وقتی هوای خانه آلوده میشود، این کرمهای اصلاح شده ژنتیکی میدرخشند!
اگرچه ممکن است هوای خانه یا محل کار ما خوب به نظر برسد، اما ممکن است حاوی ترکیبات مضری باشد که از موادی مانند تختههای چوبی و فرش بیرون میآیند. تحقیقات جدید نشان میدهد که به زودی با استفاده از کرمهای درخشان و ریز میتوانیم تشخیص دهیم هوای خانه آلوده است یا خیر.
این چیزی شبیه بازسازی مدرن یک کار قدیمی است. زمانی که معدنچی قرن نوزدهمی یک قناری همراه خود به معدن میبردند، چون این جاندار به کمبود اکسیژن حساس است، معدنچیها چند دقیقه فرصت داشتند تا متوجه آلودگی هوا و مثلا نشت متان شوند و جان خود را نجات بدهند.
اما در تحقیق جدید، دانشمندان دانشگاه تورکوی فنلاند کار خود را با دو سویه تراریخته از نماتد Caenorhabditis elegans آغاز کردند.
چیزی که این کرمهای گرد را خاص میکند این است که وقتی ترکیبات زیستی یا مصنوعی سمی را بو میکنند یا میچشند، با تولید پروتئین فلورسنت سبز (GFP) در عرض 24 ساعت پاسخ میدهند.
هر چه سطوح این ترکیبات بالاتر باشد، کرمها پروتئین بیشتری تولید میکنند و بنابراین بیشتر فلورسانس میکنند. شدت فلورسانس را میتوان به طور عینی از طریق میکروسکوپ یا طیفسنجی اندازهگیری کرد.
این نوع نماتدهای حساس به محیط زیست قبلاً برای نظارت بر غلظت آلودگی فلزات سنگین در محیط بیرون استفاده شده بود. اولین بار بود که آنها بر روی آلایندههای موجود در هوا آزمایش شدند.
مشخص شده که کرمها هنگام قرار گرفتن در معرض مواد مضر مانند کپک سیاه جمعآوری شده از ساختمانهای آسیبدیده از رطوبت، مواد شیمیایی مورد استفاده در محصولات تمیزکننده و ترکیبات آلی فرار تولید شده توسط مواد شیمیایی در فرشهای پلاستیکی تخریبشده، بهطور قابل اعتمادی فلورسان میکنند. همزمان با تولید GFP بیشتر، کرمها نیز با وجود چنین مواد معلق در هوا، از فعالیتشان کاسته میشود و برخی از آنها حتی میمیرند.
ماتدها نمیتوانند به ما بگویند که چه نوع ترکیبات سمی در هوا وجود دارد، اما میتوانند نظری بیطرفانه در مورد خطرات سلامتی مرتبط با هوای داخل خانه و نیاز به بررسیهای فنی دقیقتر ارائه دهند.
از سویی این ایده بسیار مناسب داستانهای علمی تخیلی آخر الزمانی است. تصور کنید قهرمان داستان را که ظرف شیشه کوچکی حاوی کرمها دارد و با آن آلودگی خانههای نیمهویران مسیرش را میسنجد!
مقاله ای در مورد این تحقیق – که دانشمندانی از دانشگاه آلتو فنلاند و دانشگاه هلسینکی نیز در آن شرکت داشتند – اخیراً در مجله Pathogens منتشر شده
منبع: دانشگاه تورکو
این نوشتهها را هم بخوانید
