چرا مقاربت دردناک می‌شود؟ دیسپارونی چه درمانی‌هایی دارد؟
مقاربت دردناک می‌تواند به دلایلی از مشکلات ساختاری گرفته تا نگرانی‌های روانی رخ دهد. بسیاری از زنان در مقطعی از زندگی خود رابطه جنسی دردناکی دارند.
اصطلاح پزشکی برای مقاربت دردناک دیسپارونیا dyspareunia است که به عنوان درد تناسلی مداوم یا مکرر که درست قبل، در حین یا بعد از رابطه جنسی رخ می‌دهد، تعریف می‌شود. اگر مقاربت دردناکی دارید با پزشک خود صحبت کنید. درمان‌ها بر روی علت تمرکز می‌کنند و می‌توانند به رفع یا کاهش این مشکل رایج کمک کنند.
علائم
اگر مقاربت دردناکی دارید، ممکن است احساس کنید:
- درد فقط در هنگام ورود جنسی (دخول)
- درد با هر دخول، از جمله گذاشتن تامپون
- درد عمیق در هنگام رانش
- درد سوزشی یا درد دردناک
- درد ضربان دار، که ساعت‌ها بعد از مقاربت طول می‌کشد
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر در حین رابطه جنسی درد مکرر دارید، با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود صحبت کنید. درمان این مشکل می‌تواند به زندگی جنسی، صمیمیت عاطفی و تصور شما از خود کمک کند.
علل
علل فیزیکی مقاربت دردناک بسته به اینکه درد در هنگام ورود یا با فشار عمیق رخ می‌دهد، متفاوت است. عوامل عاطفی ممکن است با انواع مختلفی از مقاربت دردناک مرتبط باشد.
درد ورود
درد حین دخول ممکن است با طیفی از عوامل مرتبط باشد، از جمله:
- لغزان سازی سیستم تناسلی کم است: این اغلب نتیجه عدم پیش بازی کافی است. کاهش سطح استروژن پس از یائسگی یا زایمان یا در دوران شیردهی نیز می‌تواند علت باشد.
برخی از دارو‌ها بر میل جنسی یا برانگیختگی تأثیر می‌گذارند، که می‌تواند روانکاری را کاهش دهد و رابطه جنسی را دردناک کند. اینها شامل دارو‌های ضد افسردگی، دارو‌های فشار خون بالا، آرام بخش‌ها، آنتی هیستامین‌ها و برخی از قرص‌های ضد بارداری است.
- آسیب، ضربه یا تحریک. این شامل آسیب یا تحریک ناشی از تصادف، جراحی لگن، ختنه زنان یا بریدگی ایجاد شده در حین زایمان برای بزرگ شدن کانال زایمان (اپیزیوتومی) است.
- التهاب، عفونت یا اختلال پوستی. عفونت در ناحیه تناسلی یا مجاری ادراری می‌تواند باعث مقاربت دردناک شود. اگزما یا سایر مشکلات پوستی در ناحیه تناسلی شما نیز می‌تواند مشکل باشد.
- واژینیسموس این اسپاسم‌های غیرارادی عضلات دیواره واژن می‌تواند دخول را دردناک کند.
- مشکلی که در بدو تولد وجود دارد. نداشتن واژن کامل (آژنزی واژینال) یا ایجاد غشایی که دهانه واژن را مسدود می‌کند (پرده بکارت بدون سوراخ) می‌تواند باعث دیسپارونی شود.
درد عمیق
درد عمیق معمولا با نفوذ عمیق رخ می‌دهد. ممکن است در موقعیت‌های خاص بدتر باشد. علل عبارتند از:
- بیماری‌ها و شرایط خاص. این لیست شامل آندومتریوز، بیماری التهابی لگن، افتادگی رحم، رحم رتروگرا، فیبروم رحم، سیستیت، سندرم روده تحریک‌پذیر، اختلال عملکرد کف لگن، آدنومیوز، هموروئید و کیست تخمدان است.
- جراحی یا درمان‌های پزشکی. جای زخم ناشی از جراحی لگن، از جمله هیسترکتومی، می‌تواند باعث مقاربت دردناک شود. درمان‌های پزشکی سرطان، مانند پرتودرمانی و شیمی‌درمانی، می‌توانند تغییراتی ایجاد کنند که رابطه جنسی را دردناک می‌کند.
عوامل عاطفی
احساسات عمیقاً با فعالیت جنسی در هم تنیده هستند، بنابراین ممکن است در درد جنسی نقش داشته باشند. عوامل عاطفی عبارتند از:
- مسائل روانی. اضطراب، افسردگی، نگرانی در مورد ظاهر فیزیکی، ترس از صمیمیت یا مشکلات رابطه می‌تواند به سطح پایین برانگیختگی و در نتیجه ناراحتی یا درد کمک کند.
- فشار. عضلات کف لگن شما در پاسخ به استرس در زندگی شما سفت می‌شوند. این می‌تواند به درد در هنگام مقاربت کمک کند.
- سابقه سوء استفاده جنسی. همه افراد مبتلا به دیسپارونی سابقه سوء استفاده جنسی ندارند، اما اگر شما مورد آزار قرار گرفته‌اید، می‌تواند نقش داشته باشد.
تشخیص اینکه آیا عوامل عاطفی با دیسپارونی مرتبط هستند یا خیر می‌تواند دشوار باشد. درد اولیه می‌تواند منجر به ترس از درد مکرر شود و آرامش را دشوار کند که می‌تواند منجر به درد بیشتر شود. اگر آن را با درد مرتبط کنید، ممکن است شروع به اجتناب از رابطه جنسی کنید.
