منوراژی (خونریزی شدید قاعدگی) چرا ایجاد می‌شود و چطور درمان می‌شود؟
منوراژی Menorrhagia اصطلاح پزشکی برای دوره‌های قاعدگی با خونریزی غیر طبیعی شدید یا طولانی مدت است. اگرچه خونریزی شدید قاعدگی یک نگرانی رایج است، اکثر زنان از دست دادن خون آنقدر شدید را تجربه نمی‌کنند که به عنوان منوراژی تعریف شود.
با منوراژی، نمی‌توانید فعالیت‌های معمول خود را در زمان قاعدگی حفظ کنید، زیرا خونریزی و گرفتگی زیادی دارید. اگر به دلیل خونریزی شدید قاعدگی از قاعدگی خود می‌ترسید، با پزشک خود صحبت کنید. درمان‌های موثر زیادی برای منوراژی وجود دارد.
علائم
علائم و نشانه‌های منوراژی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خیساندن یک یا چند نوار بهداشتی یا تامپون هر ساعت برای چندین ساعت متوالی
- نیاز به استفاده از محافظ بهداشتی مضاعف برای کنترل جریان قاعدگی شما
- نیاز به بیدار شدن برای تغییر محافظ بهداشتی در طول شب
- خونریزی بیش از یک هفته
- دفع لخته‌های خون بزرگتر از یک چهارم
- محدود کردن فعالیت‌های روزانه به دلیل قاعدگی شدید
- علائم کم خونی مانند خستگی، خستگی یا تنگی نفس
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر تجربه کردید قبل از معاینه برنامه‌ریزی شده بعدی خود به دنبال کمک پزشکی باشید:
- خونریزی واژینال به قدری شدید که حداقل یک پد یا تامپون را در ساعت به مدت بیش از دو ساعت خیس می‌کند.
- خونریزی بین قاعدگی یا خونریزی نامنظم واژینال
- هر گونه خونریزی واژینال پس از یائسگی
علل
در برخی موارد، علت خونریزی شدید قاعدگی ناشناخته است، اما تعدادی از شرایط ممکن است باعث منوراژی شوند. علل شایع عبارتند از:
- عدم تعادل هورمونی در یک چرخه قاعدگی طبیعی، تعادل بین هورمون‌های استروژن و پروژسترون، تجمع پوشش داخلی رحم (آندومتر) را که در طول قاعدگی ریزش می‌کند، تنظیم می‌کند. اگر عدم تعادل هورمونی رخ دهد، آندومتر بیش از حد رشد می‌کند و در نهایت با خونریزی شدید قاعدگی ریزش می‌کند.
تعدادی از شرایط می‌توانند باعث عدم تعادل هورمونی شوند، از جمله سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، چاقی، مقاومت به انسولین و مشکلات تیروئید.
- اختلال در عملکرد تخمدان‌ها. اگر تخمدان‌های شما در طول چرخه قاعدگی (تخمک‌گذاری) تخمک آزاد نکنند، بدن شما هورمون پروژسترون را مانند یک سیکل قاعدگی طبیعی تولید نمی‌کند. این منجر به عدم تعادل هورمونی می‌شود و ممکن است منجر به منوراژی شود.
- فیبروئید رحم. این تومور‌های غیر سرطانی (خوش خیم) رحم در سال‌های باروری ظاهر می‌شوند. فیبروم‌های رحمی ممکن است باعث خونریزی قاعدگی شدیدتر از حد طبیعی یا طولانی مدت شوند.
- پولیپ. رشد‌های کوچک و خوش خیم روی پوشش داخلی رحم (پولیپ رحم) ممکن است باعث خونریزی شدید یا طولانی مدت قاعدگی شوند.
- آدنومیوز. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که غدد آندومتر در عضله رحم قرار می‌گیرند و اغلب باعث خونریزی شدید و پریود‌های دردناک می‌شوند.
- دستگاه داخل رحمی (IUD). منوراژی یک عارضه جانبی شناخته شده استفاده از دستگاه غیرهورمونی داخل رحمی برای کنترل بارداری است. پزشک به شما کمک می‌کند تا برای گزینه‌های مدیریت جایگزین برنامه‌ریزی کنید.
