پیشگیرى از اعتیاد نوجوانان و جوانان

0
ماندانا سلحشور

نکته ها
۱- بالاترین رقم سنى معتادان در ایران را افراد ۲۷ _ ۲۱ساله تشکیل مى دهند.
۲- افرادى که به انواع مواد مخدر اعتیاد پیدا کرده اند، اغلب اولین تجربه شان را به صورت تفریحى و در دوران نوجوانى کسب کرده بودند.
۳- تشخیص رفتارهاى آشکار دوره نوجوانى از رفتارهاى ناشى از مصرف مواد مخدر دشوار است.
۴- نوجوانانى که از بودن در خانواده شان احساس رضایت داشته اند و روابط صمیمى بین اعضاى خانواده وجود داشته است، کمتر به دنبال سیگار، الکل و انواع مخدرها بوده اند.

یکى از مشکلات عمده  اى که نسل جوان جامعه با آن رو به روست، خطر اعتیاد و گرایش به مصرف مواد مخدر است. از آن جا که مصرف این گونه مواد (انواع سیگارها، قرص  ها، مخدرها و… ) در بین جوانان و نوجوانان رو به افزایش است، وظیفه والدین، مربیان و سایر نهادهاى اجتماعى براى آگاه ساختن قشر جوان از عواقب مصرف مواد مخدر به مراتب سنگین تر از قبل مى شود. آمار نشان مى دهد بالاترین رقم سنى معتادان در ایران را افراد ۲۷ _ ۲۱ساله تشکیل مى دهند. با توجه به این موضوع، والدین و مربیان باید سعى کنند با استفاده از روش  ها و آموزش  هاى لازم، بچه  ها را از همان دوران کودکى و پیش نوجوانى با آثار زیان بار مصرف این گونه مواد و اثرات و پیامدهاى ناشى از آن بر جسم و روان شان مطلع سازند.
اغلب جوانان با گذر از دوران بلوغ و نوجوانى دچار تغییرات جسمى _ روانى گوناگونى مى شوند که تاثیرات زیادى بر رفتارها و عکس العمل  هاى هیجانى آنها نسبت به اطرافیان مى گذارد. احساس نارضایتى، عصبانیت، بى حوصلگى، مخالفت، مبارزه جویى، عدم همکارى، بى اعتنایى و عیب جویى از جمله بدخلقى  هایى است که زندگى نوجوانان را دشوارتر از پیش مى کند. در مواردى این ویژگى  هاى رفتارى _ اخلاقى ِ نوجوانان به گونه  اى است که آنان را شدیداً مستعد آلوده شدن به انواع کجروى  ها و آسیب  هاى اجتماعى مى کند. این نوجوانان ارزش  ها و معیارهاى اخلاقى والدین شان را کمتر مى پذیرند و بیشتر درصدد یافتن استقلال و اثبات خویشتن اند.
• عوامل موثر در اعتیاد جوانان
تحقیقات نشان مى دهند، افرادى که به انواع مواد مخدر اعتیاد پیدا کرده اند، اغلب اولین تجربه شان را به صورت تفریحى و در دوران نوجوانى کسب کرده بودند و به تدریج اعتیاد آنان، از حالت تفریح خارج شده و با تکرار و زیاد شدن میزان مصرف، معتاد شده اند. از آن جایى که مصرف مواد مخدر همیشه رو به افزایش است، نوجوان نیز ابتدا با مقدارى کم شروع مى کند و چون با گذشت زمان، مقدار کم اولیه نیاز جسمى او را تامین نمى کند، مجبور مى شود یا مقدار مصرف را افزایش دهد و یا فاصله زمانى مصرف را کوتاه تر کند که در نهایت منجر به وابستگى شدید او به مواد و اعتیاد او مى شود. در نظر داشته باشید، رهایى از تجربیات منفى مکرر بسیار دشوار و طاقت فرسا است. گروهى دیگر از جوانان و نوجوانانى که شروع به مصرف مواد مخدر مى کنند، اظهار مى دارند که براى فرار از مشکلات و مسائل زندگى روزمره و داشتن احساسى بهتر از احساس فعلى شان دست به این کار زده اند. به طور کلى، عوامل متعددى موجب اعتیاد جوانان مى شوند که مهمترین آنها عبارتند از:
۱ _ زمینه  هاى خانوادگى: الگوهاى نامناسب رفتارى اطرافیان منجر به تقلید کورکورانه نوجوانان از آنان مى شود. سیگار کشیدن، نوشیدن الکل، اعتیاد به مواد مخدر و سایر کجروى  هاى اخلاقى در خانواده موجب بدآموزى و زمینه سازى براى شروع انحرافات و آسیب  هاى اجتماعى در بچه  ها (اعم از کودک و نوجوان) مى شود. در چنین خانواده  هایى نوجوانان به جاى این که به فکر انجام فعالیت  هاى مثبت و سازنده باشند، مدام درصدد یافتن راه  هایى براى مقابله با آثار این بحران  ها هستند و در بدترین شرایط نیز خود درگیر آن مى شوند.
۲ _ فقر مادى خانواده: به رغم این که بین فقر مادى و اعتیاد به مواد مخدر هیچ ارتباطى وجود ندارد، ولى عامل مهمى در معتاد شدن جوانان جامعه است، زیرا به دلیل فقر و ندارى امکان دسترسى به بسیارى از امکانات آموزشى را از دست مى دهند و هیچ تخصص و حرفه اى پیشه نمى کنند و در نتیجه در بازار کار سهم عمده  اى ندارند. همین امر موجب کشیده شدن گروهى از جوانان به سمت و سوى فروش مواد مخدر و امکان استفاده از آن قرار مى گیرند.
۳ _ عدم آگاهى و کم سوادى: افرادى که از سواد و تحصیلات کمترى برخوردارند، آسیب پذیرتر از افرادى هستند که نسبت به مضرات و تاثیرات سوء مواد مخدر آگاهى دارند. هر چند نمى توان میزان تحصیلات افراد را عاملى براى مصرف این گونه مواد دانست، اما تحقیقات بسیارى نشان مى دهند که هر چه سواد و میزان تحصیلات قشر جوان بالاتر باشد، کمتر به اعتیاد و استفاده از مواد روى مى آورند. بر اساس آمار ۶۶ درصد افراد معتاد، سوادى در سطح ابتدایى و کمى نیز در سطح متوسطه داشته اند.
۴ _ اختلافات خانوادگى: آمارها نشان مى دهند، نوجوانانى که والدین شان دچار مشکلات و مسائل اخلاقى _ رفتارى هستند، بیشتر در معرض خطر اعتیاد و مصرف مواد مخدر هستند. مشکلات رفتارى خانوادگى منجر به عدم امنیت و فشار روانى بر جوانان و نوجوانان مى شود و آنان را از محیط امن خانواده دور مى سازد. همین امر موجب ارتباط بیشتر او با دوستان و گاه افراد مسئله دارى مى شود که زمینه ساز بسیارى از مسائل اجتماعى بعدى مى شوند.
۵ _ خصوصیات و ویژگى  هاى جوانان و نوجوانان: در خیلى از موارد مشاهده مى شود، نوجوانان و جوانانى که مضطرب، پریشان، افسرده و منزوى هستند، مرتب دچار شکست  هاى گوناگون تحصیلى _ اجتماعى مى شوند و عزت نفس، خویشتن دارى و اعتماد به نفس شان را از دست مى دهند و به سیگار، الکل، مواد مخدر و… به عنوان مفرى براى رهایى از این مشکلات روى مى آورند.
۶ _ فشار دوستان و هم سالان: گروهى از نوجوانان به دلیل سازگارى با دوستان و همسالان شان و یک رنگ شدن با آنها چنان موجودیت فردى _ خانوادگى خود را فراموش مى کنند که در برابر هر تقاضایى سر تسلیم فرود مى آورند. هر چه روابط بین والدین و فرزندان نوجوان شان کاهش یابد، ارزش همسالان و روابط گروهى براى آنان بیشتر مى شود.
• نقش خانواده در آگاه سازى جوانان و نوجوانان
براى پیشگیرى از عادات و رفتارهاى منفى و غیرسالم جوانان و نوجوانان، هیچ گاه نباید صبر کرد تا آنان با چنین مشکلاتى درگیر شوند و آن گاه درصدد یافتن راه حل و شیوه مقابله با آن برآیند. از طرف دیگر، با نادیده گرفتن و یا انکار واقعیات موجود، نه تنها نمى توان مشکلى را حل کرد، بلکه فرصت یافتن راه حل هم از دست مى رود. بهاى پیشگیرى موثر از اعتیاد جوانان، همانا هوشیارى همیشگى والدین و اعضاى موثر خانواده است.
