چه کشورهایی بیشترین و کمترین امید به زندگی را دارند و جایگاه فعلی ایران در دنیا از این نظر چیست؟

تعداد سالهایی که یک فرد میتواند زندگی کند بستگی به قرار گرفتن در معرض خطرات، حوادث، بیماریها، رویدادهای پیرامون تولد و امید به زندگی عمومی جامعهای دارد که در آن متولد شدهاند.
به گفته سازمان ملل، میانگین امید به زندگی Life Expectancy در جهان ۷۲.۶ سال است. با این حال، زنان علی رغم میزان مرگ و میر بیشتر، امید به زندگی بیشتری نسبت به مردان دارند. میانگین امید به زندگی در جهان امروز بیشتر از حتی کشورهای پیشرفته و با سطح رفاه بالا در ۱۹۵۰ شده. نروژ، که دارای بهترین سیستم مراقبت بهداشتی بود، در سال ۱۹۵۰ میزان امید به زندگی ۷۲.۳ سال داشت. در طول هفت دهه گذشته، متوسط امید به زندگی در جهان حدود ۲۵ سال افزایش یافته است.
با این حال، میانگین امید به زندگی کشورها خیلی با هم متفاوت است و از ۸۹.۴ سال برای موناکو تا ۵۳.۲۵ برای افغانستان متغیر است. عوامل متعددی مانند وضعیت رفاه اقتصادی، استانداردهای زندگی، امکانات بهداشتی، آموزشی، رفتارهای بهداشتی مردم و غیره بر امید به زندگی تأثیر میگذارد.
این مقاله به بررسی این مطلب میپردازد که چرا امید به زندگی در کشورهای مختلف متفاوت است و کدام کشورها کمترین و بیشترین امید به زندگی را دارند و چرا؟
امید به زندگی چیست؟
تعریف ساده امید به زندگی این است که هر شخص بعد از تولد به طور متوسط و میانگین چند سال بخت زنده ماندن دارد.
اما امید به زندگی را میتوان پیشرفتهتر هم تعریف کرد:
امید به زندگی متوسط سالهایی است که انتظار میرود یک فرد در یک جمعیت معین پس از رسیدن به “X” سال زنده بماند.
برای تجزیه و تحلیل سیاستهایی مانند تعیین سنوات افراد برای تامین اجتماعی و بهرهمندی از خدمات بهداشتی، سنین پایه ۶۵ یا ۷۵ سال استفاده میشود. اما در آمارهای عمومیتر سن پایه صفر سالگی است، یعنی بدو تولد در نظر گرفته میشود.
کشورهایی با امید به زندگی بیش از ۸۰ سال
رتبه | کشور | امید به زندگی در سال |
۱ | موناکو | ۸۹.۴۰ |
۲ | سنگاپور | ۸۶.۱۹ |
۳ | ژاپن | ۸۴.۶۵ |
۴ | سان مارینو | ۸۳.۶۸ |
۵ | کانادا | ۸۳.۶۲ |
۶ | ایسلند | ۸۳.۴۵ |
۷ | آندورا | ۸۳.۲۳ |
۸ | اسرائیل | ۸۳.۱۵ |
۹ | سوئیس | ۸۳.۰۳ |
۱۰ | مالت | ۸۳.۰۰ |
۱۱ | استرالیا | ۸۲.۸۹ |
۱۲ | کره جنوبی | ۸۲.۷۸ |
۱۳ | لوکزامبورگ | ۸۲.۷۸ |