تشخیص
ارزیابی پزشکی برای دیسپارونی معمولا شامل موارد زیر است:
- تاریخچه پزشکی کامل ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما ممکن است از شما بپرسد که درد شما چه زمانی شروع شده است، کجا درد دارد، چه احساسی دارد و آیا در هر شریک جنسی و هر موقعیت جنسی اتفاق می‌افتد یا خیر. ارائه دهنده شما همچنین ممکن است در مورد سابقه جنسی، سابقه جراحی و زایمان شما سؤال کند.
اجازه ندهید خجالت شما را از پاسخ صادقانه باز دارد. این سوالات سرنخ‌هایی را در مورد علت درد شما ارائه می‌دهند.
- معاینه لگن در طول معاینه لگن، ارائه دهنده شما می‌تواند علائم تحریک پوست، عفونت یا مشکلات آناتومیکی را بررسی کند. او همچنین ممکن است سعی کند با اعمال فشار ملایم به اندام تناسلی و عضلات لگن درد شما را مشخص کند.
معاینه بصری واژن شما با استفاده از ابزاری به نام اسپکولوم برای جدا کردن دیواره‌های واژن نیز ممکن است انجام شود. برخی از زنانی که مقاربت دردناکی دارند نیز در حین معاینه لگن احساس ناراحتی می‌کنند. اگر خیلی دردناک است، می‌توانید بخواهید امتحان را متوقف کنید.
- تست‌های دیگر اگر پزشک شما به دلایل خاصی برای مقاربت دردناک مشکوک باشد، ممکن است سونوگرافی لگن را نیز توصیه کند.
درمان
گزینه‌های درمانی بسته به علت درد متفاوت است.
دارو‌ها
اگر عفونت یا شرایط پزشکی به درد شما کمک کند، درمان علت ممکن است مشکل شما را حل کند. تغییر دارو‌های شناخته شده برای ایجاد مشکلات روانکاری نیز ممکن است علائم شما را از بین ببرد.
برای بسیاری از زنان یائسه، دیسپارونی به دلیل روانکاری ناکافی ناشی از سطوح پایین استروژن ایجاد می‌شود. اغلب، این می‌تواند با استروژن موضعی که مستقیماً به واژن اعمال می‌شود، درمان شود.
سازمان غذا و دارو، داروی ospemifene (Osphena) را برای درمان دیسپارونی متوسط تا شدید در زنانی که مشکلات روانکاری واژن دارند، تایید کرده است. Ospemifene مانند استروژن بر روی پوشش واژن عمل می‌کند.
اشکالات این است که این دارو ممکن است باعث گرگرفتگی شود و خطر سکته مغزی، لخته شدن خون و سرطان پوشش داخلی رحم (آندومتر) را به همراه دارد.
داروی دیگر برای تسکین مقاربت دردناک پراسترون (Intrarosa) است. این کپسولی است که روزانه داخل واژن قرار می‌دهید.
سایر درمان‌ها
برخی از درمان‌های غیردارویی نیز ممکن است به دیسپارونی کمک کنند:
- درمان حساسیت زدایی تمرینات آرام‌سازی واژن را یاد می‌گیرید که می‌تواند درد را کاهش دهد.
- مشاوره یا رابطه جنسی. اگر رابطه جنسی برای مدتی دردناک بوده است، ممکن است حتی پس از درمان نیز پاسخ عاطفی منفی به تحریک جنسی داشته باشید. اگر شما و همسرتان به دلیل مقاربت دردناک از صمیمیت اجتناب کرده‌اید، ممکن است برای بهبود ارتباط با شریک زندگی خود و بازگرداندن صمیمیت جنسی نیز به کمک نیاز داشته باشید. صحبت با یک مشاور یا درمانگر جنسی می‌تواند به حل این مشکلات کمک کند.
درمان شناختی رفتاری نیز می‌تواند در تغییر الگو‌ها و رفتار‌های افکار منفی مفید باشد.
شیوه زندگی و درمان‌های خانگی
برای کمک به کاهش درد در حین رابطه جنسی، شما و همسرتان می‌توانید سعی کنید:
- موقعیت‌ها را تغییر دهید: اگر در حین رانش درد شدیدی دارید، موقعیت‌های مختلفی مانند قرار گرفتن در بالا را امتحان کنید. در این موقعیت، ممکن است بتوانید نفوذ را تا عمقی تنظیم کنید که احساس خوبی به شما بدهد.
- برقراری ارتباط. در مورد اینکه چه چیز‌هایی حس خوبی دارند و چه چیزی حس خوبی ندارند صحبت کنید. اگر نیاز دارید که همسرتان آهسته پیش برود، این را بگویید.
- عجله نکنیئ: پیش بازی طولانی‌تر می‌تواند به تحریک روانکاری طبیعی شما کمک کند. ممکن است با به تأخیر انداختن دخول تا زمانی که کاملاً برانگیخته شوید، درد را کاهش دهید.
- از روان‌کننده‌ها استفاده کنید. یک روان‌کننده شخصی می‌تواند رابطه جنسی را راحت‌تر کند. مارک‌های مختلف را امتحان کنید تا زمانی که برند مورد علاقه خود را پیدا کنید.
مقابله و حمایت
تا زمانی که دخول واژن کمتر دردناک شود، شما و همسرتان ممکن است راه‌های دیگری برای صمیمیت پیدا کنید. ماساژ حسی، بوسیدن و خودارضایی متقابل جایگزین‌هایی برای مقاربت است که ممکن است راحت‌تر، رضایت بخش‌تر و سرگرم‌کننده‌تر از روتین معمول شما باشد.