جوانى نمایانگر رشد، بلوغ و تشکیل عادات پایدار فردى است. جوانى دوره  اى است که با گذر از انواع هیجان  ها، آشوب  ها و آشفتگى  هاى روحى _ روانى گوناگون به سوى رشد اجتماعى سالم در حال تحول است. نتایج تحقیقات بى شمارى نشان مى دهند، نوجوانان و جوانانى که ارتباط صمیمانه و نزدیکى با اعضاى خانواده شان دارند و از بودن در جمع آنها احساس رضایت و شادى مى کنند، کمتر به دنبال رفتارهاى ناسالم مى روند. از جمله راهکارهاى موثرى که والدین مى توانند به منظور پیشگیرى از اعتیاد جوانان و نوجوانان به مصرف مواد مخدر به کار بندند، عبارتند از:
۱ _ معیارهاى «خوب بودن» و «بد بودن» را به فرزندان شان یاد بدهند. ارزش   هاى پسندیده اخلاقى، رفتارهاى مناسب اجتماعى، انتظارات جامعه از یک نوجوان مسئول، اهمیت رشد و بالندگى نوجوان براى پیشرفت اجتماعى که در آن زندگى مى کند و… را به آنها بیاموزند.
۲ _ در برابر اجراى مقررات و قوانین حاکم بر خانه، مدرسه و اجتماع جدى، مسئول و هوشیار باشند. رعایت آئین نامه  هاى انضباطى و ضوابط و قوانین مدونى که در مدارس اجرا مى شوند، مى تواند مانعى بر بسیارى از کج روى  هاى اجتماعى شوند. اهمیت به نظم و انضباط، داشتن رفتارهاى موجه، شیوه تفکر سالم و… از نکات ارزشمندى است که مى توان به نوجوانان و جوانان یاد داد. آنها باید بدانند که هر گونه دسترسى به مواد مخدر چه جرایمى به دنبال دارد و چه مجازات  هایى را باید متحمل شوند.
۳ _ سعى کنید الگوى رفتارى خوبى براى فرزندان نوجوان خود باشید. او همواره نظاره گر اعمال و رفتارهاى شماست. والدینى که خود، سیگار مى کشند و یا در مصرف داروهاى مسکن و خواب آور افراط مى کنند و یا نگرش و دیدگاه شفاف و مشخصى در برابر مصرف مواد مخدر به فرزندان شان ارائه نمى کنند، راه را براى انحراف و تصمیم گیرى  هاى نامناسب جوانان هموار مى سازند. به اختلاف بین حرف و عمل خود آگاه باشید. نوجوانان به این تناقضات بسیار حساس هستند و به راحتى ارزش  ها و عقایدشان را زیر پا خواهند گذاشت.
۴ _ عزت نفس، خویشتن دارى و اعتماد به نفس فرزندتان را تقویت کنید. فرصت  ها و موقعیت  هایى براى فرزند نوجوان تان پیش آورید تا او بتواند پیروزمندانه به اهدافش برسد. او را به دلیل توانایى  ها و استعدادهایش تشویق و حمایت کنید. این کار به او کمک مى کند تا احساس خوبى نسبت به خودش پیدا کند. برداشت  هاى جوان نسبت به توانایى  ها و استعدادهایش مهمترین تاثیر را بر عزت نفس او مى گذارند. هنگامى که والدین درمى یابند تجربه  هاى دشوار زندگى، اعتماد به نفس و خویشتن دارى نوجوان شان را تحت تاثیر قرار داده است، باید به او کمک کنند تا با انتخاب راه و مسیر درست زندگى، خود را از انحطاط، تسلیم و بى ارزشى نجات دهد.
