاملا می‌تواند وضعیت و نتایج چند وظیفگی را نشان بدهد و تاییدی باشد بر یک مطالعه در سال ۲۰۰۵ که نشان داد حواس‌پرتی ناشی از پاسخ‌گویی به ایمیل‌ها و تماس‌ها و اعلان‌های دستگاه‌های دیجیتالی، می‌تواند تا ۱۰ برابر عامل افت ضریب هوشی باشد.
تحقیقات دانشگاه استنفورد در سال ۲۰۰۹ نیز نشان می‌دهد چند وظیفه‌ای سنگین می‌تواند بهره‌وری فردی را مختل کرده و در طیف وسیعی از کارها، عملکرد ضعیف و بدتری داشته باشیم.
فقط یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ نشان می‌دهد مالتی‌تسکینگ منجر به افزایش سطح هورمون کورتیزول بدن می‌شود ولی حداقل سه مطالعه و تحقیق علمی دیگر اثبات کردند مالتی‌تسکینگ «استرس»، «اضطراب» و «خستگی» را افزایش می‌دهد.
در ضمن، یک مطالعه از دانشگاه Sussex نشان می‌دهد چندوظیفه‌ای رسانه‌ای سنگین می‌تواند منجر به کاهش تراکم مغزی در بخش قشر سینگولیت قدامی می‌شود؛ منطقه‌ای که مسئول هم‌دلی و تلقین و انتقال فکر است.
تجربه خودمان چه می‌گوید؟
اجازه بدهید نقل قول‌ها از مطالعات و نظرسنجی‌های انجام شده را کنار بگذاریم و سراغ تجربه‌های عملی و عینی خودمان برویم.
آیا قبول دارید وقتی همه کارها را یک باره با هم انجام می‌دهیم؛ دچار استرس بیشتری می‌شویم و تمرکز خود را از دست خواهیم داد؟
این وضعیت با داشتن یک دستگاه کامل متصل به اینترنت در جیب‌مان بغرنج‌تر شده است. آیا این روزها با داشتن ترکیبی از مسئولیت‌های مراقبتی بهداشتی از خودمان، پاندمی ویروس کرونا، مراقبت و تربیت فرزندان، زندگی روزانه، کار و تلفن‌های هوشمند؛ امکان دارد کسی کتابی مانند King Lear را بنویسد یا قوانین حرکت و جاذبه را کشف کند؟
در عوض، اگر در خانه کار کردیم؛ تلاش‌های استرس‌زا و مضطرب‌کننده بیشتری را خودخواسته انجام می‌دهیم تا در تامین خواسته‌های رقابتی خود موفق شویم. این تلاش‌ها فضیلت برشمره شده و آن‌ها با نظر و رویکرد مثبتی پذیرفته‌ایم.
اجتناب‌ناپذیری از تلفیق کار و زندگی در ۱۸ ماه یا ۲ سال اخیر در خانه نکات و تجربیات بسیار بزرگی برای ما داشته است. همه‌گیری ویروس کرونا این وضعیت چند وظیفگی را تشدید کرده است و متاسفانه بدتر از آن، نوعی چند وظیفه‌ای استروئیدی و قهرمانانه است که سعی می‌کند آن را باشکوه جلوه دهد.
تبلیغات برای این هم بد است. اینکه یک موسیقی آرامش‌بخش و نرم در پس‌زمینه کارهایمان بگذاریم و همزمان مشغول غذا دادن به فرزند؛ مراقبت از مادر، رسیدگی به خانه و پختن نهار، پاسخ‌گویی به تلفن مشتریان و حضور در شبکه‌های اجتماعی و تماس تصویری زوم باشیم.
بله؛ شاید شما کارهای بیشتری در یک بازه زمانی کوتاه انجام داده باشید ولی اهداف ضریب هوشی خود را نابود کردید و یک سری کارهای بدون روح و تمرکز انجام داده‌اید.
حس خوب اما گول‌زننده چندوظیفه‌ای
در محیط کار هم برخی اوقات چندوظیفه‌ای مطلوب و هدف می‌شود. شما این هفته با پرونده‌های زیادی دست و پنجه نرم می‌کنید؛ به امید اینکه هفته آینده کارهای کمتری داشته باشید و سرتان خلوت‌تر شود.
چندوظیفه‌ای می‌تواند یک احساس خوب در شما ایجاد کند؛ غالبا یک لحظه شاد جنون‌آمیز؛ اینکه به خودتان افتخار کنید که همه توب‌ها را در هوا معلق نگه داشته و از پس کنترل و مدیریت همزمان همه آن‌ها برمی‌آیید.
اما این فقط در ذهن شما است که همه‌چیز خوب و درست و کنترل شده و بی‌نقص است. حتی پیش از اینکه به خودتان افتخار کنید؛ قطعات یک چیزی درست نیست و اشتباه شده است که هنوز از آن مطلع نیستید. این وضعیت و خوشحالی برای شما مصنوعی است؛ مانند خوردن یک نوشابه انرژی‌زا یا نوشیدنی کافئین‌دار که موجب حواس‌پرتی و انحراف فکری می‌شود.
قطعا ما نمی‌توانیم در زندگی‌های دیجیتالزه شده امروزی از مالتی‌تسکینگ جلوگیری کنیم. زندگی مجموعه‌ای از خواسته‌های متناقض و اغلب همزمان است.
اما باید سعی کنیم تا حد امکان آن را کاهش دهیم یا اینکه دست به مدیریت آن بزنیم. شواهد زیادی وجود دارد که چندوظیفه‌ای به طور جدی برای سلامتی ما مضر است؛ حتی اگر روی کارایی و بهره‌وری کاری ما تاثیرگذار نباشد یا اینکه عادت کرده باشیم (یاد گرفته باشیم) تمرکز خود را حفظ کرده و همزمان چند کار را باهم انجام دهیم.
چند وظیفه‌ای با یک هشدار بهداشتی و سلامتی همراه است نه با یک مدال قهرمانی و افتخار!