- عوارض بارداری یک پریود تک، سنگین و دیررس ممکن است به دلیل سقط جنین باشد. یکی دیگر از دلایل خونریزی شدید در دوران بارداری، محل غیرعادی جفت است، مانند جفت در ارتفاع پایین یا جفت سرراهی.
- سرطان. سرطان رحم و سرطان دهانه رحم می‌تواند باعث خونریزی بیش از حد قاعدگی شود، به خصوص اگر شما یائسه هستید یا در گذشته تست پاپ غیر طبیعی انجام داده‌اید.
- اختلالات خونریزی ارثی برخی از اختلالات خونریزی – مانند بیماری فون ویلبراند، وضعیتی که در آن یک عامل مهم انعقاد خون کمبود یا مختل است – می‌تواند باعث خونریزی غیرطبیعی قاعدگی شود.
- دارو‌ها برخی از دارو‌ها، از جمله دارو‌های ضد التهاب، دارو‌های هورمونی مانند استروژن و پروژستین‌ها، و دارو‌های ضد انعقاد مانند وارفارین (کومادین، جانتوون) یا انوکساپارین (Lovenox)، می‌توانند به خونریزی شدید یا طولانی قاعدگی کمک کنند.
- سایر شرایط پزشکی تعدادی از شرایط پزشکی دیگر، از جمله بیماری کبد یا کلیه، ممکن است با منوراژی همراه باشد.
عوامل خطر
عوامل خطر با توجه به سن و اینکه آیا شما شرایط پزشکی دیگری دارید که ممکن است منوراژی شما را توضیح دهد، متفاوت است. در یک چرخه طبیعی، آزاد شدن تخمک از تخمدان‌ها باعث تحریک تولید پروژسترون در بدن می‌شود، هورمون زنانه‌ای که مسئول منظم نگه داشتن قاعدگی است. هنگامی که تخمک آزاد نمی‌شود، پروژسترون ناکافی می‌تواند باعث خونریزی شدید قاعدگی شود.
منوراژی در دختران نوجوان معمولاً به دلیل عدم تخمک‌گذاری است. دختران نوجوان به ویژه در سال اول پس از اولین قاعدگی (قاعدگی) مستعد چرخه‌های تخمک‌گذاری هستند.
منوراژی در زنان مسن در سنین باروری معمولاً به دلیل آسیب‌شناسی رحمی از جمله فیبروم، پولیپ و آدنومیوز است. با این حال، مشکلات دیگری مانند سرطان رحم، اختلالات خونریزی، عوارض جانبی دارو‌ها و بیماری‌های کبدی یا کلیوی می‌توانند از عوامل موثر باشند.
عوارض
خونریزی بیش از حد یا طولانی مدت قاعدگی می‌تواند منجر به سایر شرایط پزشکی شود، از جمله:
- کم خونی منوراژی می‌تواند با کاهش تعداد گلبول‌های قرمز در گردش خون، باعث کم خونی از دست دادن خون شود. تعداد گلبول‌های قرمز در گردش توسط هموگلوبین، پروتئینی که گلبول‌های قرمز خون را قادر می‌سازد اکسیژن را به بافت‌ها حمل کنند، اندازهگیری می‌شود.
کم خونی ناشی از فقر آهن زمانی رخ می‌دهد که بدن شما تلاش می‌کند تا گلبول‌های قرمز از دست رفته را با استفاده از ذخایر آهن برای تولید هموگلوبین بیشتر جبران کند، که سپس می‌تواند اکسیژن را روی گلبول‌های قرمز خون حمل کند. منوراژی ممکن است سطح آهن را به اندازه‌ای کاهش دهد که خطر کم خونی فقر آهن را افزایش دهد.
علائم و نشانه‌ها شامل رنگ پریدگی پوست، ضعف و خستگی است. اگرچه رژیم غذایی در کم خونی فقر آهن نقش دارد، اما این مشکل با دوره‌های قاعدگی سنگین پیچیده می‌شود.
- درد شدید. همراه با خونریزی شدید قاعدگی، ممکن است گرفتگی‌های دردناک قاعدگی (دیسمنوره) داشته باشید. گاهی اوقات کرامپ‌های مرتبط با منوراژی به اندازه‌ای شدید هستند که نیاز به ارزیابی پزشکی دارند.
