سحابی تاریکی که تصویرش شبیه یک فانوس کیهانی خیره به ستارگان یا غول تک‌چشم است!

با وقت گذاشتن و نگاه کردن به عکس‌هایی از اعماق فضا، تخیل تحریک می‌شود و ذهن ما اشکال عجیبی درک می‌کند.

تصویری که اخیرا توسط رصدخانه جنوبی اروپا (ESO) منتشر شده است،یکی از آنهاست: یک سحابی تاریک به طول 7 سال نوری که شبیه یک فانوس دریایی غول‌آسا است که مراقب فضای خالی سرد و سیاه فضا است.

اما شاید این یک غول سیکلوپی باشد که به دنبال سیاراتی برای بلعیدن است. یا خود مرگ که بر آسمان ها سایه افکنده!

(سیکلوپ یکی از موجودات افسانه‌ای در اساطیر یونانی و روم است و به نژادی بسیار کهن از غول‌هایی با یک چشم در وسط پیشانی گفته می‌شود. آن‌ها قدرتمند، سرسخت و غیرقابل پیش‌بینی بودند و حرکات آن‌ها همیشه همراه با خشونت و قدرت بود.)

تصویر جدید از تلسکوپ بسیار بزرگ ESO به مناسبت شصتمین سالگرد تاسیس رصدخانه گرفته شده است. سوژه ترسناک این تصویر، سحابی مخروط Cone Nebula است که بخشی از یک مجموعه بزرگتر در فاصله 2500 سال نوری از ما به نام NGC 2264 در صورت فلکی تک‌شاخ (مونوسروس) است.

این سحابی به رنگ‌های مختلف می‌درخشد. ظاهر سحابی‌ها معمولا با هم متفاوت است. چون برخی از آنها نور ستاره‌های مجاور را منعکس می‌کنند و برخی که توسط ستارگان درونشان یونیزه شده اند، نور خود را ساطع می کنند.

برخی مانند سحابی مخروط تیرگی محض هستند که نور مرئی را جذب می‌کنند. فقط نور در طول موج های نامرئی برای چشم انسان، مانند مادون قرمز و رادیو، می‌تواند از آنها بیرون بیاید.

سحابی‌های مات از این نوع به عنوان ابرهای مولکولی شناخته می شون و شامل برخی از جالب‌ترین سحابی‌ها هستند. مکان‌هایی که در آن ستاره‌های نوزاد متولد می شوند.  غبار یک بازتاب‌دهنده کننده کارآمد نور فرو سرخ است که انرژی حرارتی را دفع می‌کند و باعث خنک شدن ابر می شود.

این توده‌های متراکم هستند که دانه‌های ستاره‌ها را تشکیل می‌دهند. در حال چرخش، جرم بیشتری را از ابر اطراف جذب می‌کنند و فشار لازم برای شروع همجوشی در هسته‌اش را به پیش‌ستاره در حال رشد می‌دهند.

ستاره در جرم معینی چیزی را تولید می‌کند که ستاره شناسان آن را بازخورد feedback می‌نامند. یعنی جریان‌های قوی پلاسما که توسط خطوط میدان مغناطیسی ستاره شتاب می‌گیرند و از قطب‌های سحاب فوران می‌کنند. هر دو در ایجاد باد ستاره ای نقش دارند که مواد را از ستاره کودک دور می‌کند.

این همان چیزی است که به سحابی مخروط، شکل نمادین آن می دهد. ستاره‌های کوچک، آبی و داغ (اگرچه در تصویر جدید به رنگ طلایی ظاهر می‌شوند)، در مرحله‌ای از زندگی خود هستند که بازخورد آن‌ها در سحابی غبارآلود منفجر می‌شود. فرآیندهای مشابهی ساختارهای معروف ستون های آفرینش را در سحابی عقاب ایجاد کرده‌اند.

از آنجا که نور فروسرخ می‌تواند از ورای ابرهای متراکم به بیرون راهش را پیدا کند، ابزارهایی که می توانند جهان را در نور مادون قرمز ببینند – مانند تلسکوپ فضایی جیمز وب – برای آشکار کردن جزئیات فرآیندهای تشکیل ستاره که در آن رخ می دهد بسیار ارزشمند هستند.

اما تصاویر نور مرئی، مانند VLT، جزئیاتی را نشان می‌دهند که در طول موج های دیگر دیده نمی‌شوند. تنها با مطالعه طیف کامل است که می‌توانیم به درک جامعی از همه چیز در این ساختارهای مرموز و شگفت‌انگیز دست پیدا کنیم.

این عکس جدید را می‌توانید را از وب سایت ESO دانلود کنید.