چه کشورهایی بیشترین و کمترین امید به زندگی را دارند و جایگاه فعلی ایران در دنیا از این نظر چیست؟

تعداد سال‌هایی که یک فرد می‌تواند زندگی کند بستگی به قرار گرفتن در معرض خطرات، حوادث، بیماری‌ها، رویداد‌های پیرامون تولد و امید به زندگی عمومی جامعه‌ای دارد که در آن متولد شده‌اند.

به گفته سازمان ملل، میانگین امید به زندگی Life Expectancy در جهان ۷۲.۶ سال است. با این حال، زنان علی رغم میزان مرگ و میر بیشتر، امید به زندگی بیشتری نسبت به مردان دارند. میانگین امید به زندگی در جهان امروز بیشتر از حتی کشورهای پیشرفته و با سطح رفاه بالا در ۱۹۵۰ شده. نروژ، که دارای بهترین سیستم مراقبت بهداشتی بود، در سال ۱۹۵۰ میزان امید به زندگی ۷۲.۳ سال داشت. در طول هفت دهه گذشته، متوسط ​​امید به زندگی در جهان حدود ۲۵ سال افزایش یافته است.

با این حال، میانگین امید به زندگی کشور‌ها خیلی با هم متفاوت است و از ۸۹.۴ سال برای موناکو تا ۵۳.۲۵ برای افغانستان متغیر است. عوامل متعددی مانند وضعیت رفاه اقتصادی، استاندارد‌های زندگی، امکانات بهداشتی، آموزشی، رفتار‌های بهداشتی مردم و غیره بر امید به زندگی تأثیر می‌گذارد.

این مقاله به بررسی این مطلب می‌پردازد که چرا امید به زندگی در  کشورهای مختلف متفاوت است و کدام کشور‌ها کمترین و بیشترین امید به زندگی را دارند و چرا؟

امید به زندگی چیست؟

تعریف ساده امید به زندگی این است که هر شخص بعد از تولد به طور متوسط و میانگین چند سال بخت زنده ماندن دارد.

اما امید به زندگی را می‌توان پیشرفته‌تر هم تعریف کرد:

امید به زندگی متوسط ​​سال‌هایی است که انتظار می‌رود یک فرد در یک جمعیت معین پس از رسیدن به “X” سال زنده بماند.

برای تجزیه و تحلیل سیاست‌هایی مانند تعیین سنوات افراد برای تامین اجتماعی و بهره‌مندی از خدمات بهداشتی، سنین پایه ۶۵ یا ۷۵ سال استفاده می‌شود. اما در آمارهای عمومی‌تر سن پایه صفر سالگی است، یعنی بدو تولد در نظر گرفته می‌شود.

کشور‌هایی با امید به زندگی بیش از ۸۰ سال

امید به زندگی در بیش از ۱۰۰ کشور بیشتر از میانگین جهانی است. در طول این سال‌ها، اکثر کشور‌ها به بهبود سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی دست یافته‌اند که منجر به افزایش میانگین امید به زندگی شده است. امید به زندگی ۳۲ کشور حداقل ۸۰ سال است که اکثریت آن‌ها کشور‌های اروپایی هستند.

امید به زندگی در بیشتر کشور‌های ثروتمند جهان بیشتر است.  این کشور‌ها دارای برخی از بهترین سیستم‌های مراقبت بهداشتی هستند که توسط سیاست‌های توانمند دولت در زمینه سلامت، پزشکی پیشرفته و بهبود تغذیه پشتیبانی می‌شوند. علاوه بر مراقبت‌های بهداشتی، سطح بالای زندگی و ارائه آموزش استاندارد نیز عامل امید به زندگی در این کشور‌ها است. در برخی از کشور‌های آسیایی مانند ژاپن، فعالیت‌های بدنی منظم و رژیم‌های غذایی سالم نیز به افزایش طول عمر کمک می‌کند.

کشور‌های دارای امید به زندگی زیر ۶۵ سال

بیشتر کشور‌هایی با کمترین امید به زندگی در آفریقا هستند. طول عمر ۲۴ کشور کمتر از ۶۵ سال است. ۲۳ کشور از ۲۴ کشور در آفریقا هستند. افغانستان، تنها کشوری از آسیا در میان این ۲۴ کشور، دارای کمترین امید به زندگی در جهان تنها ۵۳.۲۵ سال است.

نیجریه، سیرالئون و لسوتو با ۵۴ سال کمترین امید به زندگی را در جهان دارند. کشور‌های شمال آفریقا مانند الجزایر (۷۷.۷۹)، تونس (۷۶.۵۷) و مراکش (۷۳.۵۶) بیشترین امید به زندگی را در آفریقا دارند.

اکثر کشور‌های آفریقایی و برخی از کشور‌های در حال توسعه در سراسر جهان به دلایل مختلف امید به زندگی کمتری دارند. با این حال، مهمترین عامل مسبب این امر، دسترسی ناکافی به مراقبت‌های بهداشتی است. اکثر خانوار‌ها برای دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی مناسب، درآمد یا منابع مالی کمی دارند. علاوه بر دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی، بیماری‌های گسترده‌ای مانند HIV، سرطان، مالاریا و دیابت بر کیفیت زندگی و امید به زندگی در اکثر مناطق آفریقایی تأثیر می‌گذارد.

در افغانستان، جدا از عدم مراقبت‌های بهداشتی مناسب و سوء تغذیه، درگیری‌ها و جنگ‌های مداوم به میزان بالای مرگ و میر و امید به زندگی کمتر منتهی شده است.

چرا باید امید به زندگی را اندازه‌گیری کرد؟

امید به زندگی یکی از جنبه‌های آماری مهم جمعیت‌شناسی است و  یکی از ارقامی است که سیاست‌گذاران در اندازه‌گیری شاخص توسعه انسانی یک کشور استفاده می‌کنند. کشور‌های دارای امید به زندگی بیشتر نسبت به کشور‌هایی که امید به زندگی کمتری دارند HDI بالاتری کسب می‌کنند. به غیر از HDI، به توصیف کیفیت فیزیکی زندگی یک منطقه نیز کمک می‌کند. فرض بر این است که جمعیت‌هایی با میانگین امید به زندگی بالا از زندگی بهتری برخوردارند زیرا به امکانات ضروری مانند بیمارستان دسترسی دارند.

امید به زندگی همچنین در اجرای برنامه‌های حمایتی اجتماعی مانند صندوق‌های بازنشستگی و تامین اجتماعی کمک می‌کند. آگاهی از روند‌های آینده در مورد امید به زندگی، دولت‌ها را قادر می‌سازد تا تعداد دریافت‌کنندگان و میزان بودجه تخصیص یافته برای این برنامه‌های اجتماعی را پیش بینی کنند.

ایران با امید به زندگی ۷۵.۰۶ سال در رتبه ۹۴ دنیا قرار دارد:

منبع