۵ _ ارتباط موثر و صمیمانه  اى با نوجوان (و یا جوان) برقرار کنید. گوش دادن به صحبت  هاى او، حمایت از رفتارهاى مثبت، پسندیده و سالم، توجه کردن به احساسات و عواطف او و پذیرش بى قید و شرط جوانان و نوجوانان به آنها کمک مى کند تا با ایجاد رابطه  اى نزدیک و صمیمانه با والدین خود درصدد مقابله با بحران  هاى زندگى برآیند. دیدگاه  ها و اعتقادتان را با صبورى و انعطاف پذیرى به جوانان بیاموزید. اجازه دهید تا با بحث و گفت وگو احساس مسئولیت،  ارزشمندى و خودکارآمدى در آنها رشد یابد. در دوران نوجوانى، فرزندان ما دست به شناخت، ماجراجویى، کنجکاوى و خطر کردن مى زنند، در این جا وظیفه والدین و مربیان است که سعى کنند با گزینش روش  هاى معقول و سنجیده راه رسیدن به استقلال فردى و رشد اجتماعى را براى آنها روشن سازند.
۶ – فرصت  هایى براى او ایجاد کنید تا مسئولانه درباره کارهاى روزانه خودش تصمیم گیرى کند. به او یاد بدهید که چگونه با افراد دیگر اجتماع ارتباط برقرار کند. براى مثال، زمانى که تنها در جمعى حضور دارد، چه باید بگوید، چه کار باید بکند و… در نظر داشته باشید اگر او فرد شلخته و بى بندوبارى نباشد، در مقابل تعارف دوستانش براى سیگار کشیدن و… مطیع نخواهد شد. هر اندازه که تاثیر دوستان و هم سالان جوان بر او زیاد شود، نقش والدین و راهنمایانش براى هدایت او کم رنگ تر خواهد شد. هر اندازه والدین، جوان را به حال خود واگذارند، او را در برابر محیط و اجتماع آسیب پذیرتر ساخته اند و بعدها براى این تسلیم باید بهاى سنگین ترى بپردازند. والدین باید با درک تاثیر هم سالان بر فرزندشان آنان را براى مقابله با فشارها و تحریکات موجود آماده کنند. توان «نه گفتن» و داشتن رفتارى مستقلانه و صحیح را در آنان باید تشویق و تمجید کرد. باید به جوان یاد داد که «نه گفتن» او دلیل بر احترام او به خودش است. از آنها بخواهید که به هنگام احساس خطر، قدرت ترک محل را داشته باشند.
۷ _ نسبت به احساس افسردگى، بى حوصلگى و انزواطلبى فرزند نوجوان تان حساس و هوشیار باشید. نوجوانى که دچار افکار پریشان و مایوس کننده مى شود، قابل تامل و بررسى است، زیرا که او اساساً پیامدهاى رفتارى خودش را نمى داند. افسردگى براى این گروه از نوجوانان ممکن است زمینه ساز بسیارى از آسیب  هاى اجتماعى مثل روى آوردن به سیگار، مواد مخدر، اعتیاد، فحشا، بزهکارى و… شود. والدین باید رفتارها و عادات فرزندان نوجوان شان را که احتمال مى دهند به دلایلى منجر به افسردگى در آنان شود، مد نظر داشته باشند.
۸ _ واقعیت  هاى اجتماع را به فرزند نوجوان (و یا جوان تان) گوشزد کنید. گروهى از والدین تصور مى کنند با مطرح نکردن مشکلات گوناگون جامعه و سرپوش گذاشتن بر حقایق تلخ زندگى، روش مناسبى براى حمایت از فرزندشان انتخاب مى کنند. در حالى که آنان نیاز دارند تا اطلاعات صحیحى درباره مسائل جامعه  اى که در آن زندگى مى کنند، بدانند و در این زمینه و بهترین راهکار آن است که پدر و مادر سعى کنند با یافتن منابع و مدارک علمى و موثق، اطلاعات و دانسته  هاى خانواده شان را ارتقا دهند و راهنماى معتمدى براى فرزندان شان باشند. هدایت سالم والدین و مربیان دلسوز بسیار ارزشمندتر از دوستى  هاى بحران زا و دشوار است.
• • •