تشخیص
پزشک شما به احتمال زیاد در مورد سابقه پزشکی و دوره‌های قاعدگی شما سوال خواهد کرد. ممکن است از شما خواسته شود که یادداشتی از روز‌های خونریزی و بدون خونریزی داشته باشید، شامل یادداشت‌هایی در مورد شدت جریان خون و میزان حفاظت بهداشتی که برای کنترل آن نیاز دارید.
پزشک شما یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و ممکن است یک یا چند آزمایش یا روشی مانند:
- آزمایشات خون نمونه خون شما ممکن است از نظر کمبود آهن (کم خونی) و سایر شرایط، مانند اختلالات تیروئید یا اختلالات لخته شدن خون مورد ارزیابی قرار گیرد.
- تست پاپ اسمیر. در این آزمایش، سلول‌های دهانه رحم جمع‌آوری می‌شوند و از نظر عفونت، التهاب یا تغییراتی که ممکن است سرطانی باشند یا منجر به سرطان شوند، آزمایش می‌شوند.
- بیوپسی آندومتر پزشک شما ممکن است از داخل رحم شما نمونه‌ای از بافت بگیرد تا توسط آسیب‌شناس معاینه شود.
- سونوگرافی. این روش تصویربرداری از امواج صوتی برای تولید تصاویری از رحم، تخمدان‌ها و لگن استفاده می‌کند.
بر اساس نتایج آزمایش‌های اولیه، پزشک ممکن است آزمایش‌های بیشتری را توصیه کند، از جمله:
- سونو هیستروگرافی در طی این آزمایش، مایعی از طریق یک لوله از طریق واژن و دهانه رحم به رحم شما تزریق می‌شود. سپس پزشک از سونوگرافی برای بررسی مشکلات در پوشش داخلی رحم استفاده می‌کند.
- هیستروسکوپی این معاینه شامل قرار دادن یک ابزار نازک و روشن از طریق واژن و دهانه رحم به داخل رحم است که به پزشک اجازه می‌دهد تا داخل رحم شما را ببیند.
پزشکان تنها پس از رد سایر اختلالات قاعدگی، شرایط پزشکی یا دارو‌ها به عنوان علل احتمالی یا تشدید این وضعیت، می‌توانند از تشخیص منوراژی مطمئن شوند.
درمان
درمان خاص منوراژی بر اساس تعدادی از عوامل است، از جمله:
- سلامت کلی و سابقه پزشکی شما
- علت و شدت بیماری
- تحمل شما برای دارو‌ها، رویه‌ها یا درمان‌های خاص
- این احتمال وجود دارد که قاعدگی شما به زودی سنگین‌تر شود
- برنامه‌های آینده شما برای فرزندآوری
- اثرات این وضعیت بر سبک زندگی شما
- نظر یا ترجیح شخصی شما
دارو‌ها
درمان دارویی برای منوراژی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- دارو‌های ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs). NSAIDها، مانند ایبوپروفن (Advil، Motrin IB، دیگران) یا ناپروکسن سدیم (Aleve)، به کاهش از دست دادن خون قاعدگی کمک می‌کنند. NSAIDها مزیت بیشتری در تسکین درد‌های قاعدگی (دیسمنوره) دارند.
- ترانگزامیک اسید ترانکسامیک اسید (Lysteda) به کاهش از دست دادن خون قاعدگی کمک می‌کند و فقط باید در زمان خونریزی مصرف شود.
- دارو‌های ضد بارداری خوراکی. جدا از ارائه کنترل بارداری، دارو‌های ضد بارداری خوراکی می‌توانند به تنظیم چرخه‌های قاعدگی و کاهش دوره‌های خونریزی بیش از حد یا طولانی مدت قاعدگی کمک کنند.
- پروژسترون خوراکی هورمون پروژسترون می‌تواند به اصلاح عدم تعادل هورمونی و کاهش منوراژی کمک کند.
- IUD هورمونی (Liletta، Mirena). این دستگاه داخل رحمی نوعی پروژسترون به نام لوونورژسترل را آزاد می‌کند که باعث نازک شدن دیواره رحم و کاهش جریان خون و گرفتگی قاعدگی می‌شود.
اگر منوراژی ناشی از مصرف دارو‌های هورمونی دارید، ممکن است شما و پزشکتان بتوانید با تغییر یا قطع دارو، این بیماری را درمان کنید.
