ویتوریو دسیکا – زندگینامه و فعالیت‌های هنری و سینمایی و فهرست آثار – Vittoria De Sica
تاریخ تولد: 7 ژوئیه 1902 در پارمای ایتالیا
تاریخ مرگ: 13 نوامبر 1974 فرانسه
فیلم‌های مهم
واکسی (1946)، دزد دوچرخه (1948)، معجزه در میلان (1951)، اومبر تو دی (1952)، دو زن (1960)، دیروز، امروز، فردا (1962)
چند نکته از زندگی‌اش
- در پارمای ایتالیا به دنیا آمد و در بحبوحه جنگ قد کشید. جنگ را از نزدیک لمس کرده زندگی مردمی را که بازیچه دست سیاستمداران و به خصوص موسولینی شده بودند او را می‌آزرد. همین امر سبب شد تا سال‌ها بعد در کنار افراد دیگری چون ویسکونتی جنبش جدیدی را در ایتالیا بنیانگذاری کند. هر چند آغازگر این جنبش خودش نبود اما بی شک معتبرترین آثار این جنبش از آن اوست.
- نئورئالیسم او و همکارانش با لحن عریانی که داشت سیاستمداران را ناراضی و گله مند کرد. پس از آن بود که کم کم حمایت‌ها از وی برداشته شده و زندگی روی دیگر خود را به او نشان داد. البته قبل از آن نیز او چندان مورد حمایت قرار نمی‌گرفت. دولت موسولینی نظر ویژه‌ای به سینما داشت و استودیوهای بزرگ به دست فاشیست‌ها ساخته شد. اما اساس کار نئورئالیسم فیلمسازی خارج از این استودیوها بود و او نیز هم چون ویسکونتی زیر بار این حمایت‌ها نمی‌رفت.
چند کلمه که دنیای فیلمساز را می‌سازند
ایتالیا، جنگ، فقر، عدالت، شغل، جرم.
تاثیرات سیاسی و اجتماعی
سینمای دسیکا یک سینمای انتقادی و ناراضی به شمار می‌رود. البته انتقادی نه به معنای شخصی و انسانی که بیشتر به لحاظ اجتماعی و سیاسی. بهترین آثار دسیکا درباره بیکاری، فقر و ناعدالتی هستند. انتقاد از شرایط سیاسی حاکم و وضع موجود در اکثر این آثار وجود دارد و همین امر باعث برخورد دولت مردان ایتالیایی در آن سال‌ها با این نوع فیلمسازان شد.
- جوایز مهم
جایزه ویژه هیات داوران جشنواره لوکارنو برای فیلم دزد دوچرخه (۱۹۴۹)، نامزد دریافت نخل طلای جشنواره کن برای فیلم دو زن (۱۹۶۱) و …
دلایل شهرت
بی شک دزد دوچرخه مهمترین اثر وی به شمار می‌رود. فیلمی که هم در تثبیت نئورئالیسم و شناساندن آن به مردم ایتالیا نقش مهمی داشت و همین که هنوز هم جزو بهترین فیلم‌های اکثر سینمادوستان جهان به شمار می‌آید. دالبته این نکته را نباید نادیده گرفت وقتی دزد دوچرخه ساخته شد و با استقبال هم روبه‌رو شد، هنوز کسی از شروع جریان سینمایی جدیدی به نام نئورئالیسم خبر نداشت. هرچه بود از دل فیلم بیرون می‌آمد نه از خارج آن. کارگردانی واقع‌گرایانه و تلخ وی در کنار فیلمنامه قبلی چزاره زاواتینی مهمترین دلیل استقبال مردم ایتالیا و پس از آن سینمادوستان جهان از این فیلم بود.
همکاران مورد علاقه
چزاره زاواتینی، فیلمنامه نویس محبوب دسیکا بود. دسیکا در بسیاری از آثارش با وی همکاری داشت و به نوعی می‌توان گفت که این دو معروف ترین زوج سینمایی نئورئالیسم به شمار می‌آیند.
زاواتینی و دسیکا نخستین همکاری نئورئالیستی خود را با فیلم واکسی محصول ۱۹۴۶ آغاز کردند. اما مهمترین همکاری ایشان بی شک فیلم دزد دوچرخه است. فیلمی که از یک فیلمنامه به شدت حساب شده و دقیق سود می‌برد. زاواتینی در نگارش این فیلمنامه از رمان لوئیجی بارتولینی بهره برد.
مولفه‌های سبکی و مضمونی تکرار شونده
- از مولفه‌های سبک دسیکا گفتن خیلی فرقی با معرفی نو رئالیسم ندارد. از نئورئالیسم گفتن نیز یعنی از دسیکا گفتن. دسیکا در جنگ بزرگ شده بود و نمی‌توانست زیر بار آن برود. زیر بار بدبختی‌هایی که بیش از همه به سمت زندگی مردم فرودست جامعه سرازیر می‌کند. این احساس را فقط او نداشت و همین امر موجب پیدایش نئورئالیسم شد.
- سینمای دسیکا سینماییست واقع گرا اما نه از آن جنسی که سراغ داریم. واقع گرایی در سینما همواره با اختلاف نظرهای فراوانی همراه بوده است. خیلی‌ها معتقدند که از آن می‌توان در سینما به دنبال واقع گرایی بود. اما به هر حال واقع‌گرایی درست یا اشتباه در سینما قبل از دسیکا و بعد از آن نیز وجود داشته است. معمولاً هم استفاده‌های سیاسی فراوانی از این آثار می‌شود. اما واقع گرایی دسیکا خیلی با این نوع واقع گرایی شباهت ندارد. دسیکا به عنوان کسی که قواعد سینمایی به بن بست رسیده ایتالیا را که درگیر آثاری موسوم به تلفن سفید بود را می‌شکند مطرح است و واقع‌گرایی نسبت داده شده به او نیز به همین دلیل است که آثار گذشته ایتالیا آنقدر از مردم دور بودند که حال هر اثری که رگه‌هایی از واقع گرایی داشته باشد و از لوکیشن‌های واقعی و قابل لمس برای مردم استفاده کند به عنوان یک نماد عظیم در واقع گرایی و رئالیسم مطرح شود. سینمای او واقع گرایانه است اما نه به آن میزانی که در سینما به عنوان یک الگو قرار گیرد. مهمترین دلیل به شهرت رسیدن این جنبش واقع گرایی او و همکارانش به آثار قبل از این دوره بر می‌گردد.
- در اکثر آثار او مفاهیمی چون فقر، دغدغه شغلی و غم نان، ناعدالتی و مفهوم جرم وجود دارند. به گونه‌ای که به هیچ وجه نمی‌توان آنها را حذف کرد. از همین رو دسیکا و اساساً خیلی از نئورئالیست‌ها را دارای گرایشات کمونیستی می‌دانند.
یک سکانس مهم از فیلم هایش
در اواخر فیلم دزد دوچرخه و در سکانسی که آنتونیو ریچی دوچرخه ظاهرا بی صحابی را می‌دزدد، صاحب دوچرخه و مردم سر می‌رسند و او را جلوی چشمان برونو و پسر خردسالش را کتک می‌زنند. اما او را تحویل پلیس نمی‌دهند. حالت شرمنده آنتونیو ریچی و چشمان لبریز از ناراحتی و شعور برونو یکی از بهترین قاب‌های آثار دسیکا که سینمای ایتالیا را رقم می‌زند.