تحقیق جدید: برخی از شیرین‌کننده‌های مصنوعی مشکوک به تغییر ترکیب باکتری‌های روده و قند خون هستند
یک مطالعه جدید اثرات چهار شیرین‌کننده مصنوعی رایج را بر روی ترکیب باکتری‌ها روده موسوم به میکروبیوم روده را در انسان بررسی کرده. یافته‌ها نشان داد این شیرین‌کننده‌ها نه تنها می‌توانند منجر به تغییرات مشخصی در ترکیب باکتری‌های روده شوند، بلکه می‌توانند میزان تحمل گلوکز و سطح قند خون فرد را نیز تغییر دهند.
شیرین‌کننده‌های مصنوعی که به عنوان شیرین‌کننده‌های غیرمغذی نیز شناخته می‌شوند و نزدیک به 150 سال است که کشف شده‌اند. برای مثال، ساخارین پس از کشف تصادفی آن توسط یک شیمیدان در دانشگاه جان هاپکینز در سال 1879، بیش از یک قرن است که به عنوان جایگزین شکر مورد استفاده قرار گرفته است.
به طور کلی تصور می‌شود که این مواد شیمیایی بی‌اثر هستند و هیچ اثر متابولیکی گسترده‌ای فراتر از شبیه‌سازی شیرینی ندارند. اما در سال‌های اخیر دانشمندان مشکوک شده‌اند که این شیرین‌کننده‌های مصنوعی می‌توانند به شیوه‌های مختلف بر سلامت ما تأثیر بگذارند، از افزایش خطر سرطان گرفته تا افزایش وزن.
تعداد زیادی پژوهش در طول 10 سال گذشته اثرات شیرین‌کننده‌های مصنوعی بر میکروبیوم روده را بررسی کرده‌اند، اما مهم این است که بیشتر این تحقیقات فقط بر روی حیوانات انجام شده بودند.
اما در مطالعه جدید 120 نفر داوطلب که سابقه مصرف شیرین‌کننده مصنوعی داشتند، انتخاب شدند.
این گروه به شش گروه تقسیم شدند: چهار گروه شیرین‌کننده مصنوعی (آزمایش آسپارتام، ساخارین، استویا یا سوکرالوز) و دو گروه کنترل که شیرین‌کننده مصنوعی دریافت نمی‌کردند.
دو هفته این گروه‌ها تحت نظر گرفته شدند. نمونه مدفوع قبل، حین و بعد از مداخله گرفته شد و آزمایشات قند ناشتا و بعد مصرف شیرین‌کننده و قند از آنها گرفته شد.
در افرادی که شیرین‌کننده‌های غیر مغذی مصرف می‌کنند، تغییرات بسیار مشخصی را در ترکیب و عملکرد میکروب‌های روده تشخیص داده شد.
به نظر می‌رسد که میکروب‌های روده در بدن انسان نسبتاً به هر یک از این شیرین‌کننده‌ها پاسخ متفاوت می‌دهند. دو مورد از شیرین‌کننده‌های غیر مغذی، ساخارین و سوکرالوز، به طور قابل توجهی بر تحمل گلوکز در بزرگسالان سالم تأثیر می‌گذارند. تغییر در میکروب‌ها با تغییراتی که در میزان قند مشاهده شده، ارتباط دارد.
برای بررسی اینکه آیا تغییرات میکروبیوم مستقیماً باعث تغییر در تحمل گلوکز می‌شود، محققان نمونه‌های میکروبیومی را از داوطلبان انسانی گرفتند و آنها را به موش‌هایی بدون باکتری روده پیوند زدند، یعنی میکروب‌ها روده انسان را وارد روده موش کردند. مشخص شد که میکروبیوم‌های تغییر یافته انسانی مستقیماً بر میزان قند حیوانات تأثیر می‌گذارد.
دست آخر چه نتیجه‌ای می‌گیریم؟
نخست اینکه این تحقیق مشکلاتی داشت و باعث می‌شود که نتایج آن را نشود تعمیم داد. یک مشکل این بود که گروه مورد مطالعه کوجک بود و دوم اینکه دوز‌های شیرین‌کننده‌های مورد استفاده در این تحقیق بسیار بیشتر از آن چیزی است که مردم در زندگی روزمره خود مصرف می‌کنند.
180 میلی گرم ساخارین در روز به مدت دو هفته معادل مصرف 50 قرص یا 18 کیسه ساخارین در روز است و واقعا کمتر کسی پیدا می‌شود که این مقدار قند مصنوعی استفاده کند.
اما برخی دیگر می‌گویند که این تحقیق نشان می‌دهد که برخی شیرین‌کننده‌های مصنوعی می‌توانند قند را بالا ببرند و با توجه به این باید میزان استفاده از برخی از آنها مانند ساخارین و سوکرالوز را کم کرد. اما ظاهرا آسپارتام و استویا ظاهرا مشکلی ندارند.
و کلا نتیجه نهایی این است این افزودنی‌های غذایی از مواد شیمیایی بی‌اثری که قبلاً تصور می‌شد نیستند و بررسی‌های جدیدتری باید روی آنها صورت بگیرد.
پس در حالی که شکر مشکلات کتابولیک واضح ایجاد می‌کند و شیرین‌کننده‌های مصنوعی هم به آن ایمنی که قبلا می‌پنداشتیم نیستند، چه بهتر که روی ذائقه خود کار کنیم و اعتیادمان به مزه شیرین را کاهش دهیم!
مطالعه جدید در مجله Cell Press منتشر شده.
