یک پژوهش جدید، بیماران مبتلا به پرفشاری خون را امیدوار کرده که به جای مصرف روزانه قرض‌های فشار خون بتوانند با سالی، دو بار تزریق داروی جدید «زیلبسیران» Zilebesiran، فشار خون خود را متعادل نگاه دارند
پرفشاری خون دلایل مختلفی دارد و داروهای متنوعی هم بسته به شرایط هر بیمار برای درمان آن تجویز می‌شود.
یکی از شایع‌ترین دسته‌های دارویی، داروهایی هستند که بر محور رنین – آنژیوتانسین – آلدوسترون اثر می‌کنند. شکل زیر را ببینید:
این محور و سیستم در بدنش، در شرایط نرمال فشار خون را در حد متعادل نگاه می‌دارد.
مکانیسم عمل این محور به صورت ساده این است:
وقتی میزان جریان خون کلیه کاهش پیدا می‌کند، سلول‌های کنارگلومرولی کلیه یک پیش‌ساز پروتئینی را تبدیل به رنین می‌کنند.
رنین، آنژیوتانسین مترشحه از کبد را تبدیل به آنژیوتانسین یک می‌کند.
آنژیوتانسین یک با آنزیمی با نام اختصاری ACE یا آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین، تبدیل به آنژیوتانسین 2 می‌شود.
آنژیوتانسین 2 هم خودش یک منقبض‌کننده عروق است و هم باعث تحریک ترشح هورمون آلدوسترون از بخش قشری غده فوق کلیه می‌شود. آلدوسترون باعث افزایش جذب سدیم و آب از کلیه‌ها می‌شود. با جذب بیشتر آب و سدیم و در نتیجه افزایش حجم خون، فشارخون افزایش می‌یابد.
اگر سیستم رنین-آنژیوتانسین-آلدوسترون به‌طور غیرطبیعی فعال شود، فشارخون بیش از حد افزایش می‌یابد. داروهای بسیاری هستند که با مهار مراحل گوناگون این سیستم، فشارخون را می‌کاهند.
حالا برای اینکه فشار خون را کنترل کنیم می‌توانیم از راه‌های مختلف به این سیستم حمله کنیم.
یک راه این است که آنزیم مبدل آنژیوتانسین را مهار کنیم. مثال داروی کاپتوپریل
راه دیگر این است که گیرنده آنژیوتانسین مهار شود: مثال داروی لوزارتان یا والزارتان
راه دیگر این است ترشح رنین را کم کنیم. مثال: داروی آلیسکیرن و رمیکیرن.
اما به تازگی داروی تزریقی جدیدی در فاز آزمایش قرار گرفته که به صورتی متفاوت عمل می‌کند. دانشمندان در حال آزمایش این رویکرد جدید هستند.
حدود یک سوم بزرگسالان در بریتانیا فشار خون بالا دارند، اما ممکن است بسیاری متوجه آن نباشند. در ایران هم کسانی که متوجه پرفشاری خون نیستند یا درمان درست یا منظم دریافت نمی‌کنند، بسیار زیاد هستند و سرریز درمان ناقص آنها به صورت مشکلات قبلی – عروقی و کلیوی و سکته‌های مغزی، بار مالی زیادی روی اقتصاد فرسوده بهداشت و درمان و کیفیت زندگی بیماران و خانواده‌های می‌گذارد.
یکی از مشکلات درمان پرفشاری خون این است که بیمار باید مرتب و منظم قرص استفاده کند و بسیاری به خاطر سهل‌انگاری یا خرافاتی مثل «عادت کردن به دارو» یا مشکلاتی و تعارضات روانپزشکی مثل انکار بیماری یا مسئله فراموشی‌ها و مشکلات شناختی روتین کهنسالی، داروها را منظم مصرف نمی‌کنند.
حدود 630 بیمار در سراسر جهان در تحقیق جدید دانشگاه کوئین مری لندن (QMUL) شرکت کرده‌اند.
این مطالعه که توسط شرکت داروسازی Alnylam تأمین مالی شده و توسط مؤسسه ملی تحقیقات بهداشت و مراقبت (NIHR) حمایت می‌شود، قرار است به مدت سه سال اجرا شود.
داروی جدید، پروتئینی به نام آنژیوتانسینوژن را هدف قرار می‌دهد که توسط کبد تولید می‌شود و در تنظیم فشار خون نقش دارد. آزمایشات فاز نخست بر روی ۸۴ بیمار نشان داد که یک دوز از داروی جدید، پس از سه هفته، غلظت هورمون را در خون افراد حداقل ۹۰ درصد کاهش می‌دهد.
این اثر پس از ۱۲ هفته نیز پابرجا خواهد بود و دانشمندان امیدوارند بتواند سطح فشار خون را برای مدت طولانی کنترل کند. سازندگان این دارو می‌گویند که این می‌تواند یک راه‌حل «قابل کنترل‌تر و عملی‌تر» برای بیماران باشد و خطر فراموشی مصرف قرص‌های فشار خون روزانه را از بین ببرد.
دارویی که دانشمندان استفاده خواهند کرد Zilebesiran نام دارد و با تداخل RNA (RNAi) تولید آنژیوتانسینوژن را کاهش می‌دهد. Zilebesiran زیر پوستی تجویز می‌شود.
این تحقیق بسیار امیدوارکننده است. اما باید منتظر بمانیم تا نتیج تحقیقات کامل شوند. مثل هر دارویی، این دارو هم موارد منع مصرف و احتیاطی خواهد داشت.
