آیا باید روزانه مولتی ویتامین مصرف کنیم؟
رپورتاژ
تحقیقات نشان داده است که تقریباً نیمی از افراد بزرگسال و حدود ۷۰ درصد از افراد مسن روزانه از مولتی ویتامینها استفاده میکنند. به طور کلی بیماریهایی وجود دارند که به دلیل کمبود ویتامین و مواد مغذی در رژیم غذایی به وجود میآیند؛ بنابراین مصرف مولتی ویتامینها ممکن است در موارد خاصی برای افراد ضروری باشد. به طور مثال ممکن است فرد در دراز مدت تغذیه نامناسبی داشته باشد و یا از سوءهاضمه و عملکرد نادرست دستگاه گوارشی بدن رنج میبرد. در این صورت باید قرص مولتی ویتامین استفاده کرد. در ادامه میخواهیم درباره شرایطی که ممکن است یک مولتی ویتامین برای بدن مفید باشد و خرید مولتی ویتامین صحبت کنم.
چه کسانی ممکن است در معرض خطر کمبود مواد مغذی باشند؟
همانطور که میدانید برای افرادی که رژیم غذایی سالم و مفیدی دارند مصرف مولتی ویتامینها ممکن است فواید کمتری داشته باشد یا هیچ فایدهای نداشته باشد زیرا رژیم غذایی که شامل منابع پروتئینی، سبزیجات، مقدار زیادی میوه، غلات کامل و چربیهای سالم است مواد غذایی مور دنیاز بدن را میتواند به طور کامل جذب کند و نیازی به استفاده از مکملها و مولتی ویتامینها ندارد، اما همه افراد نمیتوانند رژیم غذایی سالمی داشته باشند، به طوری که برخی از افراد در رژیم غذایی خود مقدار کمتری مواد مغذی و ویتامین دریافت میکنند. گروههایی که بیشتر در معرض خطر کمبود مواد مغذی هستند عبارتاند از:
- افراد مسن: افراد مسن به دلایل مختلفی ممکن است مواد مغذی مورد نیاز بدن خود را جذب نکنند. به طور مثال مشکل در جویدن و بلع غذا، تنهایی و گوشهگیری و یا استفاده از چندین داروی مختلف و تغییرات در طعم غذا میتواند باعث کاهش اشتهای آنها شود. همچنین افراد مسن نسبت به دیگر افراد در جذب ویتامین B12 مشکل بیشتری دارند؛ بنابراین پیشنهاد میشود که افراد بالای ۵۰ سال از غذاهای غنی شده با ویتامین B12 یا قرصهای ویتامین B12 استفاده کنند.
- زنان باردار: زنان باردار باید به میزان کافی ویتامین B و فولات دریافت کنند زیرا جذب فولات کافی باعث کاهش خطر ابتلا به اسپینا بیفیدا و آنسفالی میشود. برای اینکه دریافت و جذب فولات مؤثر واقع شود، زنان باردار باید در چند هفته اول بارداری خود فولات مصرف کنند. به طور کلی پیشنهاد میشود همه زنان در سنین باروری یعنی از سن ۱۵ تا ۴۵ سال، روزانه ۶۰۰ میکروگرم اسید فولیک مصرف کنند و با خرید مولتی ویتامین، مواد مغذی مورد نیاز بدن خود را تامین کنند. مواد مغذی مهم دیگری که در دوران بارداری باید مصرف شود شامل کلسیم، آهن، ویتامین D و… است.
- سوء هاضمه: سوء هاضمه باعث میشود هضم طبیعی دستگاه گوارش دچار اختلال شود و بسیاری از مواد مغذی به مقدار کمی جذب شوند و یا اصلاً جذب نشوند. از جمله عواملی که باعث به وجود آمدن این اختلال میشود شامل بیماریهایی مانند سلیاک، کولیت اولسراتیو یا فیبروز کیستیک و جراحیهایی که باعث از بین رفتن بخشهایی از اندامهای لوله گوارش میشود مانند انجام بای پس معده برای کاهش وزن است.
- بیماریهای خاص: بیماریهایی که اسهال و استفراغ را افزایش میدهند میتوانند از جذب مواد مغذی جلوگیری کنند.
- مصرف الکل: مصرف الکل زیاد از جذب ویتامین B و ویتامین. C که جز مواد مغذی بسیار مهم در بدن هستند جلوگیری میکند
- داروهای خاص: برخی از دیورتیکها به طور معمول باعث کاهش فشار خون میشوند و درنتیجه میتوانند ذخایر پتاسیم، کلسیم و منیزیم بدن را تخلیه کنند. مهارکنندههای پمپ پروتون برای برگشت اسید معده و سوزش معده توسط پزشکان تجویز میشوند. این مهارکنندهها میتوانند از جذب ویتامین B12، منیزیم و کلسیم جلوگیری کنند. همچنین داروهایی مانند لوودوپا و کاربیدوپا که توسط پزشکان برای بیماری پارکینسون تجزیه میشوند باعث کاهش جذب ویتامین B و B12 شوند.