اگر شما نیز به دلیل منوراژی دچار کم خونی هستید، ممکن است پزشک مصرف مکمل‌های آهن را به طور منظم توصیه کند. اگر سطح آهن شما پایین است اما هنوز کم خون نشده‌اید، ممکن است به جای اینکه منتظر بمانید تا کم خون شوید، مکمل‌های آهن مصرف کنید.
اگر درمان دارویی ناموفق باشد، ممکن است به درمان جراحی برای منوراژی نیاز داشته باشید. گزینه‌های درمانی عبارتند از:
- اتساع و کورتاژ (D&C). در این روش، پزشک دهانه رحم شما را باز می‌کند (گشاد می‌کند) و سپس بافتی را از پوشش داخلی رحم می‌خراشد یا می‌مکد تا خونریزی قاعدگی را کاهش دهد. اگرچه این روش رایج است و اغلب خونریزی حاد یا فعال را با موفقیت درمان می‌کند، ممکن است در صورت عود منوراژی به روش‌های D&C اضافی نیاز داشته باشید.
- آمبولیزاسیون شریان رحمی برای زنانی که منوراژی ناشی از فیبروم است، هدف از این روش کوچک کردن فیبروم‌های رحم با انسداد شریان‌های رحمی و قطع جریان خون آن‌ها است. در طول آمبولیزاسیون شریان رحمی، جراح یک کاتتر را از طریق شریان بزرگ در ران (شریان فمورال) عبور می‌دهد و آن را به شریان‌های رحمی شما هدایت می‌کند، جایی که به رگ خونی موادی تزریق می‌شود که جریان خون به فیبروم را کاهش می‌دهد.
- جراحی سونوگرافی متمرکز مشابه آمبولیزاسیون شریان رحمی، جراحی سونوگرافی متمرکز خونریزی ناشی از فیبروم را با کوچک کردن فیبروم درمان می‌کند. در این روش از امواج اولتراسوند برای تخریب بافت فیبروم استفاده می‌شود. برای این روش نیازی به برش نیست.
- میومکتومی این روش شامل برداشتن فیبروم‌های رحمی با جراحی است. بسته به اندازه، تعداد و محل فیبروم‌ها، جراح شما ممکن است میومکتومی را با استفاده از جراحی باز شکم، از طریق چندین برش کوچک (لاپاروسکوپی)، یا از طریق واژن و دهانه رحم (هیستروسکوپی) انجام دهد.
- ابلیشن آندومتر. این روش شامل تخریب (از بین بردن) پوشش داخلی رحم شما (اندومتر) است. در این روش از لیزر، فرکانس رادیویی یا حرارت اعمال شده به آندومتر برای تخریب بافت استفاده می‌شود.
پس از ابلیشن آندومتر، اکثر زنان قاعدگی بسیار سبک‌تری دارند. بارداری پس از ابلیشن آندومتر عوارض مرتبط زیادی دارد. اگر دچار ابلیشن آندومتر هستید، استفاده از روش‌های پیشگیری مطمئن یا دائمی تا زمان یائسگی توصیه می‌شود.
- برداشتن آندومتر. در این روش جراحی از یک حلقه سیم الکتریکی برای برداشتن پوشش داخلی رحم استفاده می‌شود. هر دو برداشتن آندومتر و برداشتن آندومتر برای زنانی که خونریزی قاعدگی بسیار شدید دارند مفید است. بارداری بعد از این روش توصیه نمی‌شود.
- هیسترکتومی هیسترکتومی – جراحی برای برداشتن رحم و دهانه رحم – یک روش دائمی است که باعث عقیمی و پایان دوره‌های قاعدگی می‌شود. هیسترکتومی تحت بیهوشی انجام می‌شود و نیاز به بستری در بیمارستان دارد. برداشتن اضافی تخمدان‌ها (اووفورکتومی دوطرفه) ممکن است باعث یائسگی زودرس شود.
بسیاری از این روش‌های جراحی به صورت سرپایی انجام می‌شود. اگرچه ممکن است به یک بیهوشی عمومی نیاز داشته باشید، این احتمال وجود دارد که بتوانید بعداً در همان روز به خانه بروید. میومکتومی شکمی یا هیسترکتومی معمولاً نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد.
هنگامی که منوراژی نشانه یک بیماری دیگر مانند بیماری تیروئید باشد، درمان آن عارضه معمولاً منجر به دوره‌های سبک‌تر می‌شود.