به طور خلاصه آن چه والدین مى توانند درباره مواد مخدر به نوجوان شان بیاموزند، مى تواند در زمینه پزشکى (آسیب  هاى بدنى ناشى از مصرف مواد مثل ابتلاى به  ایدز، هپاتیت و انواع بیمارهاى قابل انتقال از طریق تزریق)، و یا روانشناختى (آسیب  هاى رفتارى ناشى از مصرف مواد مثل بزهکارى، فحشا، جنایت و…) و یا حتى عواقب قانونى دستگیر شدن همراه با مواد مخدر و مسائل قضایى متعاقب آن باشد. آنها باید از همان ابتدا «مواد» را نپذیرند. آنها باید چنان تعلیم ببینند که اساساً هیچ گرایشى به مواد مخدر پیدا نکنند و با قاطعیت تمام، دست رد به سینه دوستان و افراد ناباب جامعه بزنند. جوانان و نوجوانان مى توانند با استفاده از یادگیرى مهارت  هاى زندگى و شیوه  هاى حل مشکلات، راه  هاى مقاومت و استقامت در برابر مصرف مواد را بیاموزند. منظور از مهارت  هاى زندگى، مهارت  هایى است که:
•نوجوان را براى ورود به اجتماع و زندگى جمعى آماده مى سازند.
•کودک و نوجوان در کنار آموزش علوم و فنون مختلف مى آموزد تا بتواند شناخت درستى نسبت به خود، سایر افراد و محیط برقرار سازد و به حل مشکلات خود و اجتماعش کمک کند.
•موجب پرورش استعدادها و توانایى  هاى نوجوان مى شوند تا او بتواند با چالش  ها و مشکلات زندگى روزمره مقابله کند.
بالاخره آن که مهارت  هاى زندگى عبارتند از مهارت حل مسئله، مهارت تصمیم گیرى مناسب، مهارت برقرارى روابط اجتماعى با دیگران، اعتماد به نفس براى ورود به اجتماع، شناخت خطرات گوناگون، مهارت تفکر انتقادى، نوعدوستى و همدلى، شناخت هویت ملى خود، احترام به حقوق افراد، توانایى «نه» گفتن به خواسته  هاى غلط دیگران، شناخت خود و استعدادهاى خود، انتخاب هدف  هاى واقع بینانه براى زندگى، داشتن تفکر خلاق، روحیه استقلال طلبى و مسئولیت پذیرى، روش حل اختلاف، داشتن نگرشى مثبت به زندگى و….
نگرش  ها و عاداتى که بچه  ها در دوران کودکى از پدر و مادر خود مى آموزند، پایه و بنیانى براى بسیارى از تصمیم گیرى  هاى آینده آنان خواهد بود. اغلب نوجوانان ۱۳ _ ۱۲ ساله شاید هنوز آمادگى پذیرش خطرات و مضرات ناشى از اعتیاد را نداشته باشند، اما به راحتى مى توانند درس  هاى ساده  اى درباره نحوه تصمیم گیرى صحیح، اطاعت از قوانین و مقررات خانه و مدرسه (اجتماع)، نحوه حل مسائل و مشکلات روزانه، مسئولیت پذیرى و تقویت خودپنداره شان یاد بگیرند. به عنوان پدر و مادرى آگاه به مسائل و مشکلات نوجوانان، همواره محبت کردن به آنان را باید به خاطر داشت، آنها باید دریابند که مى توانند به پدر و مادر خود اعتماد کنند و نگرانى  ها و تشویش  هاى شان را در زندگى _ هر چه که باشد _ با آنها در میان گذارند. نتایجى که طى پژوهش  هاى گوناگونى به دست آمده است نشان مى دهد، نوجوانانى که از بودن در خانواده شان احساس رضایت و خشنودى داشته اند و روابط صمیمى و گرمى بین اعضاى خانواده وجود داشته است، کمتر به دنبال سیگار، الکل و انواع مخدرها بوده اند. این یافته  ها نشان مى دهند که قشر وسیعى از خانواده  ها مى توانند با برقرارى روابط سالم بین اعضاى خود و آموزش  هاى صحیح و زودهنگام فرزندان خود، آنان را از ابتلا به بسیارى از معضلات و گرفتارى  هاى گوناگون اجتماعى نجات دهند. هیچ گاه نقش خودتان را بر افکار، اندیشه  ها و آینده قشر جوان جامعه دست کم نگیرید.
• براى اطلاع بیشتر مى توانید به دو کتاب مشکلات نوجوانى و جوانى، تالیف ابوالقاسم اکبرى و آسیب شناسى کج روى هاى اجتماعى، تالیف: دکتر محمد حسین فرجاد مراجعه کنید.


