خلاقیت زورکی نیست! برای یافتن منبع الهام‌بخش جدید، استراحت کنید و با انجام یک کار بی‌ربط یا اصلا «هیچ کاری نکردن» از رکود دربیایید!
آیا تا به حال سعی کرده‌اید در کاری خلاقیت به خرج بدهید و نوآوری کنید، اما با وجود تمام تلاش‌ها، آن صدای یگانه الهام بخش به مغز شما خطور پیدا نکرده باشد؟!
ممکن است این فشار را احساس کنید که فوری بی‌خیال خلاقیت شوید و به مسیر روتین برگردید. با خودتان فکر می‌کنید که پس چطور در فیلم‌ها و شرح داستان زندگی بزرگان، منابع الهام‌بخشی به ذهن آنها می‌رسیده و به طور جادویی بر رکود خود غلبه می‌کردند؟
اما همانطور که سارا اوریست‌گرین اشاره می‌کند، گفتن این کار آسان‌تر از انجام آن است. گرین، مربی هنر و تهیه‌کننده سریال PBS The Art Assignment است. او همچنین نویسنده کتاب «شما یک هنرمند هستید: تکالیفی برای ایجاد جرقه خلاقیت» است.
غلبه بر یک رکود خلاقیت آسان نیست. اما اصلاً غیرممکن نیست و نیازی به یک لحظه «یورکا» (یافتم) ندارد.
برای غلبه بر رکود چه می‌توان کرد؟
به خود یادآوری کنید که همه می‌توانند خلاق باشند
اولین چیزی که باید به خاطر بسپارید این است که همه ما افراد خلاقی هستیم. همانطور که گرین می‌گوید، خلاقیت فقط مربوط به هنر‌های تجسمی یا موسیقی یا ادبیات نیست و برای رسیدن به آن نیازی نیست که دانشمند باشید.
خلاقیت می‌تواند چیز ساده‌ای مانند یافتن مسیری سریع‌تر برای رسیدن به خانه، مدیریت برنامه تیمتان یا افزودن یک ماده به یک دستور غذای روتین باشد. اگر تعریف گسترده‌تری از خلاقیت داشته باشید، ذهنتان تشویق می‌شود.
درک کنید که مغز چطور خلاق می‌شود
بعد از اینکه به خود یادآوری کردید که یک موجود خلاق هستید، قدم بعدی این است که یاد بگیرید خلاقیت چگونه به مغز راه می‌یابد. درک این موضوع می‌تواند به شما کمک کند تا تصمیمات عاقلانه‌تری بگیرید که خلاقیت را پرورش می‌دهد، نه تصمیماتی که به فرسودگی شغلی دامن می‌زند.
دکتر وندی سوزوکی استاد علوم اعصاب و روانشناسی در مرکز علوم عصبی دانشگاه نیویورک است. شاید شنیده باشید که افراد خلاق دارای مغز عالی‌ای هستند، اما سوزوکی می‌گوید این همیشه درست نیست. در عوض، او می‌گوید تحقیقات و اسکن‌های مغزی نشان می‌دهد که خلاقیت شامل سه بخش اصلی مغز ما می‌شود: شبکه چابک و جستجوگر، شبکه کنترل اجرایی و شبکه حالت پیش‌فرض.
تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که سرگردانی ذهنی ، گامی حیاتی در تفکر خلاق است، به‌ویژه برای کسانی که به موانعی برخورده‌اند.
طبق گفته انجمن روانشناسی آمریکا، سرگردانی در ذهن زمانی اتفاق می‌افتد که مغز شما شروع به فکر کردن در مورد چیز‌هایی می‌کند که مستقیما به کاری که رویش تمرکز کرده‌اید، ربطی ندارد. این شامل انجام طراحی‌های بی‌ربط شدن در یک جلسه کاری یا فکر کردن به سناریو‌های تصادفی در حالی است که مثلا در صف ایستاده‌اید. این لحظات ممکن است برای شما آزاردهنده باشد، اما ممکن است مقدمه خلاقیت باشند.