۱۴ | ایتالیا | ۸۲.۶۷ |
۱۵ | سوئد | ۸۲.۶۰ |
۱۶ | فرانسه | ۸۲.۳۹ |
۱۷ | لیختن اشتاین | ۸۲.۳۶ |
۱۸ | نروژ | ۸۲.۳۵ |
۱۹ | نیوزیلند | ۸۲.۳۳ |
۲۰ | اسپانیا | ۸۲.۲۱ |
۲۱ | اتریش | ۸۲.۰۷ |
۲۲ | هلند | ۸۱.۹۵ |
۲۳ | بلژیک | ۸۱.۶۵ |
۲۴ | اسلوونی | ۸۱.۶۱ |
۲۵ | فنلاند | ۸۱.۵۵ |
۲۶ | دانمارک | ۸۱.۴۵ |
۲۷ | ایرلند | ۸۱.۴۵ |
۲۸ | آلمان | ۸۱.۳۰ |
۲۹ | انگلستان | ۸۱.۳۰ |
۳۰ | کشور پرتغال | ۸۱.۲۹ |
۳۱ | یونان | ۸۱.۲۸ |
۳۲ | ایالات متحده | ۸۰.۴۳ |
امید به زندگی در بیش از ۱۰۰ کشور بیشتر از میانگین جهانی است. در طول این سالها، اکثر کشورها به بهبود سیستمهای مراقبتهای بهداشتی دست یافتهاند که منجر به افزایش میانگین امید به زندگی شده است. امید به زندگی ۳۲ کشور حداقل ۸۰ سال است که اکثریت آنها کشورهای اروپایی هستند.
امید به زندگی در بیشتر کشورهای ثروتمند جهان بیشتر است. این کشورها دارای برخی از بهترین سیستمهای مراقبت بهداشتی هستند که توسط سیاستهای توانمند دولت در زمینه سلامت، پزشکی پیشرفته و بهبود تغذیه پشتیبانی میشوند. علاوه بر مراقبتهای بهداشتی، سطح بالای زندگی و ارائه آموزش استاندارد نیز عامل امید به زندگی در این کشورها است. در برخی از کشورهای آسیایی مانند ژاپن، فعالیتهای بدنی منظم و رژیمهای غذایی سالم نیز به افزایش طول عمر کمک میکند.
کشورهای دارای امید به زندگی زیر ۶۵ سال
رتبه | کشور | امید به زندگی در سال |
۱ | افغانستان | ۵۳.۲۵ |
۲ | جمهوری آفریقای مرکزی | ۵۵.۰۷ |
۳ | سومالی | ۵۵.۳۲ |
۴ | موزامبیک | ۵۶.۴۹ |
۵ | سودان جنوبی | ۵۸.۶۰ |
۶ | چاد | ۵۸.۷۳ |
۷ | لسوتو | ۵۸.۹۰ |
۸ | اسواتینی | ۵۹.۱۳ |
۹ | نیجر | ۵۹.۷۰ |
۱۰ | سیرا لئون | ۶۰.۱۹ |
۱۱ | نیجریه | ۶۰.۸۷ |
۱۲ | کنگو، جمهوری دموکراتیک | ۶۱.۴۳ |
۱۳ | کنگو، جمهوری | ۶۱.۶۹ |
۱۴ | آنگولا | ۶۱.۷۱ |
۱۵ | ساحل عاج | ۶۱.۸۰ |
۱۶ | بنین | ۶۱.۸۲ |
۱۷ | مالی | ۶۲.۰۱ |
۱۸ | کامرون | ۶۲.۷۹ |
۱۹ | زیمبابوه | ۶۲.۸۳ |
۲۰ | بورکینافاسو | ۶۳.۰۶ |
۲۱ | گینه بیسائو | ۶۳.۲۶ |
۲۲ | گینه | ۶۳.۵۳ |
۲۳ | سنگال | ۶۳.۸۳ |
۲۴ | موریتانی | ۶۴.۸۶ |
بیشتر کشورهایی با کمترین امید به زندگی در آفریقا هستند. طول عمر ۲۴ کشور کمتر از ۶۵ سال است. ۲۳ کشور از ۲۴ کشور در آفریقا هستند. افغانستان، تنها کشوری از آسیا در میان این ۲۴ کشور، دارای کمترین امید به زندگی در جهان تنها ۵۳.۲۵ سال است.
