چرا برخی افراد سریعتر از دیگران پیر میشوند؟ مطالعه جدید با استفاده از هوش مصنوعی نشان میدهد که ناراحتی و غم میتواند بیشتر از سیگاری بودن قهار باعث پیری شود
دانشمندان در سراسر جهان مدام از هوش مصنوعی استفاده خلاقانه میکنند. یکی از این کارها حدس سن واقعی زیستی مردم است.
تلاش اخیر عوامل روانشناختی را به تحقیق اضافه کرده و پیشبینیهای جالبی انجام داده. آزمایشهای اولیه نشان میدهد که تأثیر بیماریهای روانی میتواند در برخی مواقع بیشتر از تأثیر بیماریها و عادات جسمانی از جمله سیگار کشیدن باشد.
مسلم است که سن تقویمی تنها برای برآورد سلامت کافی نیست. محققان امیدوارند با اندازهگیری جنبههای خاصی از سلامت فیزیکی یک فرد، مانند میکروبیوم روده یا نشانگرهای التهابی در خون، پیشبینی کنند که یک فرد در سالهای زیستی چقدر «جوان» یا «پیر» است.
اگر این پیشبینی دقیق باشد، میتواند به کارشناسان کمک کند تا بفهمند چرا برخی افراد سریعتر از دیگران پیر میشوند و چه عواملی در سبک زندگی در این روند پیری نقش دارند.
اما یکی از مؤلفههای کلیدی سلامت، وضعیت ذهنی و عاطفی ما است.
در سال ۲۰۲۱، یک مطالعه چند دههای در میان ۲.۳ میلیون نیوزلندی نشان داد که ارتباط قوی بین اختلالات روانی و شروع بیماری جسمی و مرگ وجود دارد.
مطالعه دیگری در همان سال نشان داد که سابقه مسائل مربوط به سلامت روان با تسریع پیری در میانسالی مرتبط است. علاوه بر این، این اثر پیری سالها قبل از ظهور سایر بیماریهای مرتبط با افزایش سن رخ داده است.
با در نظر گرفتن این یافتهها، محققان در ایالات متحده و هنگ کنگ یک الگوریتم کامپیوتری موسوم ساعت پیری جدید طراحی کردند که چندین عامل سلامت روانی و نشانگرهای زیستی خون را در خود جای داده است.
آنها این الگوریتم را با دادههای نزدیک به ۵۰۰۰ بزرگسال سالم در مجموعه دادههای مطالعه طولی سلامت و بازنشستگی چین (CHARLS) که شامل شرکتکنندگان ۴۵ ساله یا بالاتر است، آموزش دادند و سپس آن را روی دادههای ۷۰۰۰ نفر دیگر آزمایش کردند.
این اولین باری است که محققان ساعت پیری را به طور انحصاری بر روی چنین گروه بزرگ چینی آموزش میدهند (بیشتر مطالعات در جمعیتهای غربی انجام میشود)، و همچنین جزء اولین مطالعاتی است که عوامل استرسزای سلامت روان را در خود جای داده است.
در نهایت، نویسندگان دریافتند که عوامل روانشناختی، مانند احساس ناراحتی یا تنهایی، تا ۱.۶۵ سال به سن بیولوژیکی فرد اضافه میشود. این اثر بیشتر از سایر خصوصیات جمعیت شناختی فردی، از جمله جنسیت بیولوژیکی، منطقه زندگی، وضعیت تاهل و وضعیت سیگار کشیدن بود.
در این تحقیق اطلاعات فیزیکی در مورد ۱۶ عامل خون – از جمله سطح کلسترول – و همچنین BMI، دور کمر و فشار خون هم در نظر گرفته شده بود.
دادههای روانشناختی شرکتکنندگان بر اساس هشت احساس بود: آزردگی، تنهایی، احساس نارضایی، عدم تمرکز، بیقراری، افسردگی، ناامیدی، یا ترس. این یک نسخه ساده شده از سلامت روان است،
هنگامی که این ساعت هوش مشنوعی به طور خاص بر روی افراد بیمار، از جمله افرادی که مبتلا به سرطان، بیماری قلبی، بیماری کبد، بیماری ریوی یا سکته بودند، آزمایش شد، به طور دقیق پیشبینی کرد که آنها از همتایان خود در گروه اصلی و سالم، پیرتر هستند.
اما تأثیر این شرایط بر سن پیشبینی شده از ۱.۵ سال بیشتر نبود. در حالی که عوامل روانشناختی آدمها را به طور متوسط ۱.۶۵ سال پیر کرده بودند.
از سوی دیگر، سیگار کشیدن به تنهایی حدود ۱.۲۵ سال آدمها را پیر کرده بود.
البته این بدان معنا نیست که سیگار کشیدن خطر کمتری برای سلامتی نسبت به افسردگی یا تنهایی دارد. سیگار یکی از عوامل خطر اصلی برای بسیاری از سرطانها و بیماریهای قلبی است.
بر اساس پیشبینیهای این ساعت یا عمرسنج، ممکن است یک فرد مجرد ۰.۵۹ سال پیرتر میشود – کسی که به ندرت احساس خوشبختی میکند ۰.۳۵ سال اضافه میکند. ناامیدی ۰.۲۸ سال شما را پیرتر نشان میدهد و مشکل خواب دارد ۰.۴۴ سال سالخوردهترتان میکند.
پس ارتقای سلامت روان ممکن است اثر ضدپیری ملموسی داشته باشد.
این مطالعه در مجله Aging منتشر شد.