دانهها چگونه پراکنده میشوند؟
تکثیر بکمک دانه، ازجمله روشهایی است که یک گیاه میتواند گیاهی از نوع خود را بوجود آورد. اما دانهها نیازمند شرایط ویژهای جهت رشد میباشند. آنها به رطوبت، گرما و اکسیژن نیاز دارند. اگر دانهای در یک زمان مشخص شروع به رشد نکند، از بین خواهد رفت.
بنابراین برای یک دانه، زمان و مکان مناسب برای رشد بسیار مهم است. خوشبختانه حداقل ۸ روش برای پراکنده شدن دانهها وجود دارد:
۱- یک نوع تخم گیاهان را ممکن است «مسافر» نامید. پوشش خارجی این نوع دانهها دارای خار، چنگک و برآمدگی میباشد که به پوست حیوانات و لباس مردم گیرکرده و از این طریق منتقل میشوند.
۲- گروهی دیگر از تخمها «چسبنده هستند» بدینصورت که دانهها داخل میوههای چسبناک رشد کرده و هنگامیکه این میوهها توسط پرندگان خورده میشود، بعضی به منقار آنها چسبیده و از این طریق حمل میشوند.
۳- دانههای گیاهانی که داخل یا نزدیک آب میرویند، اغلب داخل آب یا گلولای میافتد. هنگامیکه پرندگان یا حیوانات در ساحل در جستجوی غذا هستند، گلولای بپاهای آنها چسبیده و این گلولای اغلب شامل دانههایی است که در آب افتادهاند.
4- بعضی از دانهها غذای حیوانات مختلف میباشند. سنجابها، پرندگان و حشرات نوع بخصوصی از آنها میخورند. ازآنجائیکه همه دانهها را مصرف نمیکنند، بنابراین باقیمانده آنها به مکانهای مختلف منتقلشده و بدینوسیله پراکنده میگردند.
5- انسان نیز بطور ناخواسته دانهها را پراکنده میکند. دانههای حبوبات و غلات شامل دانههای کوچکتری میباشند که به آنها چسبیدهاند و هنگامیکه توسط کشتی حمل میشوند، بهجاهای مختلف منتقل میشوند.
6- بعضی از دانهها ممکن است توسط جریان هوا جابجا شوند. آنها ممکن است دارای پرزها و کرکهایی باشند که براحتی بوسیله باد بحرکت درآمده و جابجا شوند، مانند دانههای درخت افرا. دانههای گل قاصدک شبیه چتر هستند که بوسیله باد حمل میشوند.
7- دانههای بخصوصی وجود دارند که شناور شده و به داخل آب میافتند و باد آنها را حرکت درمیآورد.
8- و بالاخره دانههایی نیز هستند که بوسیله ترکیدن جابجا میشوند. پوسته نوع بخصوصی از دانهها، بطور ناگهانی هنگامیکه خشک شوند، میشکنند و دانهها تا چند قدم دورتر پراکنده میشوند.