دلایل استفاده از مولتی ویتامین
افراد مختلف هنگامی که قصد خرید مولتی ویتامین و استفاده از آن را دارند ممکن است دلایل مختلفی داشته باشند. برخی از متداولترین دلایل استفاده از مولتی ویتامینها عبارتاند است:
- رژیم غذای محدودی دارم و یا اشتهایم به شدت کم است به طوری که اغلب اوقات کمتر از مقدار معمول غذا میخورم.
- بیش از یک هفته است که از یک رژیم غذایی بسیار محدودکننده استفاده میکنم. (این رژیم مانند یک رژیم غذایی مایع بعد از یک عمل جراحی یک رژیم غذایی با هدف کاهش وزن است.)
- شرایط من به گونه است که بدنم جذب مواد غذایی را به شدت کاهش میدهد (بیماریهایی مانند کولیت اولسراتیو سلیاک توانند جذب مواد غذایی را کاهش دهند) یا تحت عمل جراحی قرار گرفت مکه در جزء مواد اختلال به وجود میآورد (جراحی بای پس معده، روش ویپل).
- من به دلیل بارداری به طور موقت نیاز دارم تا با مولتی ویتامین مواد مغذی بدن خود را افزایش دهم.
- ازآنجاییکه من سرم خیلی شلوغ است؛ بنابراین نمیتوانم هر روز از یک رژیم غذایی متعادل پیروی کنم.
دلایل عدم استفاده از مولتی ویتامین
اما برخلاف آنچه که برای استفاده از مولتی ویتامینها گفته شد، برخی از افراد ممکن است به هر دلیلی به مصرف مولتی ویتامین نیاز نداشته باشند، برخی از این دلایل عبارتاند از:
- اشتهای من خوب است و خوب غذا میخورم، اما به طور دائم احساس خستگی میکنم. (برای حل این مشکل میتوانید با یک پزشک مشورت کنید تا بتواند علتهای این موضوع را بررسی کند.)
- من یک رژیم غذایی خوب دارم، اما تمایل دارم تا سلامتی خود را بهبود بخشم؛ بنابراین دریافت کردن مقداری مواد مغذی و سایر ویتامینها ضرر ندارد.
- به دلیل اینکه من به پوکی استخوان مبتلا هستم نسبت به افراد دیگر به کلسیم بیشتری نیاز دارم و یا به دلیل اینکه کم خونی ناشی از فقر آهن دارم باید آهن بیشتری نیز مصرف کنم.
اگر درباره مصرف مولتی ویتامینها اطمینان کافی ندارید بهتر است با یک متخصص تغذیه در این باره مشورت کنید زیرا میتواند رژیم غذایی فعلی شما برای تعیین اینکه به چه مقدار مواد مغذی نیاز دارید بررسی کند. پس از بررسی میتواند پیشنهاداتی برای دریافت مواد مغذی مورد نیاز به شما ارائه دهد و یا ممکن است یک یا چند مولتی ویتامین و مکمل برای شما تجویز شود. درصورتیکه داروهای دیگری مصرف میکنید، برای جلوگیری از تداخل دارویی بهتر است پزشک خود را از داروهای مصرفی خود مطلع کنید. نکتهای که باید بسیار به آن توجه داشته باشید این است که مصرف دوز بالای ویتامینها به هیچ عنوان توصیه نمیشود زیرا میتواند در صورتی که بیشازحد مصرف شود مشکلاتی به وجود آورد. نکته دیگری که باید توجه کنید این است که مراقبت برچسبهای ویتامینهای مکمل باشید و اطلاعات آن را با دقت بخوانید .
مولتی ویتامین و سلامتی
مولتی ویتامینها و مکملها تنها زمانی مهم هستند که بتوانند نیازهای تغذیهای که از طریق رژیم غذایی تعداد نمیرسند را تامین کنند، اما بحثی که در اینجا مطرح میشود این است که آیا ویتامینها زمانی که رژیم غذایی برخی از ویتامینها را جذب نمیکند برای بدن کافی است یا خیر؟ زیرا بسیاری از تحقیقات نشان دادهاند که هیچ اثرات مضر و یا هیچ فایدهای در هنگام مصرف مکملها و مولتی ویتامینها مشاهده نشده است. پس از انجام چندین تحقیقات و مطالعات بالینی مشخص شد که شواهد کافی برای حمایت از مزایای مولتی ویتامینها و مکملها برای پیشگیری از سرطان و بیماریهای قلبی عروقی وجود ندارد و فقط آزمایشهای طولانیمدت میتواند به آنها کمک کند، بلکه مولتی ویتامینها و مکملها فقط میتوانند یک سری از مواد مغذی مورد نیاز بدن را تامین کنند.