اگر خواننده جدید سایت «یک پزشک»  هستید!
شما در حال خواندن سایت یک پزشک (یک پزشک دات کام) به نشانی اینترنتی www.1pezeshk.com هستید. سایتی با 18 سال سابقه که برخلاف اسمش سرشار از مطالب متنوع است!
ما را رها نکنید. بسیار ممنون می‌شویم اگر:
- سایت یک پزشک رو در مرورگر خود بوک‌مارک کنید.
-مشترک فید یا RSS یک پزشک شوید.
- شبکه‌های اجتماعی ما را دنبال کنید: صفحه تلگرام - صفحه اینستاگرام ما
- برای سفارش تبلیغات ایمیل alirezamajidi در جی میل یا تلگرام تماس بگیرید.
و دیگر مطالب ما را بخوانید. مثلا:

سخت است باور کنیم که این عکس‌ توهم‌برانگیز، واقعا عکس است و نقاشی نیست – چرا علیرغم هوش مصنوعی…

اخیراً توجه زیادی به جهان‌های فانتزی ایجاد شده در هنر هوش مصنوعی شده است. با این وجود عکاسی هنوز قدرت و تازگی خاص خودش را دارد و می‌تواند جادو کند و صحنه‌های فانتزی خیره‌کننده ایجاد کند.برخی از عکس‌های تارین گلدمن -عکاس آفریقای جنوبی-…