مغز شما، به معنای واقعی کلمه، به زمان نیاز دارد تا استراحت کند و سرگردانی را تجربه کند تا دوباره آن جرقه خلاقانه در آن روشن شود. برعکس، نداشتن زمان کافی برای سرگردانی ذهنی ممکن است به یک رکود خلاقانه دامن بزند.
استراحت‌های عمدی داشته باشید
اختصاص دادن زمان برای سرگردانی ذهن شما در تئوری عالی به نظر می‌رسد اما در عمل می‌تواند دشوار باشد.
رهاف هرفوش، انسان‌شناس دیجیتال و مجری برنامه The Thought Experiment، می‌گوید این تقصیر شما نیست. او می‌گوید ما در یک فرهنگ وسواس به کار گیر افتاده‌ایم که مردم را به خاطر استراحت کردن، شرمنده می‌کند. فرض کتاب او این است که خلاقیت یک چرخه توقف-شروع است، به این معنی که باید برای شناوری ذهنی و استراحت نیز زمان بگذارید.
هرفوش همچنین می‌گوید استراحت انواع مختلفی دارد و برخی از آنها برای سلامتی ما مهم‌تر از بقیه هستند. “آنچه مغز ما در واقع به آن نیاز دارد دوره‌های بی‌تحریکی است، یعنی بدون صفحه نمایش، بدون ایمیل، بدون کتاب صوتی باید سر کنید. مغز شما به یک ثانیه نیاز دارد تا نفس بکشد، به عقب برگردد و تمام محتوایی را که مصرف کرده‌ایم یکپارچه کند. ”
یکی از پیشنهادهای هرفوش برای افرادی که می‌خواهند در مسیر خلاقیت قرار بگیرند و استراحت را در زندگی خود بگنجانند، این است که هر از گاهی به مدت 15 دقیقه به دیوار خیره شوند. نه گوشی، نه تلویزیون، نه موسیقی. این 15 دقیقه در هر روز پرمشغله می‌تواند تفاوت بزرگی در رفاه شما ایجاد کند!
خودتان را مجبور نکنید که ادامه دهید
عامل دیگری که به فرسودگی شغلی دامن می‌زند سطوح بالای استرس است. من مطمئن هستم که اکثر دغدغه نزدیک شدن زمان یک ضرب الاجل و نگرانی ناشی از آن را تجربه کرده‌ایم.
اما هرفوش هشدار می‌دهد که استرس و فشار گرچه در ابتدای ممکن است نیروی جلوبرنده ظاهری شما برای انجام پروژه‌ها باشند، سرانجام زمانی بی‌اثر می‌شوند.
تکیه بیش از حد به آنها به عنوان محرک می‌تواند باعث افت خلاقیت، اضطراب و افسردگی شما شود و بدتر از همه، می‌تواند منجر به فرسودگی شغلی مزمن در آینده شود.
وقتی احساس آرامش می‌کنید، انجام کاری را شروع کنید
نریسا بردلی یک هنرمند چند رشته‌ای است که بازیگری، آواز خواندن، صداگذاری و حتی کمدی زنده را انجام می‌دهد. بردلی قبل از اینکه روی صحنه اجرا کند، با مشکلات خلاقانه چندین ساله دست و پنجه نرم می‌کرد. وقتی تصمیم گرفت دوباره درگیر هنر شود، دوستانش را دعوت کرد تا برای سرگرمی با آنها نقاشی کنند. به زودی، او شروع به شرکت در کلاس‌های پیشرفت کاری کرد که در نهایت منجر به اجرای زنده او شد.
به همین سادگی بود: بردلی با درگیر شدن در فعالیت‌های خلاقانه‌ای که برای او احساس خوبی داشت، وارد وضعیت خلاقانه شد و از رکود خارج شد.
بنابراین اگر امیدوارید دوباره در کاری خلاق شوید: یک جوک جدید بنویسید، در یک کلاس یک روزه شرکت کنید، یک چیز احمقانه را طراحی کنید. فقط مطمئن شوید که از این فرآیند لذت می‌برید، نه اینکه سعی کنید هر انتظاری را برآورده کنید و به توقعات برسید.
به یاد داشته باشید، شما باید به خود اعتماد کنید و باور داشته باشید که ایجاد یک چیز – هرچیز که باشد- اولین قدم برای گذر از رکود خلاقیت است.