نیجریه، سیرالئون و لسوتو با ۵۴ سال کمترین امید به زندگی را در جهان دارند. کشورهای شمال آفریقا مانند الجزایر (۷۷.۷۹)، تونس (۷۶.۵۷) و مراکش (۷۳.۵۶) بیشترین امید به زندگی را در آفریقا دارند.
اکثر کشورهای آفریقایی و برخی از کشورهای در حال توسعه در سراسر جهان به دلایل مختلف امید به زندگی کمتری دارند. با این حال، مهمترین عامل مسبب این امر، دسترسی ناکافی به مراقبتهای بهداشتی است. اکثر خانوارها برای دسترسی به مراقبتهای بهداشتی مناسب، درآمد یا منابع مالی کمی دارند. علاوه بر دسترسی به مراقبتهای بهداشتی، بیماریهای گستردهای مانند HIV، سرطان، مالاریا و دیابت بر کیفیت زندگی و امید به زندگی در اکثر مناطق آفریقایی تأثیر میگذارد.
در افغانستان، جدا از عدم مراقبتهای بهداشتی مناسب و سوء تغذیه، درگیریها و جنگهای مداوم به میزان بالای مرگ و میر و امید به زندگی کمتر منتهی شده است.
چرا باید امید به زندگی را اندازهگیری کرد؟
امید به زندگی یکی از جنبههای آماری مهم جمعیتشناسی است و یکی از ارقامی است که سیاستگذاران در اندازهگیری شاخص توسعه انسانی یک کشور استفاده میکنند. کشورهای دارای امید به زندگی بیشتر نسبت به کشورهایی که امید به زندگی کمتری دارند HDI بالاتری کسب میکنند. به غیر از HDI، به توصیف کیفیت فیزیکی زندگی یک منطقه نیز کمک میکند. فرض بر این است که جمعیتهایی با میانگین امید به زندگی بالا از زندگی بهتری برخوردارند زیرا به امکانات ضروری مانند بیمارستان دسترسی دارند.
امید به زندگی همچنین در اجرای برنامههای حمایتی اجتماعی مانند صندوقهای بازنشستگی و تامین اجتماعی کمک میکند. آگاهی از روندهای آینده در مورد امید به زندگی، دولتها را قادر میسازد تا تعداد دریافتکنندگان و میزان بودجه تخصیص یافته برای این برنامههای اجتماعی را پیش بینی کنند.
ایران با امید به زندگی ۷۵.۰۶ سال در رتبه ۹۴ دنیا قرار دارد:
رتبه | کشور | امید به زندگی در سال |
۱ | موناکو | ۸۹.۴۰ |
۲ | سنگاپور | ۸۶.۱۹ |
۳ | ژاپن | ۸۴.۶۵ |
۴ | سان مارینو | ۸۳.۶۸ |
۵ | کانادا | ۸۳.۶۲ |
۶ | ایسلند | ۸۳.۴۵ |
۷ | آندورا | ۸۳.۲۳ |
۸ | اسرائیل | ۸۳.۱۵ |
۹ | سوئیس | ۸۳.۰۳ |
۱۰ | مالت | ۸۳.۰۰ |
۱۱ | استرالیا | ۸۲.۸۹ |
۱۲ | کره جنوبی | ۸۲.۷۸ |
۱۳ | لوکزامبورگ | ۸۲.۷۸ |
۱۴ | ایتالیا | ۸۲.۶۷ |
۱۵ | سوئد | ۸۲.۶۰ |
۱۶ | فرانسه | ۸۲.۳۹ |
۱۷ | لیختن اشتاین | ۸۲.۳۶ |
۱۸ | نروژ | ۸۲.۳۵ |
۱۹ | نیوزلند | ۸۲.۳۳ |
۲۰ | اسپانیا | ۸۲.۲۱ |
۲۱ | اتریش | ۸۲.۰۷ |
۲۲ | هلند | ۸۱.۹۵ |
۲۳ | بلژیک | ۸۱.۶۵ |
۲۴ | اسلوونی | ۸۱.۶۱ |
۲۵ | فنلاند | ۸۱.۵۵ |
۲۶ | دانمارک | ۸۱.۴۵ |
۲۷ | ایرلند | ۸۱.۴۵ |
۲۸ | آلمان | ۸۱.۳۰ |
۲۹ | انگلستان | ۸۱.۳۰ |
۳۰ | کشور پرتغال | ۸۱.۲۹ |
۳۱ | یونان | ۸۱.۲۸ |
۳۲ | ایالات متحده | ۸۰.۴۳ |
۳۳ | بحرین | ۷۹.۶۷ |
۳۴ | قطر | ۷۹.۵۸ |
۳۵ | شیلی | ۷۹.۵۷ |
۳۶ | قبرس | ۷۹.۵۱ |
۳۷ | چک | ۷۹.۵۰ |
۳۸ | پاناما | ۷۹.۴۷ |
۳۹ | کاستاریکا | ۷۹.۴۱ |
۴۰ | کوبا | ۷۹.۴۱ |
۴۱ | امارات متحده عربی | ۷۹.۳۷ |
۴۲ | آلبانی | ۷۹.۲۳ |
۴۳ | کویت | ۷۸.۹۰ |
۴۴ | سنت لوسیا | ۷۸.۷۱ |
۴۵ | لبنان | ۷۸.۵۳ |
۴۶ | لهستان | ۷۸.۵۳ |
۴۷ | باربادوس | ۷۸.۳۱ |
۴۸ | اروگوئه | ۷۸.۱۹ |
۴۹ | برونئی | ۷۸.۱۴ |
۵۰ | پاراگوئه | ۷۸.۱۳ |
۵۱ | آرژانتین | ۷۸.۰۷ |
۵۲ | اسلواکی | ۷۸.۰۷ |
۵۳ | دومینیکا | ۷۷.۹۶ |
۵۴ | الجزایر | ۷۷.۷۹ |
۵۵ | اکوادور | ۷۷.۷۶ |
۵۶ | سری لانکا | ۷۷.۷۵ |
۵۷ | بوسنی و هرزگوین | ۷۷.۷۴ |
۵۸ | استونی | ۷۷.۶۳ |
۵۹ | آنتیگوا و باربودا | ۷۷.۵۵ |
۶۰ | مونته نگرو | ۷۷.۵۱ |
۶۱ | تایلند | ۷۷.۴۱ |
۶۲ | تونگا | ۷۷.۲۹ |
۶۳ | گرجستان | ۷۷.۲۵ |
۶۴ | کرواسی | ۷۶.۹۷ |
۶۵ | مجارستان | ۷۶.۹۵ |
۶۶ | مکزیک | ۷۶.۹۴ |
۶۷ | لیبی | ۷۶.۹۳ |