مجموعه‌ای از تصاویر هراس‌آور، عجیب با به اصطلاح نفرین‌شده!

برای قسمتی از شگفتی یا ترس خودمان از پیرامون یا عکس‌ها نمی‌شود توضیح صریح ارائه کرد. احتمالا منشا این ترس‌ها به تدریج در سیناپس‌های مغزی ما از هزاران سال پیش یه یادگار گذاشته شده.آدم فکر می‌کند اگر قرار باشد برنامه هوش مصنوعی ایجاد شود…

عکس‌های قدیمی از یخ‌فروش‌های آمریکایی

یخ‌فروش‌ها در دوران قدیم اهمیت زیادی داشتند. قبل از رواج یخچال‌های مدرن، زندگی بدون آنها مختل می‌شد.عکس‌های این نوشته نگاهی اجمالی به دوران گذشته می‌اندازند، زمانی که صدای یخ‌فروش‌ها و شکستن بلوک‌های یخی در خیابان‌ها طنین‌انداز می‌شد.…

انگار این شخصیت‌های تاریخی و اسطوره‌ای همین الان عکس گرفته‌اند! استفاده از هوش مصنوعی برای بازسازی…

ما بسیاری از شخصیت‌های تاریخی را تنها به صورت طراحی‌های محو و مجسمه‌ها و سردیس‌ها را دیده‌ایم. حالا تصور کنید که این شخصیت‌ها دوباره زنده می‌شدند و با آرایش صورت و مو و ریش امروزی و لباس‌های مدرن به عکاسخانه می‌رفتند.این کاری است که یک…

آینه‌ها در فیلم‌ها: فیلمسازها چگونه دوربین‌ها را موقع فیلمبرداری از آینه‌ها ناپدید می‌کنند؟!

هنگام تماشای فیلم، برخی از بینندگان دوست دارند به دنبال خطا‌هایی باشند، مانند یافتن شواهدی از دوربین‌ها و پرسنل ضبط فیلم یا بوم صدابرداری مشخص در یک صحنه و امثال آن. یکی از موقعیت‌های دشوار برای فیلمسازهای، زمانی است که یک صحنه شامل آینه‌ها…

سازه‌های و کارهای مهندسی کارا، زیبا و شگفت‌آور از سراسر دنیا

ساختن سازه مهندسی مسلما فقط به معنی ساختن چیزی کارا نیست. بلکه باید زیبایی سازه و تباین آن با محیط اطراف و ابعاد انسانی و فرهنگی آن در نظر گرفته شود. در ضمن امکان توسعه آن در آینده مد نظر قرار گیرد و همچنین چه بهتر که دوست‌دار محیط زیست…
آگهی متنی در همه صفحات
دکتر فارمو / شیشه اتومبیل / نرم افزار حسابداری / خرید سیلوسایبین / هوش مصنوعی / قیمت وازلین ساج / مقاله بازار / شیشه اتومبیل / قیمت ایمپلنت دندان با بیمه /سپتیک تانک /بهترین دکتر لیپوماتیک در تهران /بهترین جراح بینی در تهران / آموزش تزریق ژل و بوتاکس / دوره های زیبایی برای مامایی / آموزش مزوتراپی، PRP و PRF /کاشت مو / مجتمع فنی تهران /قیمت روکش دندان /خدمات پرداخت ارزی نوین پرداخت / درمان طب / لیست قیمت تجهیزات پزشکی / دانلود آهنگ / سریال ایرانی کول دانلود / دانلود فیلم دوبله فارسی /داروخانه اینترنتی آرتان /اشتراك دايت /فروشگاه لوازم بهداشتی /داروخانه تینا /لیفت صورت در تهران /فروش‌ دوربین مداربسته هایک ویژن /سرور مجازی ایران /مرکز خدمات پزشکی و پرستاری در منزل درمان نو /توانی نو / ثبت برند /حمل بار دریایی از چین /سایت نوید /پزشک زنان سعادت آباد /کلاه کاسکت / لمینت متحرک دندان /فروشگاه اینترنتی زنبیل /ساعت تبلیغاتی /تجهیزات پزشکی /چاپ لیوان /خرید از آمازون /بهترین سریال های ایرانی /کاشت مو /قیمت ساک پارچه ای /تولید محتوا /دانلود نرم افزار /

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

••4 5