آماده شدن برای ویزیت پزشکی
اگر قاعدگی شما آنقدر سنگین است که سبک زندگی شما را محدود می‌کند، با پزشک یا سایر ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی قرار ملاقات بگذارید.
در اینجا اطلاعاتی وجود دارد که به شما کمک می‌کند تا برای قرار ملاقات خود آماده شوید و چه انتظاراتی از ارائه دهنده خود دارید.
آنچه شما می‌توانید انجام دهید
برای آماده شدن برای قرار ملاقات:
- بپرسید که آیا دستورالعملی برای قبل از قرار ملاقات وجود دارد. ممکن است پزشک از شما بخواهد که چرخه‌های قاعدگی خود را بر اساس تقویم دنبال کنید و توجه داشته باشید که چقدر طول می‌کشد و چقدر خونریزی شدید است.
- هر علائمی را که تجربه می‌کنید و مدت زمان آن را یادداشت کنید. علاوه بر دفعات و حجم پریود‌هایتان، سایر علائمی که معمولاً در حوالی دوره قاعدگی شما رخ می‌دهند، مانند حساسیت سینه‌ها، درد‌های قاعدگی یا درد لگن به پزشک خود اطلاع دهید.
- اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله تغییرات اخیر یا عوامل استرس‌زا در زندگی خود را یادداشت کنید. این عوامل می‌توانند بر چرخه قاعدگی شما تأثیر بگذارند.
- فهرستی از اطلاعات کلیدی پزشکی خود، از جمله سایر شرایطی که تحت درمان هستید و نام دارو‌ها، ویتامین‌ها یا مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید، تهیه کنید.
- سوالاتی را بنویسید تا از پزشک خود بپرسید تا بهترین استفاده را از زمان با هم داشته باشید.
برای منوراژی، برخی از سوالات اساسی که باید از پزشک خود بپرسید عبارتند از:
- آیا پریود‌های من به طور غیر طبیعی سنگین است؟
- آیا به هیچ آزمایشی نیاز دارم؟
- چه روش درمانی را توصیه می‌کنید؟
- آیا عوارض جانبی مرتبط با این درمان‌ها وجود دارد؟
- آیا هر یک از این درمان‌ها بر توانایی من برای باردار شدن تأثیر می‌گذارد؟
- آیا تغییراتی در سبک زندگی وجود دارد که بتوانم برای مدیریت علائمم ایجاد کنم؟
- آیا علائم من در طول زمان ممکن است تغییر کند؟
از پزشک خود چه انتظاری دارید
پزشک شما احتمالاً تعدادی سوال از شما می‌پرسد، مانند:
- آخرین قاعدگی شما از کی شروع شد؟
- از چه سنی قاعدگی شروع شد؟
- دوره‌های شما در طول زمان چگونه تغییر کرده است؟
- آیا در طول دوره قاعدگی خود حساسیت سینه یا درد لگن دارید؟
- دوره‌های شما چقدر طول می‌کشد؟
- در زمان قاعدگی چقدر باید تامپون یا پد خود را عوض کنید؟
- آیا در دوران قاعدگی گرفتگی شدید دارید؟
- آیا وزن بدن شما اخیراً تغییر کرده است؟
- آیا از نظر جنسی فعال هستید؟
- از چه نوع پیشگیری از بارداری استفاده می‌کنید؟
- آیا سابقه خانوادگی اختلالات خونریزی دارید؟
- آیا علائم شما توانایی شما را برای عملکرد محدود می‌کند؟ به عنوان مثال، آیا تا به حال مجبور شده‌اید به دلیل دوره قاعدگی خود از مدرسه یا کار غیبت کنید؟
- آیا در حال حاضر تحت درمان هستید یا اخیراً برای شرایط پزشکی دیگری تحت درمان قرار گرفته‌اید؟
کاری که در این بین می‌توانید انجام دهید
در حالی که منتظر قرار ملاقات خود هستید، با اعضای خانواده خود مشورت کنید تا دریابید که آیا یکی از بستگان مبتلا به اختلالات خونریزی تشخیص داده شده است یا خیر. علاوه بر این، شروع به یادداشت‌برداری در مورد تعداد دفعات و میزان خونریزی در طول هر ماه کنید. برای ردیابی حجم خونریزی، شمارش کنید که در طول یک دوره قاعدگی متوسط چند تامپون یا پد را اشباع کرده‌اید.