۶۸ | کلمبیا | ۷۶.۹۱ |
۶۹ | سنت کیتس ونویس | ۷۶.۸۳ |
۷۰ | موریس | ۷۶.۷۰ |
۷۱ | مالدیو | ۷۶.۶۹ |
۷۲ | عمان | ۷۶.۶۴ |
۷۳ | تونس | ۷۶.۵۷ |
۷۴ | صربستان | ۷۶.۵۶ |
۷۵ | جزایر سلیمان | ۷۶.۴۵ |
۷۶ | سنت وینسنت و گرانادین | ۷۶.۴۳ |
۷۷ | عربستان سعودی | ۷۶.۴۰ |
۷۸ | چین | ۷۶.۳۱ |
۷۹ | رومانی | ۷۶.۳۰ |
۸۰ | ترکیه | ۷۵.۹۶ |
۸۱ | باهاما، | ۷۵.۸۷ |
۸۲ | مالزی | ۷۵.۸۷ |
۸۳ | ارمنستان | ۷۵.۸۶ |
۸۴ | سیشل | ۷۵.۸۴ |
۸۵ | اردن | ۷۵.۷۵ |
۸۶ | لتونی | ۷۵.۶۵ |
۸۷ | لیتوانی | ۷۵.۶۱ |
۸۸ | بلیز | ۷۵.۵۶ |
۸۹ | جامائیکا | ۷۵.۴۹ |
۹۰ | گرانادا | ۷۵.۴۸ |
۹۱ | بلغارستان | ۷۵.۳۰ |
۹۲ | ویتنام | ۷۵.۲۵ |
۹۳ | السالوادور | ۷۵.۱۱ |
۹۴ | ایران | ۷۵.۰۶ |
۹۵ | ازبکستان | ۷۵.۰۳ |
۹۶ | برزیل | ۷۴.۹۸ |
۹۷ | پرو | ۷۴.۹۶ |
۹۸ | ساموآ | ۷۴.۹۲ |
۹۹ | ترینیداد و توباگو | ۷۴.۹۲ |
۱۰۰ | هندوراس | ۷۴.۹۰ |
۱۰۱ | وانواتو | ۷۴.۸۷ |
۱۰۲ | نیکاراگوئه | ۷۴.۵۱ |
۱۰۳ | بنگلادش | ۷۴.۴۳ |
۱۰۴ | جزایر مارشال | ۷۴.۳۸ |
۱۰۵ | پالائو | ۷۴.۳۸ |
۱۰۶ | میکرونزی، ایالات فدرال | ۷۴.۱۷ |
۱۰۷ | بلاروس | ۷۴.۰۱ |
۱۰۸ | مصر | ۷۴.۰۱ |
۱۰۹ | سوریه | ۷۴.۰۱ |
۱۱۰ | فیجی | ۷۴.۰۰ |
۱۱۱ | آذربایجان | ۷۳.۸۸ |
۱۱۲ | سورینام | ۷۳.۵۷ |
۱۱۳ | مراکش | ۷۳.۵۶ |
۱۱۴ | کابو ورد | ۷۳.۴۷ |
۱۱۵ | اوکراین | ۷۳.۱۸ |
۱۱۶ | عراق | ۷۲.۹۰ |
۱۱۷ | اندونزی | ۷۲.۸۲ |
۱۱۸ | گواتمالا | ۷۲.۶۳ |
۱۱۹ | جمهوری دومینیکن | ۷۲.۲۸ |
۱۲۰ | قزاقستان | ۷۲.۲۵ |
۱۲۱ | ونزوئلا | ۷۲.۲۲ |
۱۲۲ | مالاوی | ۷۲.۱۶ |
۱۲۳ | مولداوی | ۷۲.۱۶ |
۱۲۴ | روسیه | ۷۲.۱۶ |
۱۲۵ | نپال | ۷۲.۱۲ |
۱۲۶ | قرقیزستان | ۷۲.۰۷ |
۱۲۷ | کره، شمال | ۷۱.۶۵ |
۱۲۸ | گویان | ۷۱.۵۹ |
۱۲۹ | ترکمنستان | ۷۱.۵۴ |
۱۳۰ | بوتان | ۷۱.۵۰ |
۱۳۱ | مغولستان | ۷۱.۰۸ |
۱۳۲ | رفتن | ۷۰.۹۹ |
۱۳۳ | بولیوی | ۷۰.۷۰ |
۱۳۴ | فیلیپین | ۷۰.۳۲ |
۱۳۵ | هند | ۷۰.۰۳ |
۱۳۶ | تانزانیا | ۶۹.۹۰ |
۱۳۷ | پاپوآ گینه نو | ۶۹.۸۶ |
۱۳۸ | برمه | ۶۹.۶۲ |
۱۳۹ | تیمور لسته | ۶۹.۶۲ |
۱۴۰ | گابن | ۶۹.۳۷ |
۱۴۱ | پاکستان | ۶۹.۳۷ |
۱۴۲ | کنیا | ۶۹.۳۲ |
۱۴۳ | تاجیکستان | ۶۹.۰۶ |
۱۴۴ | غنا | ۶۹.۰۱ |
۱۴۵ | اوگاندا | ۶۸.۵۸ |
۱۴۶ | تووالو | ۶۸.۰۷ |
۱۴۷ | اتیوپی | ۶۷.۹۰ |
۱۴۸ | ماداگاسکار | ۶۷.۸۶ |
۱۴۹ | نائورو | ۶۷.۶۲ |
۱۵۰ | کریباتی | ۶۷.۵۹ |
۱۵۱ | یمن | ۶۷.۱۸ |
۱۵۲ | بروندی | ۶۷.۰۷ |
۱۵۳ | کومور | ۶۶.۹۰ |
۱۵۴ | سودان | ۶۶.۷۹ |
۱۵۵ | سائوتومه و پرینسیپ | ۶۶.۷۲ |
۱۵۶ | اریتره | ۶۶.۵۱ |
۱۵۷ | گینه استوایی | ۶۶.۳۵ |
۱۵۸ | کامبوج | ۶۶.۲۷ |
۱۵۹ | گامبیا، | ۶۶.۱۵ |
۱۶۰ | لائوس | ۶۶.۰۰ |
۱۶۱ | زامبیا | ۶۵.۹۲ |
۱۶۲ | نامیبیا | ۶۵.۸۷ |
۱۶۳ | هائیتی | ۶۵.۶۱ |
۱۶۴ | رواندا | ۶۵.۴۸ |
۱۶۵ | بوتسوانا | ۶۵.۲۴ |
۱۶۶ | لیبریا | ۶۵.۱۰ |
۱۶۷ | آفریقای جنوبی | ۶۵.۰۴ |
۱۶۸ | جیبوتی | ۶۵.۰۰ |
۱۶۹ | موریتانی | ۶۴.۸۶ |
۱۷۰ | سنگال | ۶۳.۸۳ |
۱۷۱ | گینه | ۶۳.۵۳ |
۱۷۲ | گینه بیسائو | ۶۳.۲۶ |
۱۷۳ | بورکینافاسو | ۶۳.۰۶ |
۱۷۴ | زیمبابوه | ۶۲.۸۳ |
۱۷۵ | کامرون | ۶۲.۷۹ |
۱۷۶ | مالی | ۶۲.۰۱ |
۱۷۷ | بنین | ۶۱.۸۲ |
۱۷۸ | ساحل عاج | ۶۱.۸۰ |
۱۷۹ | آنگولا | ۶۱.۷۱ |
۱۸۰ | جمهوری کنگو | ۶۱.۶۹ |
۱۸۱ | جمهوری دموکراتیک کنگو | ۶۱.۴۳ |
۱۸۲ | نیجریه | ۶۰.۸۷ |
۱۸۳ | سیرا لئون | ۶۰.۱۹ |
۱۸۴ | نیجر | ۵۹.۷۰ |
۱۸۵ | اسواتینی | ۵۹.۱۳ |
۱۸۶ | لسوتو | ۵۸.۹۰ |
۱۸۷ | چاد | ۵۸.۷۳ |
۱۸۸ | سودان جنوبی | ۵۸.۶۰ |
۱۸۹ | موزامبیک | ۵۶.۴۹ |
۱۹۰ | سومالی | ۵۵.۳۲ |
۱۹۱ | جمهوری آفریقای مرکزی | ۵۵.۰۷ |
۱۹۲ | افغانستان | ۵۳.۲۵ |
۱۹۳ | مقدونیه شمالی | داده در دسترس نیست |
۱۹۴ | فلسطین | داده در دسترس نیست |
۱۹۵ | شهر واتیکان | داده در دسترس نیست |